جاپونيادا ءال-فارابي ورتالىعى اشىلدى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «كۇنشىعىس ەلىندە» العاشقى ءال-فارابي ورتالىعىنىڭ اشىلدى.

بۇل ۇلى ويشىل ءال-فارابيدىڭ 1150 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا جاپونيا مەن قازاقستان اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدا ماڭىزدى وقيعا بولدى، دەپ حابارلايدى ق ر س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتى.

سالتاناتتى ءراسىم ق ر- دىڭ جاپونياداعى ەلشىلىگىنىڭ قولداۋىمەن ەڭ بەدەلدى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى - سۋكۋبا ۋنيۆەرسيتەتىندە ءوتتى.

ورتالىق گۋمانيتارلىق، الەۋمەتتىك جانە جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى سالاسىندا بىرلەسكەن عىلىمي- ءبىلىم بەرۋ جوبالارىن ىسكە اسىرۋ، قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ەسىمىن لايىقتى يەلەنىپ جۇرگەن، كورنەكتى عالىم جانە فيلوسوف ءابۋ ناسىر ءال-فارابيدىڭ التىن ەنسيكلوپەديالىق مۇراسىن ىلگەرىلەتۋدىڭ بىرەگەي حالىقارالىق الاڭىنا اينالۋعا ءتيىس.

«ءال-فارابي ورتالىعىنىڭ اشىلۋى - ويشىل تۇلعاسىنا دەگەن جوعارى قۇرمەتتىڭ بەلگىسى ءارى قازاق حالقىنا دەگەن ۇلكەن دوستىقتىڭ كورىنىسى. ونىڭ بولاشاعى زور. ورتالىق كاسىبي كادرلاردى بىرلەسىپ دايارلاۋعا، قازۇۋ مەن تسۋكۋبا ۋنيۆەرسيتەتى عالىمدارىنىڭ حالىقارالىق رەيتينگتىك باسىلىمدارداعى جاريالانىمدارىن ارتتىرۋعا، سونداي- اق زەرتتەۋ قىزمەتىن دامىتۋعا باعىتتالعان. ورتالىقتا قازاق ءتىلى وقىتىلىپ، قازاقستاننىڭ تاريحى مەن مادەنيەتى تانىستىرىلاتىن بولادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى قاز ۇ ۋ رەكتورى عالىم مۇتانوۆ.

مەيدجي (1872) داۋىرىنەن باستاۋ الاتىن جاپونيانىڭ جەتەكشى زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ بىرىندەگى ءال-فارابي ورتالىعىنىڭ ميسسياسى حالىقارالىق ارەنادا قازاقستاننىڭ يميدجىن ناسيحاتتاۋعا جانە تانىمالدىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن قاتار، نەگىزگى سەرىكتەستەر ادامزات وركەنيەتى تاريحىندا باعا جەتپەس ءرول اتقارعان ۇلى فيلوسوف ءال-فارابيدىڭ مۇراسىن زەردەلەپ دارىپتەۋ ماقساتىندا ەكى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ الەۋەتىن بىرىكتىرۋگە دايىن ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى. ورتالىقتىڭ اشىلۋىندا ءسوز سويلەگەن سۋكۋبا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پرەزيدەنتى ناگاتا كيوسۋكە ءال- فارابي ورتالىعىنىڭ قىزمەتى بىرلەسكەن عىلىمي- ءبىلىم بەرۋ جۇمىسىن ودان ءارى دامىتىپ وركەندەتۋگە ىقپال ەتەتىنىن، سونداي-اق قازاقستان مەن جاپونيا اراسىنداعى قاتىناستاردى نىعايتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوساتىنىن العا تارتتى.

اتاپ وتەرلىك جايت، ورتالىقتىڭ اشىلۋى ءال-فارابي اتىنداعى قاز ۇ ۋ مەن سۋكۋبا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ Campus-in-Campus باعدارلاماسىن بىرلەسىپ تابىستى ىسكە اسىرۋىنىڭ جانە دە كوپ جىلعى جەمىستى ىنتىماقتاستىعىنىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى.

قازاقستاننىڭ اتالمىش ەلدەگى ەلشىسى ەرلان باۋداربەك-قوجاتايەۆ اتاپ وتكەندەي:

«بۇل ءىس- شارا ەكى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سەرىكتەستىگىنىڭ عانا ەمەس، سونداي-اق ەلدەرىمىز اراسىنداعى دوستىق قارىم- قاتىناستىڭ دا سيمۆولى... ءال-فارابيدىڭ مەرەيتويىن مەرەكەلەۋ - قازاقستاننىڭ جاڭا تاريحىنداعى ماڭىزدى كەزەڭ، ويتكەنى ونىڭ تۇلعاسى الەمدىك قوعامداستىققا ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ، مادەنيەت پەن ادەبيەتتىڭ ۇلى دالادا ەجەلدەن دامىعانىن ايشىقتايدى».

ءال- فارابيدىڭ يدەيالارىن دارىپتەي وتىرىپ، قاز ۇ ۋ الەمنىڭ 10 جەتەكشى جوعارى وقۋ ورنىندا اشىلعان ءال-فارابيدىڭ ورتالىقتارى مەن مۇراجاي- ۇيلەرى ارقىلى ۇلى ويشىلدىڭ يدەيالارىن كەڭىنەن تاراتۋ ارقىلى ماقساتتى جۇمىس جۇرگىزۋدە.

ءال-فارابيدىڭ مەرەيتويلىق جىلىندا ا ق ش، رەسەي، گرەتسيا، رۋمىنيا، البانيا، مالايزيا، وزبەكستان، كورەيا رەسپۋبليكاسى جانە بالتىق ەلدەرىندە جاڭا ورتالىقتار قۇرۋ جونىندە ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى.