يادرولىق قارۋعا تىيىم سالاتىن شارت: قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياسي ۆەدومستۆوسى مالىمدەمە جاسادى

None
None
نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - قازاقستان يادرولىق قارۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى شارتتىڭ (يا ق ت س ش) كۇشىنە ەنۋىن قۇپتايدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە سىلتەمە جاساپ.

2017 -جىلعى 7 شىلدەدە ب ۇ ۇ- عا مۇشە 122 مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن قابىلدانعان شارت يادرولىق قارۋدى تولىق جويۋ جولىنداعى ماڭىزدى قادام بولىپ تابىلادى. قازاقستان الەمدەگى ءتورتىنشى يادرولىق ارسەنال يەسىنەن يادرولىق قارۋسىزدانۋ جانە تاراتپاۋ سالاسىنداعى كوشباسشى ەلگە اينالعان مەملەكەت رەتىندە يا ق ت س ش جوباسى بويىنشا كەلىسسوزدەر پروتسەسىنە بەلسەندى قاتىستى. قازاقستاننىڭ يا ق ت س ش- نى قولداۋ شەڭبەرىندەگى دايەكتى ءىس- قيمىلدارى سىرتقى ساياساتىمىزدىڭ بۇلجىماس باسىمدىقتارىنا جانە ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ يادرولىق قارۋسىز الەم قۇرۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى تاريحي باستامالارىنا نەگىزدەلگەن.

حالىقارالىق قۇقىقتىق سالادا ەلەۋلى كەمشىلىكتى جوياتىن مىندەتتى زاڭدىق كۇشى بار يادرولىق قارۋسىزدانۋ تاريحىنداعى العاشقى كوپجاقتى قۇجات سەمەي سىناق پوليگونىنىڭ جابىلۋىنىڭ 30 جىلدىعىندا كۇشىنە ەنىپ وتىر (جاپپاي قىرىپ- جويۋ قارۋىنىڭ ءۇش تۇرىنەن - يادرولىق، حيميالىق جانە بيولوگيالىق - تەك يادرولىق قارۋعا مىندەتتى زاڭدىق كۇشى بار تىيىم سالىنباعان) . بۇل وقيعالار 29 - تامىز حالىقارالىق يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس- قيمىلدار كۇنىن مەرەكەلەۋ شەڭبەرىندە ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىلەتىن «يادرولىق قارۋسىز الەم جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىك ءۇشىن نازاربايەۆ سىيلىعىنىڭ» بيىلعى جىلى جوسپارلانىپ وتىرعان كەزەكتى ماراپاتتاۋ راسىمىمەن تۇسپا- تۇس كەلەدى. نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ پوليگوندى جابۋ جونىندەگى تاريحي شەشىمى بۇكىل الەم بويىنشا يادرولىق سىناقتارعا تىيىم سالۋعا سەرپىن بەرىپ، يادرولىق سىناقتارعا جاپپاي تىيىم سالۋ تۋرالى شارتتىڭ (ياسجتسش) قابىلدانۋىنا، سونداي- اق، ورتالىق ازيادا يادرولىق قارۋدان ازات ايماق قۇرۋعا العىشارت جاسادى. قازاقستان تولىق جانە جاپپاي يادرولىق قارۋسىزدانۋ يدەياسىنىڭ دايەكتى جاقتاۋشىسى بولا وتىرىپ، 2018 -جىلعى 2 - ناۋرىزدا ي ا ق ت س ش- عا قول قويعان 57- مەملەكەت، ال 2019 -جىلعى 29- تامىزدا ب ۇ ۇ حاتشىلىعىنا راتيفيكاتسيالاۋ قۇجاتىن ەنگىزگەن 26- مەملەكەت بولدى.

2019 -جىلعى 3 - شىلدەدە ق ر پرەزيدەنتى قاسىم- جومارت توقايەۆ «يادرولىق قارۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى شارتتى راتيفيكاتسيالاۋ تۋرالى» ق ر زاڭىنا قول قويدى. ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 74- سەسسياسىندا تۇڭعىش رەت مەملەكەت باسشىسى رەتىندە سويلەگەن سوزىندە پرەزيدەنت ق. توقايەۆ يادرولىق قارۋدان ازات الەمگە قول جەتكىزۋ ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن باستى باسىمدىق بولىپ قالا بەرەتىنىن مالىمدەدى.

«بۇل ۇمتىلىس بىزگە يادرولىق قارۋدى جويۋ جولىنداعى جاھاندىق قوزعالىستىڭ الدىڭعى شەبىندە بولۋعا مورالدىق قۇقىق بەرە وتىرىپ، قازاق حالقىنىڭ جالپىۇلتتىق بىرتەكتىلىگىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدى»، - دەپ مالىمدەدى پرەزيدەنت.

2020 -جىلعى قىركۇيەكتە بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ مەرەيتويلىق سەسسياسىندا قازاقستان پرەزيدەنتى پاندەميا جاعدايىندا يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ جانە قارۋسىزدانۋ داعدارىسى ەلەۋلى سىن- تەگەۋرىندەردىڭ قاتارىندا قالىپ وتىرعانىن، ال «يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ رەجيمىنىڭ ەروزياسى ءبارىمىزدى وسال ءارى قاۋىپتى جاعدايعا ۇشىراتقانىن» ەرەكشە اتاپ ءوتتى.

وسىعان بايلانىستى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ يادرولىق قاۋىپسىزدىك جانە يادرولىق قارۋدان ازات الەم ءۇشىن جاھاندىق كوشباسشىلار اليانسىن قۇرۋ جونىندەگى باستاماسى اسا وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى. قازاقستان يا ق ت س ش- نى امبەباپتاندىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاي وتىرىپ، ب ۇ ۇ- نىڭ 100-جىلدىعىنا، ياعني 2045 -جىلعا دەيىن پلانەتامىزدى يادرولىق قارۋدان ازات ەتۋ ماقساتىندا مەملەكەتتەردى شارتقا قوسىلۋعا شاقىرادى.

سوڭعى جاڭالىقتار