ۆاكتسينانىڭ جاناما اسەرلەرى بار ما - مامان پىكىرى

الماتى. قازاقپارات - كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينانىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەندىگى تۋرالى قازاقپارات تىلشىسىنە مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، حامزا جۇماتوۆ اتىنداعى گيگيەنا جانە ەپيدەميولوگيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ باسشىسى ايناگۇل قۋاتبايەۆا ايتىپ بەردى.

- ايناگۇل مۇقان قىزى، ايتىڭىزشى، ادامدارعا COVID-19 قارسى ۆاكتسيناسىن الۋ قانشالىقتى ماڭىزدى؟

- وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، بۇل بۇكىل الەمگە تارالىپ جاتقان ۆيرۋستىڭ جاڭا ءتۇرى. بۇگىنگى كۇنى 100 ميلليون ادامدا كوروناۆيرۋستىڭ زەرتحانالىق راستالعان جاعداي تىركەلدى. سوڭعى كەزدەرى اۋرۋدىڭ كوبەيۋى بايقالادى. ءولىم سانى دا ارتۋدا. سوندىقتان ۆاكتسينا ەگۋ كەرەك. بىزدە قازىر قاۋىپتى ىندەتكە قارسى ۆاكتسينا بار. ونىڭ پايداسى وتە زور. قازىردىڭ وزىندە كوپتەگەن ەلدەر ۆاكتسيناتسيالاۋدى باستادى.

كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينانى 21 كۇندىك ارالىقپەن ەكى كەزەڭمەن ەنگىزۋ كەرەك. ءبىرىنشى دوزا انتيدەنەلەردىڭ از مولشەرىن وندىرۋگە بايلانىستى قىسقا قورعانىس اسەرىن بەرەدى. ەكىنشى دوزا ءبىرىنشىسىنىڭ اسەرىن كۇشەيتەدى جانە نىعايتادى، ادام ورگانيزمىندەگى انتيدەنەلەر سانى ارتادى. ماقسات - يممۋنيتەتتى نىعايتۋ. حالىقتى قانشالىقتى تەزىرەك ۆاكتسيناتسيالايمىز، سوعۇرلىم اۋرۋدىڭ تومەندەۋى مەن تۇراقتانۋىنا قول جەتكىزەمىز. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز - ەلدەگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ، ءولىم سانىن مينيمۋمعا دەيىن تومەندەتۋ. قازاقستاندا ۆاكتسيناتسيا 1- اقپاندا باستالدى.

بۇل رەسەيلىك «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسى. ونى ەگۋ شارالارى ءبىرىنشى كەزەڭدە مەديتسينالىق قىزمەتكەرلەرگە جۇرگىزىلەدى. سودان كەيىن مۇعالىمدەر مەن سوزىلمالى اۋرۋلارى بار ادامدارعا سالىنادى. ونىڭ كەز-كەلگەن كومپونەنتىنە نەمەسە وعان ۇقساس كومپونەنتتەرى بار ۆاكتسيناعا جوعارى سەزىمتالدىعى بار ازاماتتارعا قولدانۋعا بولمايدى. ويتكەنى بۇل جاڭا ۆاكتسينا. اللەرگيا، جەدەل ينفەكتسيالىق جانە ينفەكتسيالىق ەمەس اۋرۋلار، سوزىلمالى اۋرۋلاردىڭ قابىنۋىندا، جۇكتى ايەلدەر مەن بالا ەمىزەتىن ايەلدەرگە سونداي-اق 18 جاسقا تولماعاندارعا سالىنبايدى.

قازاقستاندا الدىن الا مەديتسينالىق تەكسەرۋدەن وتپەي، ەپيدەميولوگيالىق ساراپتاما جاسالماي ۆاكتسينانى سالۋعا رۇقسات جوق. ءبىز پاتسيەنتتىڭ دەنساۋلىعى جايىندا اقپارات جينايمىز. ەگەر قارسى كورسەتىلىمدەرى بولسا، ەگۋ شارالارى جۇرگىزىلمەيدى.

- كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينانىڭ جاناما اسەرلەرى بار ما؟

- كلينيكالىق زەرتتەۋلەر كەزىندە جۇيەلىك اسقىنۋلار بولعان جوق. ءار ادامنىڭ اعزاسى ۆاكتسينانى ءارتۇرلى قابىلدايدى. ينەكتسيا سالعان دەنە بولىگى قىزارىپ، ءىسىنىپ اۋرۋى مۇمكىن. ۆاكتسيناتسيادان كەيىنگى العاشقى كۇندەردە ادام ءوزىن ءالسىز سەزىنۋى مۇمكىن. دەنە تەمپەراتۋراسىنىڭ كوتەرىلۋىن جوققا شىعارا المايمىز. بۇل قالىپتى جاعداي. ال، كوروناۆيرۋسقا قارسى انتيدەنەلەر ورگانيزمدە التى ايعا جۋىق ساقتالادى.

- حالىققا ۆاكتسينا تەگىن ەگىلە مە؟

- بۇگىنگى كۇنى كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسيناتسيا مەملەكەت ەسەبىنەن تەگىن جۇرگىزىلەدى. تۇرعىندار ەمحاناعا بارىپ، ساۋالناما تولتىرىپ، ەرىكتى تۇردە كەلىسىم بەرۋى كەرەك.

سونىمە قاتار، ءاربىر ازامات ەكپەدەن باس تارتۋعا قۇقىلى. قازىر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوپ جۇمىس اتقارىپ جاتىر. جۇيەلى ەسەپكە الۋ ماقساتىندا قازاقستاندا ەلەكتروندىق ۆاكتسيناتسيا پاسپورتى جاسالدى.

- ۆاكتسينالاۋدان كەيىن ناۋقاستارمەن بەتپە-بەت كەزدەسىپ، ماسكاسىز جۇرە الا ما؟

- ۆاكتسينا جاسالعانننان كەيى ادامدا قورعانۋ قابىلەتى بىردەن پايدا بولادى، دەپ ايتا المايمىز. اعزانىڭ ەرەكشەلىگىنە قاراي انتيدەنەلەر ءارقالاي قالىپتاسادى. كەيبىرەۋلەردە انتيدەنە ەكى كۇننەن كەيىن، ال كەي جاعدايدا ودان كوپ مەرزىمدە پايدا بولادى. ءبىراق، ەكى رەت سالىنعان ۆاكتسيناتسيادان كەيىن دە، مۇقيات بولعان ءجون.

اۋرۋدى الدىن الۋ شارالارىنا باسىمدىق بەرۋ كەرەك. زالالسىزداندىرۋ قۇرالدارىن قولدانىپ، ەكى مەتر قاشىقتىقتى ساقتاۋ ماڭىزدى بولىپ قالا بەرەدى. بۇل ۆاكتسينا ءتيىمدى ەمەس دەگەندى بىلدىرمەيدى. ءبىز ءوزىمىزدى بارىنشا قورعاۋىمىز كەرەك. سوندا عانا اينالامىزدا اۋرۋ ادامدار ازايىپ، ۆيرۋستى جەڭەمىز.

- اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

اۆتور: الما مۇقانوۆا