بايان-ولگەيدەن شىققان جاس گراففيتي-سۋرەتشى - شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق- قا شولۋ

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «قازاقپارات» ح ا ا ادەتتەگىدەي شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.

گورگاندا قازاقستان مەن يراننىڭ مادەني كەشى ءوتتى - فارس

گورگان قالاسىندا يراننىڭ مادەني مۇرا، قولونەر جانە تۋريزم ءمينيسترى ءالي اسقار مۋنەسان مەن قازاقستاننىڭ يرانداعى ەلشىسى اسقات ورازبايدىڭ قاتىسۋىمەن ەكى ەلدىڭ مادەني كەشى ءوتتى، دەپ حابارلايدى يراننىڭ Parstoday اقپارات اگەنتتىگى.

اتالعان اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، جەكسەنبى كۇنى كەشكە گورگان قالاسىنىڭ فاحرەددين اساد گورگاني كونسەرت زالىندا وتكەن قازاقستان مەن يراننىڭ مادەني كەشىندە پارسى جانە قازاق مۋزىكالىق توپتارى ونەر كورسەتكەن.

يراننىڭ مادەني مۇرا، قولونەر جانە تۋريزم ءمينيسترى وسى كەشتە ءسوز سويلەپ، مادەني شارالار ەكى حالىقتىڭ ءبىر-ءبىرىن جاقسىراق تانۋىنا كومەكتەسىپ، تۇراقتى دوستىق قارىم-قاتىناستىڭ دامۋىندا ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن ايتقان.

«ايماقتىق قارىم-قاتىناستى كەڭەيتۋ - يراننىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى. ايماقتىق دەڭگەيدە مادەني كەش سياقتى ءىس-شارالاردى وتكىزۋ ۇلتارالىق بايلانىستاردىڭ ارتا تۇسۋىنە سەپتىگىن تيگىزەدى»، - دەيدى اتالعان باس قوسۋدا ءسوز سويلەگەن يراندىق مينيستر مۋنەسان.

بايان-ولگەيدەن شىققان جاس گراففيتي- سۋرەتشى - Kaznews

جالپى كوپشىلىك گراففيتي ونەرىن ساۋلە سەرىكباي قىزىنىڭ تۋىندىلارى كورۋ ارقىلى تۇسىنەدى دەۋگە بولادى. ساۋلە سەرىكباي قىزىنىڭ تۋعان جەرى - بايان-ولگەي ايماعى.

سول جەردەگى «دارىن» ورتا مەكتەبىنىڭ تۇلەگى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىن بەينەلەۋ ونەرى جانە سىزۋ ماماندىعى بويىنشا ءتامامداعان، دەپ جازادى Kaznews اقپاراتتىق پورتالى.

ايتا كەتۋ كەرەك، گراففيتي - عيمارات قابىرعالارىنا، مەتالل بۇيىمدارعا سىزىلعان جانە جازىلعان ارناۋ مانىندەگى جانە ماگيالىق تۇرمىستىق سيپاتتاعى جازۋلار دەپ تۇسىنۋگە بولادى. جاس سۋرەتشى بۇل ونەرگە ءوز تاڭداۋى ارقىلى كەلگەنىن ايتادى.

ونىڭ بالا كۇنگى ارمانى سۋرەتشى بولۋ ەمەس ەكەن. سۋرەت سالۋدى دا وعان ەشكىم ۇيرەتپەگەن. بۇل ونەرگە ءوز تاڭداۋىم ارقىلى عانا كەلدىم دەۋگە بولادى دەيدى ول.

«بالا كۇنگى ارمانىم سۋرەتشى بولۋ ەمەس ەدى. ءبىراق سۋرەت سالۋعا دەگەن ماحابباتىم مەنى سۋرەتشى بولۋعا جەتەلەدى. بۇل ونەر اكەمنەن دارىعان دەپ ويلايمىن. ويتكەنى اكەم قالالىق ارحيتەكتور قىزمەتىن كوپتەگەن جىل بويى اتقارعان. سۋرەت سالۋدى ماعان ەشكىم ۇيرەتپەدى. بۇل مەنىڭ تاڭداۋىم. وزىمە ۇنايدى»، - دەيدى ساۋلە سەرىكباي قىزى.

ونىڭ عيمارات قابىرعالارىنداعى گراففيتيدەن دە وزگە تۋىندىلارى دا كوپ. موڭعوليالىق قانداسىمىز بۇعان دەيىن كوپتەگەن كورمەلەرگە تۋىندىلارىن تانىستىرىپتى. نۇر- سۇلتان قالاسى مەن موڭعوليا استاناسى ۇلانباتىر قالاسىندا س. سەرىكباي قىزى سالعان ستريت-ارت سۋرەتتەرى بار ەكەن.

«استانا (قازىرگى نۇر-سۇلتان) قالاسىندا كولەمى ۇلكەن، شەگە جانە ءجىپ ارقىلى جاسالعان تۋىندىم 1 ميلليون تەڭگەگە باعالانعان. بۇعان دەيىن قاراعاندى اكىمىنەن 2011-جىلى «حالىق شەبەرى» اتاعىمەن ماراپاتتالعانىمدى ەسكە الامىن»، - دەيدى جاس گراففيتي-سۋرەتشى.

ونىڭ ايتۋىنشا، بايان-ولگەيدەگى گراففيتي مەن ستريت-ارتقا سۇرانىس بار كورىنەدى.

ساۋلە قازىر قابىرعالارعا سۋرەت سالۋعا تاپسىرىستارمەن جۇمىس جاساپ جاتقانىن ايتادى. وعان الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا تاپسىرىستار ءجيى كەلىپ تۇسەدى ەكەن. ول بۇل جازبادا ءوزىنىڭ سۋرەت سالۋ ستيلىنە توقتالعان. سونداي-اق جاس ونەرپاز مۋزىكالىق تالعامى تۋرالى دا ويىن بولىسەدى. ونىڭ مۋزىكا جانرىنا ايىرىقشا تالعامى جوق بولسا دا سۋرەت سالعاندا ۇنەمى مۋزىكا تىڭداپ وتىرعاندى ۇناتادى ەكەن.

«مەن سيۋررەاليزم (مودەرنيستىك ونەردىڭ ءبىر باعىتى) باعىتىندا سۋرەت سالعاندى ۇناتپايمىن. باسقا باعىتتىڭ ءبارىن ۇستانامىن. سۋرەت سىزۋدى باستاسام بىتىرۋگە اسىعامىن. ءبىر تۋىندىنى سىزىپ ءبىتىرۋ ءبىر اپتا ۋاقىت جۇمسايمىن... مۋزىكا جانرىنا تالعامىم جوق. ۇناسا تىڭداي بەرەمىن. مۋزىكا تىڭداپ ءجۇرىپ سۋرەت سالعاندى دۇرىس سانايمىن»، - دەيدى ساۋلە سەرىكباي قىزى.

جاس گراففيتي-سۋرەتشىنىڭ ەندىگى ارمانى سۋرەتشى بالالارعا ارنالعان ارت-مەكتەبىن اشۋ.

«مەنىڭ ارمانىم بولاشاقتا سۋرەتشى بالالارعا ارنالعان ارت-مەكتەبىن اشۋ. بەينەلەۋ ونەرى جانە سىزۋ ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم العاندىقتان با بالالارمەن جۇمىس جاساعىم كەلىپ تۇرادى . ايماعىمىزدا دا سۋرەت سالۋعا قىزىعاتىن بالالار كوپ. ءبىراق بىزدە دامىتۋ ورتالىقتارى از. بالالاردىڭ ونەرىن دامىتۋعا از دا بولسا دا ۇلەس قوسقىم كەلەدى»، دەپ ويىن تۇيىندەيدى جاس سۋرەتشى.

تاشكەنتتە العاش رەت ۇلكەن بوكس كەشى وتەدى - «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى

3- ساۋىردە تاشكەنتتەگى «Humo Arena» مۇز سارايىندا ريو-2016 وليمپيادا ويىندارىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، كاسىپقوي بوكستان WBA جانە IBF تۇجىرىمى بويىنشا الەم چەمپيونى مۋرودجون احماداليەۆتىڭ كەلەسى جەكپە-جەگى وتەدى، دەپ حابارلايدى «ءو ز ا» اگەنتتىگى.

