قاراعاندىلىق فوتوگراف ۇلىتاۋدىڭ اسەم سۋرەتتەرىن جۇرت نازارىنا ۇسىندى

قاراعاندى. قازاقپارات - قاراعاندى وبلىستىق بەينەلەۋ ونەرى مۇراجايىندا «قاسيەتتى ۇلىتاۋ» ەكسپوزيتسياسى ءوتىپ جاتىر.

فوتوكورمە فوتوگراف دميتري رۋگيستىڭ «ۇلىتاۋ» ۇلتتىق تاريحي-مادەني جانە تابيعي قورىق- مۇراجايىنداعى بىرنەشە جىلعى ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

حالىق اڭىزدارىمەن كومكەرىلگەن كيەلى ولكەگە ساياحات تاۋ-كەن ينجەنەرىنىڭ تاعدىرىن تۇبەگەيلى وزگەرتتى. بىرنەشە جىل بۇرىن كوپشىلىككە اتى بەلگىسىز اۋەسقوي فوتوگراف دميتري رۋگيس قازىر National Geographic Qazaqstan جۋرنالى مەن Nomad Explorer ساياحاتشىلار بىرلەستىگىنىڭ تانىمال بەينوگرافى، ولكەتانۋشىسى، فوتوگرافى.

بۇگىندە ول TEFA Eurasiaphoto شىعارماشىلىق بىرلەستىگىن باسقارادى جانە قازاق گەوگرافيالىق قوعامىنىڭ بەلسەندى مۇشەسى.

«مەن فوتوگرافياعا شامامەن 10 جىل بۇرىن قىزىعۋشىلىق تانىتتىم. تۋريست دوستارىمەن سلەتتەرگە شىعا باستاعاندا، اينالانىڭ اسەمدىگىن سۋرەتكە تۇسىرمەۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ءتۇسىندىم. فوتوگرافيانى ۇيرەنۋ ءۇشىن تەمىرتاۋ قالاسىنداعى «سپلاۆ» كلۋبىنا باردىم. فوتوگراف رەتىندە وقىپ، وسە باستادىم. مەنى ءاردايىم پەيزاج ءتۇسىرىلىمى قىزىقتىردى. پىكىرلەس فوتوگرافتارمەن بىرگە قازاقستاندى ارالاپ ساياحاتتاي باستادىق»، - دەيدى دميتري رۋگيس.

بەلگىلى فوتوگراف ەربولات شادراحوۆتىڭ شاقىرۋىمەن ۇلىتاۋعا ساپارىنىڭ بىرىندە دميتري جەرگىلىكتى مۇراجاي-قورىق ديرەكتورى باقتيار قوجاحمەتوۆپەن كەزدەستى.

وسىلايشا ولاردىڭ ىنتىماقتاستىعى باستالدى. ءبىراق مۇنىڭ الدىندا ءبىر ماڭىزدى وقيعا بولدى. ءدميترييدىڭ ايتۋىنشا، ول اۋليەتاۋعا شىققاندا جاڭا كاسىبىنىڭ جاڭا بەلەسكە شىعاراتىنىن كوزى جەتكىزگەندەي بولدى.

«بۇل قاسيەتتى تاۋ. ونىڭ بيىك جەرىنە ادامدار كوپ بارادى. مەن وعان 2016-جىلى كوتەرىلگەندە، ەرەكشە سەزىندىم. كوكتەن ماعان نازار اۋدارعانداي بولدى. مەنىڭ فوتوگراف جانە بەينوگراف رەتىندەگى جولىم بولا باستادى. مەنى قورىقتا مۇراجاي فوتوگرافى بولۋعا شاقىردى. National Geographic Qazaqstan جۋرنالىنا ارناپ، «ۆەتەر سترانستۆي» جانە «ۆوكرۋگ سۆەتا» گازەتتەرى مەن جۋرنالدارىنا ماقالا جازا باستادىم. Nomad Explorer كومپانياسىنىڭ باسشىسى مارعۇلان سەيسەمبايمەن تانىستىم. وسىنىڭ ارقاسىندا بۇكىل قازاقستاندى ارالاعان كەرەمەت ەكسپەديتسيالاردا بولدىم»، - دەيدى دميتري رۋگيس.

