اباي كىتاپتارى ەستونيانىڭ جازۋشىلار وداعىنا جىبەرىلەدى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات – ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسى مەن قازاقستاننىڭ ەستونياداعى ەلشىلىگى «اباي قۇنانباي ۇلى جانە الەم مادەنيەتى» اتتى بەينەكونفەرەنتسيا وتكىزدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

بەينەكەزدەسۋدە ەستونيالىق جازۋشى، ادەبيەتتانۋشى رەين ۆەيدەمان «اباي جولىن» ءتۇپنۇسقادان قايتا اۋدارۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

«ابايدى ايتقاندا مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» رومانى ەسكە تۇسەدى. بۇل رومان ەستون تىلىنە العاش رەت 1950 -جىلى اۋدارىلعان ەدى. ءبىراق مۇنداعى اۋدارما ورىس ءتىلى ارقىلى جاسالدى. ونىڭ سەبەبى دە تۇسىنىكتى. ەكىنشى رەت 1960 -جىلى اۋدارما جاسالدى. ەندى «اباي جولىن» ءتۇپنۇسقادان قايتا اۋدارۋ قاجەت. ابايدىڭ ءرولىن ايتار بولساق، ول XIX عاسىردىڭ سوڭىندا كوپتەگەن حالىقتىڭ ءوز ءتىلى مەن ۇلتىنا نەگىزدەلە باستاعاندا ءومىر ءسۇردى. اباي الەم مادەنيەتىنىڭ كوپىرى بولدى، بۇل بىزگە ۇلتتىق مادەنيەت پەن ادەبيەتتى اشىق تۇردە عانا دامىتا الاتىنىمىزدى كورسەتەدى»، - دەپ پىكىر ءبىلدىردى ر. ۆەيدەمان.

ەستونياداعى جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى تيت الەكسەيەۆ ەكى ەل اراسىنداعى ادەبي بايلانىستى نىعايتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

«قازاقستانداعى بارلىق اۆتورلار مەن اۋدارماشىلاردى، ادەبيەتتانۋشىلاردى جانە وقىرمانداردى ابايدىڭ مەرەيتويىمەن قۇتتىقتايمىن. اباي تۋرالى ەستون تىلىندە دە وقىپ- بىلۋگە بولادى. بۇل - ورتاق قۋانىش. قوس مەملەكەتتىڭ تاريحى مەن ادەبيەتى جونىندە اسا كوپ حاباردار ەمەسپىز. ءبىراق ءبىزدىڭ ورتاق تاريحىمىز بار، بۇل ورتاق تاريح جاعىمدى بولماسا دا، ەكى ەل اراسىنداعى، قوس مادەنيەت پەن ادەبيەت اراسىنداعى كوپىر بولا الادى دەپ ەسەپتەيمىن. مۇنداي دوستىققا بارلىق زاماندا اۋدارمالار، اۋدارماشىلار، اۆتورلاردىڭ جەكە قارىم- قاتىناستارى ىقپال ەتىپ وتىرعان. الداعى ۋاقىتتا دا ەكى ەل شىعارمالارى تۋرالى اۋدارمالار جارىق كورەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن»، - دەدى ت. الەكسەيەۆ.

ءوز كەزەگىندە ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحانا ديرەكتورى ءۇمىتحان مۇڭالبايەۆا اباي تۋىندىلارىنىڭ الەمنىڭ 44 تىلىنە اۋدارىلعانىن اتاپ ءوتتى.

«اباي الەمنىڭ 44 تىلىنە اۋدارىلدى جانە 10 تىلدە تۇتاس دەرلىك شىعارمالارى قامتىلدى. بۇل جۇمىستارمەن ۇلتتىق اۋدارما ورتالىعى اينالىسادى. مۇندا اۋدارمانىڭ ساپاسىنا ايرىقشا ءمان بەرىلەدى. اۆتوردىڭ جان دۇنيەسىن تولىق اشىپ كورسەتۋ ءۇشىن ارينە، ناعىز ادەبيەتشىلەر قاجەت. ءبىز ەستونيانىڭ جازۋشىلار وداعىنا ابايدىڭ ورىس، اعىلشىن تىلدەرىندەگى كىتاپتارىن جىبەرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. وعان ەستونياعى قازاقستان ەلشىلىگى كومەكتەسەدى دەپ ويلايمىز»، - دەدى ءۇ. مۇڭالبايەۆا.

قازاقستان جازۋشىلار وداعى نۇر- سۇلتان قالالىق فيليالىنىڭ ءتوراعاسى داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى ەستون اقىندارىنىڭ تۋىندىلارىن اۋدارۋ جونىندە ۇسىنىس جاسادى.

«ەستون ادەبيەتىمەن قازاق وقىرماندارى كەڭەس زامانىندا وتە جاقسى تانىس بولعان. ءبىزدىڭ قازاق اقىن- جازۋشىلارى ەستون جازۋشىلارىنىڭ شىعارمالارىن، اڭگىمە- پوۆەستەرىن اۋدارعان. 80-جىلى جالىن باسپاسىنان «ەستون اڭگىمەلەرى» جارىق كوردى، وندا ەستونيالىق ءبىراز اۆتورلارى ەنگەن - تووماس ۆينت، پاۋل كۋۋسبەرگ، ماري ساات، رەين سالۋري، ۆلاديمير براگين شىعارمالارى قازاق تىلىنە اۋدارىلعان. جانە ەستوننىڭ تاماشا جازۋشىسى پ. كۋۋسبەرگتىڭ «جاۋىن تامشىلارى» رومانى 1983 -جىلى شىققان. وكىنىشكە قاراي كەيىنگى ۋاقىتتا ەستون مەن قازاق ادەبيەتى اراسىنداعى بايلانىس ءسال سايابىرلاپ قالدى. ءبىز قازىر ياكۋت پوەزياسىنىڭ، ازەربايجان پوەزياسىنىڭ انتولوگياسىن دايىنداپ جاتىرمىز. ەگەر ەلشىلىك ەستون اقىندارىنىڭ انتولوگياسىن بىزگە دايىنداپ بەرسە، ەش اقىسىز، ادەبيەتكە دەگەن ماحابباتپەن اۋدارما جاسار ەدىك. وسىلايشا ەكى ەل اراسىنداعى ادەبي دوستىقتى نىعايتۋعا بولادى»، - دەدى د. كاپ ۇلى.