تىلەۋلى باتىردىڭ قانجارى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - بۇل كونە جادىگەر قوستاناي وبلىسى امانگەلدى اۋدانىنداعى، حالىق باتىرى امانگەلدى يمانوۆ اتىنداعى مەموريالدىق مۇراجايىندا تۇر.

ونى مۋزەيگە تىلەۋلى باتىردىڭ ۇرپاعى، سوعىس جانە ەڭبەك ارداگەرى تايجان باتىربەكوۆ قاريا 1986 -جىلى وتكىزىپتى.

مۇراجاي باسشىسى ساحان تولەنوۆتىڭ ايتۋىنشا، ايبىندى باتىردىڭ قانجارى XVIII عاسىرعا تيەسىلى، جاسالۋى دا ەرەكشە، تەحنيكاسى - مەتالل، اعاش، قۇيما بولىپ كەلەدى. ۇزىندىعى - 45,6 س م قۇرايدى. «تايجان اقساقال - تىلەۋلى باتىردان تارايدى. سوندىقتان قۇندى مۇرا ول كىسىگە ارعى اتالارىنان ميراس بولىپ قالىپتى»، دەيدى ول.

تىلەۋلى ءابدىراحمان ۇلى - 1723 -جىلى تالاس وزەنى جانە بۇلانتى- بىلەۋتى، اڭىراقايدا بولعان جوڭعارلارمەن شايقاستاردا قىپشاق قولىن باستاعان. باتىر تۋرالى زاڭعار جازۋشى ءابىش كەكىلباي ۇلى:

«ۇزىن قىپشاق تىلەۋلى ءابدىراحمان ۇلى جوڭعار قالماقتارىمەن بولعان شايقاستاردان كەيىنگى بەيبىت كەزەڭدە دە بەس قارۋىن بەلىنەن شەشپەگەن. بۇل - سول كەزدەگى باتىرلاردىڭ ءبارىنىڭ باسىندا بولعان جايتتار. ول ەسەتپەن بىرگە ءجۇرىپ، ۇنەمى ەلدىڭ مازاسىن الىپ، ءجيى جاۋگەرشىلىككە ۇشىراتىپ وتىرعان قۇبا قالماقتارمەن، باشقۇرتتارمەن، نوعايلارمەن، تۇرىكمەندەرمەن، ورىس- كازاكتارىمەن شايقاسقان. بابالارىمىزدىڭ سول قايسارلىعى، ەرلىگى ارقاسىندا ماڭعىستاۋ تۇبەگى، جايىق بويى ماڭگى اتاقونىسىمىز بولىپ قالدى» دەپ جازىپتى.

بابامىزدىڭ ۇرپاقتارى دا اتا داڭقىنا ساي بولعان. باتىردىڭ كىندىگىنەن تاراعان ءبىر ۇلى، ابىلاي حاننىڭ بەدەلدى كەڭەسشىلەرىنىڭ ءبىرى - نياز بي. ونىڭ زيراتى ەلوردا ىرگەسىندەگى تايتوبە اۋىلىندا ورنالاسقان. سونىمەن بىرگە 1916 -جىلعى تورعايداعى ۇلت- ازاتتىق كوتەرىلىس كوسەمدەرىنىڭ ءبىرى ءابدىعاپار جانبوسىن ۇلى دا ەرەن ەردىڭ ۇرپاعى سانالادى.

تىلەۋلى بابامىز اقتوبە قالاسىنان 18 شاقىرىم جەردەگى بەستاماق دەگەن ەلدى مەكەندەگى تاما ەسەت باتىردىڭ جانىنا جەرلەنگەن.

egemen.kz