ءبىر جىل وتكەن سوڭ ق ر ۇلتتىق مۇراجايىندا دميتريدىڭ العاشقى فوتوكورمەسى ءوتتى. سودان كەيىن الماتىدا «قازاقستاندىقتار» اتتى جەكە فوتوكورمە وتەدى. 2019 -جىلى ۇلتتىق مۇراجاي مەن Qazaq Geography جەكە ەكسپوزيتسيالارى قويىلدى. ونىڭ العاشقى سۋرەتى بىردەن ماۆريكيگە جىبەرىلدى.

مۇندا قازاق جىلقى وسىرۋشىلەرىنىڭ سالت-داستۇرلەرىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتكەن بولاتىن. ولاردىڭ بارلىعى يۋنەسكونىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنا ەندى. وتكەن جىلى دميتريي رۋگيس ۇلىتاۋ تۋرالى 11 روليك تۇسىرگەن.

«ۇلىتاۋ - اتى اڭىزعا اينالعان ولكە دەپ ەسەپتەيمىن. ول بۇكىل ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ تاريحىنا اسەر ەتكەن ادامدارمەن بايلانىستى. بۇل جەر تاريحي ەسكەرتكىشتەرگە تولى مەكەن. حان وردالارىنىڭ شوعىرلانعان جەرى. اۋماعىندا جوشى، الاشا سىندى ۇلى حانداردىڭ جەرلەنگەن جەرىندە تۇرعىزىلعان كەسەنەلەر كوپ. اڭىز بويىنشا، ءزورواستريزمنىڭ نەگىزىن قالاۋشى زاراتۋشترا وسىندا ءوزىن اشا الدى»، - دەپ دميتري ايماقتىڭ ارتىقشىلىعىن تىزبەلەيدى.

ۇلىتاۋدى ەجەلگى مەتاللۋرگيا ولكەسى - جەزدى، جەزقازعان، قارساقپاي دەپ تە اتايدى.

قورعاسىننان اتالمىش مەتالل شاحتالارىنىڭ قالدىقتارى تابىلدى. دميتريدىڭ باستاماسىمەن ولار تۋريستىك نىساندارعا اينالدى.

«بۇل اۋماقتا تاڭعاجايىپ ءار ءتۇرلى تابيعات بار. سولتۇستىكتە كولدەردە قوقيقاز ۇيا سالادى. وڭتۇستىگىندە - بەتپاقدالا قۇمدارى. سولتۇستىك-باتىسىندا اقجار فانتاستيكالىق بور تاۋلارى، وزەن كانوندارى بار. ورتاسىندا تاۋ ءماسسيۆى ورنالاسقان. بۇل ايماقتىڭ ايگىلى تاۋلارىنىڭ ءبىرى - اۋليەتاۋ الەمگە تانىمال ارارات، كايلاس، كيليماندجارو سياقتى الىپتارمەن تەڭ كەلەدى»، - دەيدى فوتوگراف.

وتكەن جىلى دميتري رۋگيس ۇلىتاۋ اۋدانىندا سالىنعان ۆيزيت ورتالىعىمەن بەلسەندى جۇمىس ىستەدى. ونىڭ فوتوسۋرەتتەرى جاڭا قۇرىلىستى بەزەندىرىپ قانا قويمايدى، ولار «جەزكيىك»، «وڭتۇستىكتىڭ اڭىزدارى»، «پامير تراكتىسى» فوتوالبومدارىن شىعارۋعا نەگىز بولدى.

جاقىندا «كيەلى ۇلىتاۋ» فوتوباسىلىم باسپادان شىقتى. «بۇل جۇمىسىمنىڭ قورىتىندىسى سەكىلدى بولدى. البوم 5 جىل ىشىندە تۇسىرىلگەن 375 فوتودان تۇرادى. ۇلىتاۋ قوناقتارى ونىڭ سىيلىق رەتىندە ساتىپ الادى. قازىردىڭ وزىندە ول سۇرانىسقا يە. ماعان قازاق گەوگرافيالىق قوعامى، National Geographic Qazaqstan جۋرنالى، پاۆلودار گەوگرافيا ءۇيى جەكە ءوتىنىش جاسادى. جاڭا البومدا ولكەنىڭ تاريحي جانە تابيعي بايلىعى، بۇكىل ەل ءۇشىن كيەلى ءمانى بار نىساندار كورسەتىلگەن»، - دەيدى دميتري.

