ەلوردادا انيماتسيالىق فيلمدەر فەستيۆالى ءوتىپ جاتىر
ونەر مەرەكەسىنە تۇركى ەلدەرىنىڭ، اتاپ ايتقاندا، تۇركيا، وزبەكستان، قىرعىزستان، تاتارستان جانە باشقۇرتستان وكىلدەرى قاتىسۋدا. فەستيۆالدىڭ اشىلۋىنا وراي وتاندىق مۋلتيپليكاتسيا سالاسىنا جاۋاپتى قۇرىلىمدار مەن انيماتسيا ماماندارىنىڭ قاتىسۋىمەن «قازاق انيماتسياسىنىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرى» تاقىرىبىندا ونلاين دوڭگەلەك ۇستەل ۇيىمداستىرىلدى.
جيىندا ÁMEN Animation film festival -ءنىڭ پرەزيدەنتى ءارى دوڭگەلەك ۇستەل مودەراتورى ماقپال جۇماباي فەستيۆالدىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىنە توقتالدى. امەن قايداروۆتىڭ ءىزباسارى، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى جاكەن دانەنوۆ كينوفەستيۆالدىڭ اشىلۋىمەن قۇتتىقتاپ، اق جول تىلەدى. سونىمەن قاتار قازاقستان اۋماعىندا حابار تاراتاتىن شەتەلدىك بالالار ارنالارىنىڭ ونىمدەرىن قازاق تىلىنە اۋدارۋ جايلى ۇسىنىس ءبىلدىردى.
فەستيۆالدىڭ اشىلۋىنا قاتىسقان ق ر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيتسە- ءمينيسترى بولات ءاناپيا ۇلى مينيستر ايدا بالايەۆانىڭ قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى.
«قوعامىمىزدىڭ كەلەشەك گۇلدەنۋى دە، ءومىرىمىزدىڭ ونەگەلى تۇرلەنۋى دە، جاس ۇرپاققا بەرەر بۇگىنگى تاربيەمىز دە ءتالىم- تاربيەگە، ۇلگى- ونەگەگە بايلانىستى ەكەنى انىق. بۇل رەتتە ەلىمىزدەگى قازاق انيماتسياسىنىڭ باسى- قاسىندا جۇرگەن تالانت يەلەرى ۇلتتىق مۋلتيپليكاتسيانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن شىڭداپ، سونىڭ ىشىندە قازاق ءتىلدى بالالار كونتەنتىنىڭ اۋقىمىن كەڭەيتىپ، قارقىنىن ودان ءارى ۇدەتەدى دەپ سەنەمىز. ارينە بۇل باعىتتاعى ارقالاپ جۇرگەن جۇكتىڭ سالماعى اۋىر. سوندىقتان وسى ىزگى شارۋاعا بەل شەشە كىرىسىپ، بەرەكەسىن كەلتىرىپ جۇرگەن وتاندىق انيماتورلار قاۋىمىنا زور العىسىمدى ايتامىن»، - دەلىنگەن حاتتا.
امەن كينوفەستيۆالىن ەرەكشە مارتەبەلى شارا دەپ اتاپ وتكەن بولات ءاناپيا ۇلى وتاندىق انيماتسيا سالاسىنىڭ دامۋ قارقىنىن جوعارى باعالادى. سونداي- اق، جاكەن دانەنوۆتىڭ ۇسىنىسىن قۇپتاي كەلە، ەلىمىزدە حابار تاراتاتىن شەتەلدىك بالالار تەلەارنالارىن قازاقشالاۋ ماسەلەسى وزەكتى تاقىرىپ ەكەنىن ايتتى.
ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆانىڭ فەستيۆال ۇيىمداستىرۋشىلارىنا جولداعان قۇتتىقتاۋىن دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا ءمينيستردىڭ كەڭەسشىسى ەرلان جۇرىنبايەۆ جەتكىزدى.
