موڭعوليا كيريلليتسادان باس تارتىپ، كونە جازۋىن جاڭعىرتپاق - شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق- قا شولۋ

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - «قازاقپارات» ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.

موڭعوليا كيريلليتسادان باس تارتىپ، كونە جازۋىن جاڭعىرتپاق - KAZNEWS

موڭعوليالىق KAZNEWS اقپاراتتىق پورتالىنىڭ دەرەگىنشە، كونە موڭعول جازۋىنىڭ كيريلليتسادان، لاتينيتسادان، ءتىپتى زاماناۋي قىتاي جازۋىنان ايىرماشىلىعى، سوزدەر كولدەنەڭنەن ەمەس، تىگىنەن - جوعارىدان تومەن قاراي جازىلادى. بۇل جازۋ ورتاعاسىرلىق كونە ۇيعىر جانە سوعدى الىپبيلەرىنەن باستاۋ الادى.

تاريحشىلاردىڭ ايتۋىنشا كونە موڭعول ءالفاۆيتىن XIII عاسىردا نايمان حاندىعىنىڭ وقىمىستىسى تاتاتۋنعا جاساعان. قولدانىستاعى كيريلليتسادان باس تارتۋ تۋرالى ۇسىنىستار موڭعوليادا 1990- جىلداردان بەرى كوتەرىلىپ كەلەدى. ءاۋ باستا لاتىن الفاۆيتىنە كوشۋ ۇسىنىلدى. ءبىراق باستامانى قوعام دا، زيالى قاۋىم دا قابىلداماپتى. سەبەبى، بولمىسى، ءبىتىمى، ءومىر سالتى موڭعول ۇلتىمەن ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن باتىستىڭ جازۋىن قابىلداۋ - تاريحي ساباقتاستىققا بالتا شابۋ رەتىندە باعالانعان.

«كيريلليتسانى ساقتاپ وتىرا بەرسەك، ءبىز ۇلى تاريحىمىزدىڭ تەك 80 جىلدىق ۇزىندىسىنە جابىسىپ، سونى عانا قولدايمىز. ال كونە موڭعول جازۋىنا كوشىپ، سونى ساقتاساق، وندا مىڭداعان جىلدار بويعى ميراسپەن بايلانىسىمىزدى قايتا قالپىنا كەلتىرىپ، بابالارمەن قاۋىشامىز»، - دەيدى موڭعوليا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كونە موڭعول زەرتتەۋلەر ءبولىمىنىڭ باسشىسى دالاين زاياابااتار.

«2015 -جىلعى اقپاندا موڭعوليا پارلامەنتى - مەملەكەتتىك ۇلى حۋرال «موڭعول ءتىلى تۋرالى» ارنايى زاڭ قابىلداپ، كونە موڭعول جازۋىن ۇيرەنۋدى مىندەتتى ەتتى، ونى مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگىزدى. زاڭ سونداي- اق مەملەكەتتىك قىزمەتكە تۇراتىن بارلىق تۇلعالاردى كونە موڭعول جازۋىن ءبىلۋدى مىندەتتەيتىن تالاپ ەنگىزدى. جەكە باستى كۋالاندىراتىن قۇجاتتار وسى جازبامەن جازىلادى. موڭعوليا پرەزيدەنتى ح. باتتۋلگا 2018 -جىلى «موڭعول ءتىلى تۋرالى» زاڭنىڭ 9.1.3 بابىنا سايكەس «موڭعول جازۋىنىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ» تۋرالى جارلىق شىعارعان. موڭعوليا ۇكىمەتى «موڭعول ءتىلى تۋرالى» زاڭ، موڭعوليا پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعى بويىنشا «موڭعول جازۋىنىڭ ۇلتتىق باعدارلاماسى - 3 « - ءىن دايىنداعان بولاتىن. بۇدان بولەك، موڭعوليانىڭ زاڭدارى مەن مەملەكەتتىك اكتىلەرى مىندەتتى تۇردە كونە موڭعول الىپبيىمەن قاتار بەرىلۋگە ءتيىس. بۇل زاڭنىڭ كەيبىر نورمالارى 2025 -جىلعى 1 - قاڭتاردان باستاپ كۇشىنە ەنەدى. وسى ارقىلى موڭعول ەلى بىرتىندەپ، كيريلليتسا ىقپالىنان شىقپاق»، - دەپ جازادى KAZNEWS پورتالى.

دەرەككوزىنىڭ جازۋىنشا، موڭعوليا پرەزيدەنتى ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى جاڭعىرتۋ، موڭعول جازۋىن دارىپتەۋ، ۇيرەتۋ، بالالارمەن قاتار ەرەسەكتەرگە دە ۇلتتىق جازۋدى ۇيرەنۋگە قۇلشىنىسىن وياتۋ ءۇشىن تەلەساباق وتكىزگەن.