قاراعاندىلىق فوتوگراف ۇلىتاۋ وركەنيەت جانە ونەركاسىپ ورتالىقتارىنان قاشىق ورنالاسقاندىقتان جاقسى ساقتالعان دەپ ەسەپتەيدى. بۇل جەردە ەجەلگى داستۇرلەر مەن ادەت-عۇرىپتار ءالى كۇنگە دەيىن قۇرمەتتەلەدى، ال ادامدار ۇلتتىق قولونەرمەن اينالىسادى. «مىسالى، تەرىساققان اۋىلى جىلقى شارۋاشىلىعىمەن بايلانىستى سالت-داستۇرلەرىمەن تانىمال.

«قىمىزمۇرىندىق»، «بيە بايلاۋ» جانە «ايعىر قوسۋ» ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسىنىڭ تىزىمىنە ەندى.

2012-جىلدان باستاپ اۋىلدا جىل سايىن «تەرىساققان كوكتەمى» ەتنوفەستيۆالى وتكىزىلەدى. 2018-جىلى ۇلىتاۋدا «جەزكيىك» حالىقارالىق ەتنيكالىق مۋزىكا فەستيۆالى پايدا بولدى. مەنىڭ بالا كەزىمنەن ۇلتتىق قازاق مەيرامىنا قاتىسۋ ارمانىم بولدى جانە ول ەندى عانا ورىندالدى»، - دەپ تۇيىندەدى دميتري.

ۇلىتاۋدىڭ ادامدارى دا ەرەكشە. ول ارىپتەستەرىمەن بىرگە ولاردىڭ قوناقجايلىعىن بىرنەشە رەت باستان وتكەرگەن. ولاردىڭ كۇندەلىكتى كيىمدەرىندە قازاق ورنەكتەرى بار.

«دال وسى ءۇشىن تۋريستەر بۇل ايماققا كەلەدى. ولارعا جايلىلىق قاجەت ەمەس، ولار ءبىزدىڭ زامانىمىزعا جەتكەن ەجەلگى داستۇرلەر مەن قولونەردى كورگىسى كەلەدى. ۇلتتىق ناقىشتى سەزىنىپ، تاريح پەن تاماشا سۇلۋ تابيعاتقا شومۋدى قالايدى. ۇلىتاۋدىڭ بولاشاعى زور»، - دەيدى فوتوگراف.

قازىر دميتري رۋگيس «ۇلىتاۋ تاۋلارى - ۇلى تاۋلار» جوباسى بويىنشا جۇمىس ىستەپ جاتىر.

ۇلىتاۋ دەپ اتالاتىن تاۋلار ەۋرازيادا بىرنەشە رەت كەزدەسەتىنىن بىلەتىندەر از. ولارقاپ تاۋىندا، التايدا، تۇركيادا جانە شوريادا بار. اتى ءسال وزگەرتىلگەن - ۋلىداگ، ۋللى- تاۋ.

«ءبىز ۇلىتاۋدى دالانىڭ گەوگرافيالىق جانە كيەلى ورتالىعى دەپ سانايمىز. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - وسى جاڭالىقتى تاريح قىزىعاتىن جانە پايىمى بار كوپتەگەن ادامداردىڭ يگىلىگىنە اينالدىرۋ. سونىمەن قاتار، قازىر مەن «ەۋرازيا، دالا، حالىقتار» جوباسىمەن اينالىسامىن. دۇنيەجۇزىلىك ەكسپەديتسياعا قاتىسىپ، ونىڭ نەگىزىندە فوتوالبوم مەن فيلم جاساۋ جوسپاردا بار»، - دەيدى دميتري.

جالپى، ءدميترييدىڭ ارمانى - ءوزى بارماعان قازاقستانداعى تۇكپىر-تۇكپىرىن ارالاۋ. سونىڭ ءبىرى جوڭعار الاتاۋى.

«رەسپۋبليكامىزدىڭ بىرەگەي جانە تاريحي ماڭىزى بار جەرلەرىنىڭ فوتوسۋرەتتەر مۇراعاتىن جيناعىم كەلەدى. ۇلىتاۋدىڭ ءتۇسىرىلىمى وسى ولكەنىڭ قازاقستان تاريحىنداعى ماڭىزىن قالپىنا كەلتىرۋگە كومەكتەسەدى دەپ ەسەپتەيمىن. مەن وسى اۋداننىڭ دامۋى مەن تانىلۋىنا ۇلەس قوسقىم كەلەدى. مەنىڭ سۋرەتتەرىمنىڭ پايداسى بولۋى كەرەك. بۇل مەنىڭ جۇمىسىمنىڭ ءمانى»، - دەيدى وبەكتيۆ شەبەرى.