قارا ناسىلدىلەر ءۇشىن كۇرەسكەن مارتين ليۋتەر كينگ

نۇر-سۇلتان قازاقپارات - بۇگىن قارا ناسىلدىلەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋشى، «مەندە ارمان بار» ءسوزىنىڭ اۆتورى، نوبەل سىيلىعىنىڭ يەگەرى مارتين ليۋتەر كينگتىڭ تۋعان كۇنى.

وسىعان وراي مارتيننىڭ ءومىر جولىنان دەرەكتەر ۇسىنامىز.

راسيزم: ا ق ش- تا ناسىلدىك كەمسىتۋ قالاي پايدا بولدى؟

نەدەن باستالدى؟

1954-جىلى الاباما شتاتىنىڭ مونتگومەري قالاسىنداعى 42 جاستاعى قارا ءناسىلدى ايەل روزا پاركس اۆتوبۋستا زاڭ بويىنشا ورىن بوساتۋدى سۇراعان اق ءناسىلدى ادامعا ورىن بەرمەگەنى ءۇشىن قاماۋعا الىندى. مۇنان كەيىن جاس جازۋشى مارتين ليۋتەر كينگ باسقاراتىن قارا ناسىلدىلەر توبى قالالىق اۆتوبۋستارعا بويكوت جاريالايدى.

ناتيجەسىندە قالالىق كولىك قاتتى زارداپ شەگەدى. سودان كەيىن قالالىق شەنەۋنىكتەر مارتينمەن كەلىسسوز جۇرگىزۋگە تىرىسادى. ءبىراق ول باس تارتادى. قالا شەنەۋنىكتەرى قارا ناسىلدىلەردى اۆتوبۋسقا ماجبۇرلەپ وتىرعىزا باستايدى. قارسى شىققاندارعا 1921-جىلعى زاڭدى العا تارتادى. قارا ناسىلدىلەر قوعامدىق كولىكتە جۇرمەگەنى ءۇشىن قاماۋعا الىنادى.

بىرتىندەپ قارا ناسىلدىلەردىڭ قۇقىعى امەريكا قۇراما شتاتتارىندا باستى ماسەلەگە اينالادى جانە كوپتەگەن زيالى قاۋىم قارا ناسىلدىلەردىڭ قۇقىعىن قورعاي باستايدى. مارتين ليۋتەر بولسا شەرۋشىلەردىڭ كوشباسشىسىنا اينالادى. 1963-جىلى ناۋرىز ايىندا 200 مىڭنان اسا ادام، نەگىزىنەن، افروامەريكالىقتار ۆاشينگتون كوشەلەرىندە دەمونستراتسيا جاسادى. ولاردىڭ الدىندا كينگ ءوزىنىڭ ايگىلى «مەنىڭ ارمانىم بار» اتتى ءسوزىن سويلەدى.

وعان بىرنەشە رەت قاستاندىق ۇيىمداستىرىلادى. اۋپىرىمدەپ اجالدان امان قالعان مارتينگە 1964-جىلى نوبەل سىيلىعى بەرىلەدى.

1965-جىلى ا ق ش كونگرەسى «سايلاۋشىلار تۋرالى» زاڭعا مەملەكەتتەرگە ءوز ازاماتتارىنا سايلاۋ قۇقىعىن بەرۋ تۋرالى تاۋەلسىز شەشىم قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تۇزەتۋلەر ەنگىزەدى. شتاتتاردا قارا ناسىلدىلەرگە داۋىس بەرۋ قۇقىعىن بەرەدى، ال ولارعا قويىلعان ءتۇرلى شەكتەۋلەر مەن تىيىمدار الىنىپ تاستالا باستايدى.

1968-جىلى مارتين ليۋتەر مەمفيستەگى قوناقۇيدە ناسىلشىلدەر ۇيىمداستىرعان قاستاندىقتان قازا تاپقاندا 39 جاستا ەدى. ونىڭ ءولتىرىلۋى تۋرالى كوپتەگەن بولجام بار. مارتين قارا ناسىلدىلەر قۇقىققا يە بولعاننان كەيىن عاسىرلار بويى ولارعا جاسالىنعان ادىلەتسىزدىكتەر ءۇشىن 50 ميلليارد دوللار وتەماقى تالاپ ەتكەن.

ونىڭ جوسپارىنا سايكەس، بۇل اقشانى ا ق ش- تاعى ءاربىر قارا ءناسىلدى ازاماتقا تەڭ ۇلەستىرۋ كەرەك ەدى. مارتيندى ولتىرگەننەن كەيىن بۇل تالاپ كۇن تارتىبىنەن تۇسەدى. مارتين ليۋتەردى اتقان دجەيمس ەرل رەي 99 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.

مارتيندى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالۋعا 100 مىڭ ادام جينالعان

بۇگىنگى تاڭدا مارتين ليۋتەردىڭ ەسىمى امەريكا قۇراما شتاتتارىندا قارا ناسىلدىلەردىڭ قۇقىعى ءۇشىن كۇرەسكەن باتىر رەتىندە ەستە قالدى.

massaget.kz