اتالعان ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، وندا وزبەكستاندىق بوكسشى چەمپيوندىق بەلبەۋىن جاپوندىق ريوسۋكە يۆاساعا قارسى جەكپە-جەكتە قورعايدى. سونداي-اق، جىل شايقاسى كەشىندە بۇدان بولەك وزبەكستاندىق تانىمال بوكسشىلار يسرويل مادريموۆ، شاحرام گياسوۆ، حاسانبوي دۋسماتوۆ، يكبولجون حولدوروۆ، ميرازيزبەك ميرزاحاليلوۆ، باحودير دجالولوۆ، ەلنۇر ابدۋرايموۆ، سانجار تۋرسۋنوۆتار دا رينگكە شىعادى.

«WBA جانە IBF تۇجىرىمى بويىنشا الەم چەمپيونى مۋرودجون احماداليەۆ وسى كەشتە العاش رەت چەمپيوندىق بەلبەۋىن قورعايتىن بولادى»، دەپ جازادى «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

«8- ناۋرىز قىزىلتۋشىسى - نۇرباقىت مۇسا قىزى» - CNR

قىتايلىق ب ا ق- تىڭ كەلتىرگەن دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، مۇنداي اتاق قىتايدا وتباسى مەن جاۋاپتى قىزمەتىن قاتار الىپ جۇرگەن ەڭ ۇلگىلى، ۇزدىك ازاماتشالارعا عانا بەرىلەدى ەكەن. بيىلعى جىلى شىڭجاڭ ولكەسى بويىنشا ۇزدىك قىزمەتكەر اتانعان قانداسىمىز نۇرباقىت مۇسا قىزى التايداعى «قازاق ەمشىلىگى شيپاحاناسى» دەپ اتالاتىن ايماقتىق ەمحانانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، باس مەيىربيكە بولىپ جۇمىس ىستەيدى، دەپ حابارلايدى kazakcnr.com.

اتالعان ب ا ق- تىڭ دەرەگىنشە، نۇرباقىت تەك قىزمەتتە عانا ۇزدىك ەمەس، وتباسىندا دا ۇلگىلى ايەل. جۇبايىنىڭ قىزمەتىن بارىنشا قولداپ، قارت ەنەسىنە قارايلاسىپ، بالالارىن دا جاقسى تاربيەلەپ كەلەدى.

ول 1989-جىلى مەديتسينا كوللەدجىنەن وقۋ بىتىرگەننەن قازىرگە دەيىن التاي ايماقتىق قازاق ەمشىلىگى ەمحاناسىندا قىزمەت ىستەيدى. ن. مۇسا قىزى قاشاندا ناۋقاستىڭ مۇددەسى ءبىرىنشى ورىندا دەپ ەسەپتەيدى. ول وزىنە قاتاڭ تالاپ قويىپ، ۇنەمى ىزدەنىستە جۇرەدى. سونىڭ ارقاسىندا «ۇلگىلى قىزمەتكەر»، «ۇزدىك مەدبيكە باستىعى» دەگەن سەكىلدى كوپتەگەن سىيلىقتار العان.

ول وتكەن جىلى ءوزى تۇراتىن وڭىردە ىندەتكە قارسى تۇرۋ شارالارى باستالعان ۋاقىتتا دا كوپكە ۇلگى بولعان بەلسەندى قىزمەتكەردىڭ ءبىرى ەدى.

«2020-جىلى قاڭتار ايىندا، ول قىزمەت ەتەتىن التاي ايماقتىق قازاق ەمشىلىگى شيپاحاناسى ءوڭىر بويىنشا كوروناۆيرۋستىق پنيەۆمونيا نەگىزىندە وكپە قابىنۋ اۋرۋىن ەمدەيتىن ەمحانا ەتىپ بەلگىلەندى. سول كەزدە نۇرباقىت جۇمىس ورىنىندا قالىپ قىزمەت ىستەۋدى ءوتىنىش ەتتى»، - دەپ جازادى قىتايلىق ب ا ق.

ول وسى سياقتى ۇزاق جىلدىق جۇمىسىندا قاشاندا باسقالارعا ۇلگى بولىپ كەلگەن. سول سەبەپتى بيىل نۇرباقىت مۇسا قىزى شىڭجاڭ ولكەسى بويىنشا ايەلدەر كۇنىنە وراي ەڭ ۇزدىك قىزمەتكەر رەتىندە «8- ناۋرىز قىزىلتۋشىسى» دەگەن مارتەبەلى اتاققا يە بولدى. ب

ۇل جىل سايىن ساناۋلى ادامدارعا عانا بەرىلەتىن جوعارى ماراپاتتاردىڭ ءبىرى.