«ءداستۇرلى تەرى شاڭعى جاساۋ ونەرى» مەن «قىز قۋار» مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇراسى بولىپ تاڭدالدى - «اعاجاي- التاي» سايتى

قىتايدىڭ مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگى «5- توپتاعى ۇلتتىق ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرالار ءتىزىمىن» جاريالادى، دەپ حابارلايدى kazakh.altxw.com سايتى.

«مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگى قىتايدىڭ بارلىق وبلىستارىنان ۇسىنىلعان 943 جوبانى سارالاپ، سولاردىڭ ىشىنەن 198- ءىن ۇلتتىق ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرالار قاتارىنا قوسقان. ال التاي ايماعىنان قازاق حالقىنىڭ «جىلقى تەرىسنەن شاڭعى جاساۋ ونەرى» مەن «قىز قۋار» ۇلتتىق ويىنى وسى ۇلتتىق دەڭگەيدەگى مۇرالار قاتارىنا ءساتتى تاڭدالعان. بۇعان دەيىن التاي ايماعىندا «قازاق داستانى»، «موڭعولدىڭ چۋرى»، «موڭعولدىڭ سىبىزعىسى»، «بايگە» (قازاق ۇلتى)، «قازاق مەديسيناسى» سەكىلدى 5 مەملەكەتتىك جانە 42 ولكەلىك ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرالارى بولعان. ەندىگى جەردە بۇل مادەني مۇرالار مەملەكەت تاراپىنان ەرەكشە قورعالىپ، دامىتىلىپ، جۇرتقا ءناسيحاتتالىپ وتىراتىن بولادى»، - دەپ جازادى «اعاجاي- التاي» سايتى.

ەسكە سالا كەتەيىك، عالىمدار 2005 -جىلى قىتايدىڭ التاي ايماعىنداعى شاڭعى تەبۋ بەينەلەنگەن جارتاس سۋرەتىن زەرتتەپ، ونى ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىنعى 10 مىڭ جىلدىڭ الدىنداعى جادىگەر رەتىندە مويىنداعان. وسىدان كەيىن 2007 -جىلى «التاي تاۋى ەڭ بايىرعى قار شاڭعىسىنىڭ مەكەنى» دەپ گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلگەن. التاي قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى نوعايتى اۋىلىندا تۇراتىن سىلامبەك ساقاش ۇلى بايىرعى قار شاڭعىسى ماتەريالدىق مۇراسىنىڭ جالعاستىرۋشى، مۇراگەرى رەتىندە تانىلعان. بۇل اۋىلدا سىلامبەك اقساقال باستاعان ءبىر توپ قار شاڭعى جاساۋ شەبەرلەر تۇرادى. سوندىقتان بۇل اۋىلعا تەرى شاڭعىنىڭ جاسالۋ ەرەكشەلگىن كورۋگە ساياحاتشىلار ارنايى اتباسىن بۇرادى.

داستان قالامحان ۇلى حالىقارالىق بايقاۋدا جۇلدەگەر اتاندى - KAZNEWS

سۋرەتشى داستان قالامحان ۇلى «New York Realism» حالىقارالىق بەينەلەۋ ونەرى بايقاۋىنىڭ «جاسىل الەمگە ساياحات» جانرىندا قولا جۇلدەگە يە بولدى. ول بۇل جۇلدەنى «التاي كوشى» دەپ اتالاتىن تۋىندىسى ءۇشىن الىپ وتىر، دەپ جازادى موڭعوليالىق KAZNEWS اقپاراتتىق پورتالى.

«اتالعان بايقاۋعا ا ق ش، گەرمانيا، فرانسيا، قازاقستان، رەسەي، وزبەكستان قاتارلى ەلدەردەن سۋرەتشىلەر قاتىسىپ، وزدەرىنىڭ تۋىندىلارىن ۇسىنعان. وسىعان دەيىن 2018 -جىلى داستان قالامحان ۇلىنىڭ «اتپاعان تاڭ» تۋىندىسى تۋران حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ جۇلدەسىن، ال 2019 -جىلى «بۇركىتشى» تۋىندىسى ا ق ش- تا جەڭىمپاز اتانعان بولاتىن»، - دەپ جازادى KAZNEWS پورتالى.