مينيستر: «بيىلعى كۇللى الەم ءۇشىن سىندارلى كەزەڭگە قاراماستان، وسىمەن ەكىنشى رەت ءوتىپ جاتقان فەستيۆال تاقىرىبى جاعىنان جاڭا، ءارالۋان تالاي تۋىندىنى كورەرمەنگە ۇسىنعالى وتىر. كۇن وتكەن سايىن ەسەلەنىپ دامىپ كەلە جاتقان زاماناۋي تەحنولوگيا جەڭىسىنىڭ ءبىرى - انيماتسيا كوپشىلىكتىڭ جوعارى باعاسىنا يە بولىپ، اياسىن كەڭەيتىپ كەلەدى. وسى ورايدا، ەرەن ەڭبەكتى قاجەت ەتەتىن فيلمدەر شەرۋىن ۇيىمداستىۋشىلارعا العىس ايتامىز. وسى جىلى شەكاراسىن كەڭەيتىپ ءتۇبى ءبىر تۇركى ەلدەرى وكىلدەرىنىڭ باسىن قوسقان فەستيۆال جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەيمىز»، - دەپ لەبىز بىلدىرگەن.
سونىمەن قاتار ەرلان جۇرىنبايەۆ وتاندىق كينووندىرۋشىلەردى قولداۋ ماقساتىندا مينيسترلىك زاڭنامالىق ماسەلەلەردىڭ كەشەندى تۇردە شەشىلىپ جاتقانىن مالىمدەدى. ق ر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءتىل ساياساتى كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى ادىلبەك قابا انيماتسيانىڭ ۇلتتى تاربيەلەۋشى ستراتەگيالىق مانىنە اسا ءمان بەرىپ، الداعى ۋاقىتتا كوميتەت تاراپىنان دا ءبىرقاتار ماڭىزدى جوبا مەن شەشىمدەردىڭ جۇزەگە اسىرىلاتىنىن اتاپ ءوتتى.
بۇدان بولەك، جيىندا «رۋحاني جاڭعىرۋ» قازاقستاندىق قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتى» كەاق «رۋحاني جاڭعىرۋ» ورتالىعىنىڭ باسشىسى جانار بوقانوۆا مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋداعى انيماتسيانىڭ رولىنە توقتالدى.
ءوز سوزىندە «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنىڭ انيماتسيامەن ۇشتاساتىن ءبولىمى بولۋى كەرەگىن، مەملەكەتتىك جانە جەكە مەنشىك سەرىكتەستىككە قۇرىلعان ارنايى باعدارلاما قابىلدايتىن ۋاقىت كەلگەنىن، سول سەبەپتى انيماتسيانى دامىتۋ بويىنشا ارنايى جول كارتاسى دايىندالاتىنىن جەتكىزدى.
ال «بالاپان» تەلەارناسىنىڭ باس پروديۋسەرى ساندۋعاش بايماحان قىزى بالالار ارناسىنىڭ مۋلتيپليكاتسيا سالاسىن دامىتۋعا قوسىپ جاتقان ۇلەسى زور ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ياعني، «بالاپاننىڭ» - نىڭ وتاندىق نارىقتاعى انيماتسيالىق جوبالاردىڭ 90 پايىزعا جۋىعىن وندىرەتىنىن ايتا كەلە، قازاق تىلىندەگى انيماتسيالىق كونتەنتتىڭ سانىن ارتتىرىپ، تاپسىرىس كوزدەرىن كوبەيتۋ ماسەلەسىن العا تارتتى.
ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعى باسقارما ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ايدار اسقار ۇلى كينو ورتالىقتىڭ قارجىلاندىرۋىمەن جۇزەگە اسىرىلعان انيماتسيالىق جوبالارعا توقتالىپ، وتاندىق مۋلتيپليكاتور ماماندارعا ريزاشىلىعىن جەتىكىزدى. سونداي- اق، ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاق فيلم» ا ق» انيماتسيالىق ستۋدياسىنىڭ باسشىسى اداي ءابدىلدا انيماتسيا سالاسىندا ءبىلىم گرانتتارىن كوبەيتۋ جانە جاس مامانداردىڭ الەمدىك وزىق انيماتسيالىق ستۋديالاردا كاسىبي تاعىلىمدامادان ءوتىپ، تاجىريبە الماسۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ جايلى ءسوز قوزعادى.