ايتا كەتۋ كەرەك، قىتايداعى قازاق مەديتسيناسى - قازاق شيپاگەرلىگى، قازاق ەمشىلىگى دەپ اتالادى. زاماناۋي مەديتسينا قالىپتاسقانعا دەيىن حالىق ەمشىلىگى ءرولى زور بولعانى بەلگىلى. قازاق ءداستۇرلى مەديتسيناسىن بۇگىندە قىتايدا تۇراتىن قازاقتار وزدىگىنشە دامىتىپ، زامان كوشىنە ىلەستىرۋگە كۇش سالىپ كەلەدى.

ۇلتىمىزدىڭ ءداستۇرلى ەم-دومدارى قازىرگى عىلىم مەن تەحنيكا دامىعان زاماندا دا ءوز قۇندىلىقتارىن جوعالتقان جوق. قازاقتىڭ شيپاگەرلىك ءداسۇرىن زاماناۋي ەمدەۋ-دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىمەن ۇشتاستىرۋ ماقساتىندا 1985-جىلى قىتايدىڭ التاي ايماعىنان تۇڭعىش رەت «التاي ايماقتىق قازاق شيپاحاناسى» اشىلدى.

بۇگىندە قازاق شيپاگەرلىگىنىڭ عىلىمي تۇرعىدان جۇمىس جۇرگىزۋىنە جان-جاقتى مۇمكىندىكتەر اشىلعان. مۇندا سان عاسىرلار بويى ەمدەۋدىڭ ۇلگىلەرى بۇلاۋ، سىنىقشىلىق، بوبەكتەردى مايمەن سىلاۋ سەكىلدى سان ءتۇرلى وزىق ءداستۇرلى ادىستەر كەڭىنەن قولدانىلادى.

قاجىرلى ەڭبەكتىڭ ناتيجەسىندە «نارىقتالعى»، «ىشكى ايىقتىرعى»، «قاپتەك سىرقاتناما» قاتارلى 9 ءبولىمدى وقۋلىق قۇراستىرىلىپ، قازاق ەمشىلىگى جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقىتىلا باستاعان.

موڭعوليالىق ايەلدەر تۋرالى ەڭ قىزىقتى 5 دەرەك - Kaznews

الەمنىڭ ءبىرقاتار ەلدەرى حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكەسىن اتاپ ءوتتى. ايرىقشا سىيلىق بەرىپ، نازىك جاندى ارۋلارعا قۇرمەت كورسەتتى. ءتۇرلى توسىنسىيلار جاساپ، مەرەيىن اسىردى. ال ءبىز ايەلدەر جايلى ەڭ قىزىقتى دەرەكتەرمەن بولىسپەكپىز، دەپ جازادى موڭعوليالىق Kaznews اقپاراتتىق پورتالى.

اتالعان ب ا ق موڭعوليالىق ايەلدەردى نەگىز ەتە وتىرىپ بەس قىزىقتى اقپاراتتى جاريالاعان ەكەن. موڭعوليادا ايەلدەر بويىنىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 157.7 س م. بۇل سونداي ۇزىن نەمەسە قىسقا كورسەتكىش ەمەس ەكەن. ويتكەنى الەمدە ەڭ ۇزىن ايەلدەر گوللانديا، مونتەنەگرو، ەستونيا قاتارلى ەلدەردە تۇرادى. ولاردىڭ ۇزىندىعى 170 س م. ال، بويى ەڭ قىسقاسى گۋاتەمالادا ايەلدەرى. ولاردىڭ ورتاشا ۇزىندىعى 149.38 س م. دەپ جازادى موڭعوليالىق ب ا ق.

اتالعان باسىلىم موڭعوليامەن دەڭگەيلەس ەلدەردى سالىستىرىپ، الەم ايەلدەرىنىڭ بويىنىڭ ولشەمىن سۋرەتپەن كورسەتكەن.

ەكىنشى قىزىقتى اقپارات رەتىندە، موڭعوليادا ايەلدەردىڭ ۇيلەنۋ جاسى ايتىلادى.

اتالعان ەلدە ايەلدەردىڭ تۇرمىس قۇراتىن جاسى ورتاشا ەسەپپەن - 26 جاس بولىپ سانالادى ەكەن.