تۇركى كەڭەسىنىڭ كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى جينالىسى ءوتتى - TRT

تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەر ىنتىماقتاستىعى كەڭەسىنىڭ مەديتسينالىق عىلىمي كەڭەسىنىڭ بەسىنشى ۆيدەوكونفەرەنسيا جينىنىندا كوروناۆيرۋستى الدىن الۋ جانە ۆاكسيناعا قاتىستى ماسەلەلەر كوتەرىلدى، دەپ جازادى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى.

«تۇركى كەڭەسىنىڭ باس حاتشى ورىنباسارى ومەر كوجامان جيىندا سويلەگەن سوزىندە تۇرىك كەڭەسى جانە دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى اراسىندا مەديتسينا سالاسىندا جۇرگىزىلگەن ىنتىماقتاستىقتار، سەكرەتاريات تاراپىنان جۇرگىزىلگەن جۇمىستار جونىندە قاتىسۋشىلارعا مالىمەت بەردى. تۇركيا دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى الپ مەشە دە ەلدەگى ۆاكسينا جۇمىستارىنىڭ سوڭعى جاعدايىن ايتىپ بەردى. الپ مەشە تۇرىك تارابىنىڭ مالىمەت بولىسۋگە جانە مۇشە ەلدەرگە كومەكتەسۋگە دايىن ەكەنىن اتاپ كورسەتتى. حادجەتتە ۋنيۆەرسيتەتىەن پروف. ارزۋ توپەلى يسكيت تە رەانيماتسيالىق بولىمدەردە كوروناۆيرۋس ناۋقاستارىنىڭ ەمدەلۋ تۋرالى بايانداما وقىدى. ول ەپيدەميامەن كۇرەستە ەمدەۋ ادىستەرى جانە ستاتيستيكالىق دەرەكتەردى جەتكىزدى»، - دەدى TRT.

وزبەكستان كەدەن تۋرالى حالىقارالىق كونۆەنتسياعا قوسىلدى - «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى

وزبەكستان رەسپۋبليكاسى كەدەن تۋرالى حالىقارالىق كيوتو كونۆەنتسياسىنا قوسىلدى، دەپ جازادى وزبەكستاننىڭ «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

«كەدەن راسىمدەرىن جەڭىلدەتۋ جانە ۇيلەستىرۋ تۋرالى حالىقارالىق كونۆەنسياعا وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قوسىلۋى تۋرالى» زاڭعا پرەزيدەنت قول قويدى، دەلىنگەن حابارلامادا. سەنات ماجىلىسىندە بۇل ەلدىڭ الەمدىك ەكونوميكاعا ينتەگراتسيالانۋىنا جانە د س ۇ- عا كىرۋىنە وڭ اسەر ەتۋى كەرەك، دەپ مالىمدەلدى. اتاۋلى زاڭعا سايكەس، وزبەكستان وسى حالىقارالىق كونۆەنتسياعا قوسىمشا شارتتارمەن قوسىلادى»، - دەپ جازادى «ءو ز ا».

قازاقتىڭ ۇلى اقىنى ابايدى ەسكە الۋ ءراسىمى ءوتتى - «فارس» اقپارات اگەنتتىگى

قازاقستاندا ءال- فارابي اتىنداعى قازۇۋ- دىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن جانە ي ي ر ەلشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن «اباي شىعارماسىنداعى تۇركى- پارسى اقىندارى» اتتى حالىقارالىق وتىرىس بەينەكونفەرەنسيا فورماتىندا ءوتتى، دەپ جازادى «فارس» اقپارات اگەنتتىگى.

«يراننىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى مادجيد سابەر وسى وتىرىستا يراندا «اباي جولى» رومانىنىڭ باسىلىپ شىققانىن، ۇلتتىق كىتاپحانادا ۇلى اقىنعا ەسكەرتكىش قويىلعانىن ايتىپ، نۇر- سۇلتان مەن الماتى قالالارىندا ءبىر كوشەگە حافيز اتىن جانە تەھراندا ءبىر كوشەگە اباي اتىن بەرۋگە ۇسىنىس جاسادى. يراننىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى: «اباي پارسىنىڭ اتاقتى اقىندارى، سونىڭ ىشىندە فەردوۋسي، حافيز، ساعدي مەن نيزاميدەن شابىت الىپ، ولەڭ جازعان»، - دەدى. وسى وتىرىستا قازاقستان، وزبەكستان، قىرعىزستان، پاكىستان، مىسىردىڭ شىعىستانۋشىلارى مەن ادەبيەتشىلەرى جانە يراننىڭ الماتىداعى باس كونسۋلى، تەھران مەن اللامە تاباتاباي ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ ۇستازدارى مەن ساعدي ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى ءسوز سويلەدى»، - دەپ جازادى دەپ جازادى Рarstoday .

اۆتور: باقىتجول كاكەش