بۇدان بولەك، قازاقستاندىق انيماتسيالىق كينوستۋديالار قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى جانىبەك ورازالى مەملەكەتكە قاراستى انيماتسيالىق ورتالىق قۇرۋ جايلى تىلەگىن بىلدىرسە، «Dala animatoin» انيماتسيالىق ستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى، رەجيسسەر- انيماتور ديلشات راحماتۋللين بالالارعا ارنالعان كونتەنت جاسايتىن جەكە ستۋديالاردى تەحنيكالىق مودەرنيزاتسيادان وتكىزۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان سۋبسيديا ءبولۋ تاجىريبەسىن ۇسىندى.
«ساق» كينوستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى، پروديۋسەر - نۇريددين پاتتەيەۆ وتاندىق انيماتسيالىق ونىمدەردىڭ قارجىلاندىرۋىن جۇيەلەۋ جانە تولەم تاريفيكاتسياسىن رەتتەۋ ماسەلەسىن العا تارتتى. ال «Аnyz film» انيماتسيالىق ستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى، رەجيسسەر- انيماتور تۇردىبەك مايدان وتاندىق تولىقمەترلى انيماتسيالىق فيلمدەردىڭ پروكاتتىق كورسەتىلىمىن ۇيىمداستىرۋ ماسەلەسىنە توقتالدى.
بيىل فەستيۆال قورجىنىنا 47 فيلم ۇسىنىلىپ، ونىڭ 37- ءسى ىرىكتەۋدەن ءوتتى. سونداي- اق، ءۇش ەل ماماندارىنىڭ اتسالىسۋىمەن 11 ماستەر- كلاسس ۇيىمداستىرىلىپ، وعان 100-دەن اسا قاتىسۋشى تىركەلدى.
ال «قازاق انيماتسياسىنىڭ رەتروسپەكتيۆاسى» باعدارلاماسى نەگىزىندە 16 فيلم كورسەتىلىپ، وتاندىق «ماحامبەت» مۋلتفيلمىنىڭ حالىقارالىق كورسەتىلىمى جانە تۇركيالىق «رافادان تايفا جەراستى حيكايالارى» فيلمىنىڭ قازاقستانداعى تۇساۋكەسەرى ۇيىمداستىرىلۋدا.
بايقاۋعا تورەلىك ەتەتىن قازىلار القاسىنىڭ قۇرامى وتە بىلىكتى مامانداردان جاساقتالىپ وتىر. ولاردىڭ قاتارىندا قازىلار القاسىنىڭ ءتوراعاسى، كينوتانۋشى، PhD دوكتورى، ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ «كينو تاريحى جانە تەورياسى» كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى باۋبەك نوگەربەك، ق ر مادەنيەت قايراتكەرى، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىنىڭ يەگەرى، «ساق» كينوستۋدياسىنىڭ باس رەجيسسەرى، قازىلار القاسىنىڭ ءتوراعاسى باتىرحان داۋرەنبەكوۆ، جازۋشى- دراماتۋرگ، ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى روزا مۇقانوۆا، جاپونيالىق انيماتسيا كينورەجيسسەرى، اشينو يوشيحارۋ، انيماتسيالىق كينو رەجيسسەرى، ق ح ر- دىڭ بەيجىڭ قالاسىنداعى «قىران» ستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى ارىسبەك مۇقان، جاس ءانشى، رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق ءان بايقاۋلارىنىڭ جەڭىمپازى قاراقات باشانوۆا، رەجيسسەر، پروديۋسەر، «Qazart» كينوستۋدياسىنىڭ ديرەكتورى قاسيەت ساقيوللا سىندى ەلگە بەلگىلى ماماندار جانە الەمدىك دەڭگەيدەگى انيماتسيا شەبەرلەرى دە بار.
كينوفەستيۆال ۇيىمداستىرۋشىلارى - «OzgeEpic» زاماناۋي ونەر كەڭىستىگى مەن قازاقستان انيماتسيالىق كينوستۋديالار قاۋىمداستىعى.