«2010-جىلعى ستاتيستيكادا موڭعولياداعى نەكەگە تۇرۋدىڭ ورتاشا جاسى 24.2 بولسا 2017-جىلى 24.5، سوڭعى ءۇش جىلدا ياعني 2018، 2019، 2020-جىلى 26 جاسقا دەيىن وسكەن. ۇيلەنۋ جاسىنىڭ ۇلعايۋى دامىعان ەلدەردە كوپتەپ كەزدەسەدى. مىسالى شۆەتسيادا مەن يسپانيادا ايەلدەردىڭ ۇيلەنۋ جاسى 33 كە جەتكەن»، دەپ جازادى Kaznews.

ءۇشىنشى اقپارات موڭعوليالىق نازىك جاندىلاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعىن تىلگە تيەك ەتەدى. اتالعان ەلدە ايەلدەردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 76 جاس.

موڭعوليادا ايەلدەر ەرلەرگە قاراعاندا 10 جاس ارتىق جاسايدى. ايەلدەردىڭ ورتاشا جاسى 2014-جىلى 75.49 بولسا ەرلەردىكى 65.91 بولعان. 2020-جىلعى مالىمەت بويىنشا ەلدەگى ورتاشا ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 76 جاستى قۇرايدى.

«موڭعولياداعى ايەلدەردىڭ بەت الپەتى قانداي دەپ ويلايسىز»، دەپ جازادى ءتورتىنشى قىزىقتى اقپاراتتا.

«گلازگو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى 2013-جىلى قىزىقتى زەرتتەۋ جاساعان. ولار زاماناۋي قۇرىلعى پايدالانا وتىرىپ دۇنيەجۇزىندەگى ادامداردىڭ ورتاشا بەت الپەتىن انىقتاعان. تومەنگى سۋرەتتەن موڭعوليالىق ايەلدىڭ بەت الپەتىن كورۋىڭىزگە بولادى»، دەپ مالىمدەيدى موڭعوليالىق ب ا ق.

5-ءبىر قىزىق رەتىندە موڭعوليالىق ايەلدەردىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى وسكەنىن ايتادى اتالعان باسىلىم.

موڭعوليالىق ب ا ق- تىڭ كەلتىرگەن دەرەگىنە سۇيەنسەك، موڭعوليادا ايەلدەردىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى وسكەنىمەن 2016-جىلعى پارلامەنت سايلاۋىنداعى 30- پايىزدىق كۆوتانى 2020-جىلعى سايلاۋدا 20 پايىز بولعانى ۇلكەن سىنعا ۇشىراعان. ال، 2020 -جىلعى پارلامەنت سايلاۋىندا ەكى ۇلكەن پارتيادان 33 ايەل اتىن ۇسىنىپ، 13 ايەل دەپۋتات اتانعان. سونداي-اق، ۇكىمەت مۇشەسى قىزمەتىن 4 ايەل اتقارىپ وتىرعانىن تىلگە تيەك ەتەدى موڭعوليالىق ب ا ق.

ب ا ءا بايقوڭىردان جەرسەرىك ۇشىرادى - TRT

«DMSat-1» اتتى زىمىراننىڭ 20- ناۋرىزدا قازاقستانداعى بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان ۇشىرىلاتىنى جاريالاندى. بۇل تۋرالى وسى اپتادا تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى حابارلادى.

بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى ايماقتىق كليمات وزگەرىستەرىن باقىلاۋ جانە مالىمەت جيناۋ ماقساتىمەن عارىشقا «نانومەتريالىق سەرىك» جولدايدى. تۇركيالىق ب ا ق- تىڭ كەلتىرگەن دەرەگىنە سۇيەنسەك، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى دۋباي مەديا وفيسىنەن جاسالعان مالىمدەمەدە «DMSat-1» اتتى جەرسەرىكتىڭ 20- ناۋرىزدا قازاقستانداعى بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان ۇشىرىلاتىنى جاريالانعان.

«مالىمدەمەدە «نانومەتريالىق سەرىك« اتتى كوزگە تۇسپەيتىن بولشەكتەردى زەرتتەۋ ەرەكشەلىگىنە يە جەرسەرىك ارقىلى ول ايماقتىق كليمات وزگەرىستەرى، قورشاعان ورتا، اۋا رايى جانە پارنيكتىك گازداردان تۋىنداعان كىرلەنۋدى باقىلايتىنى، ولارعا بايلانىستى مالىمەت جينايتىنى حابارلاندى»، دەپ جازادى TRT.

اۆتور: بەيسەن سۇلتان