مەملەكەت باسشىسى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كەڭەيتىلگەن القا ءماجىلىسىن وتكىزدى
شاراعا ءى ءى م قىزمەتى مەن پوليتسيانىڭ اۋماقتىق دەپارتامەنتتەرىنىڭ باسشىلارى جانە ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماقتارىنىڭ ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلارى قاتىستى. مەملەكەت باسشىسى جيىنعا دەيىن ىشكى ىستەر ورگاندارىنا قاراستى ارنايى تەحنيكالاردى قاراپ شىعىپ، نۇر- سۇلتان قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتى جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنىڭ قىزمەتىمەن تانىستى.
پرەزيدەنت كوروناۆيرۋس پاندەمياسى كەزىندە ۋاقىتپەن ساناسپاي ءوز مىندەتتەرىن ابىرويمەن اتقارعان ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرىنە ريزاشىلىق ءبىلدىردى. مەملەكەت باسشىسى ءى ءى م جۇيەسىندەگى كۇندەلىكتى جۇمىستىڭ قاۋىپ پەن قاتەرگە تولى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ءوزىنىڭ قىزمەتتىك مىندەتتەردى ورىنداۋ كەزىندە 797 پوليتسەي قازا تاۋىپ، 2604 قىزمەتكەر اۋىر دەنە جاراقاتتارىن العان.
- مەملەكەتتىڭ تۇراقتىلىعىن جانە قوعامنىڭ بەرەكە- بىرلىگىن ساقتاۋ - باستى مىندەت. وسىنداي ساتتە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كاسىبي دەڭگەيىنە، وتانشىلدىق رۋحىنا، قاجىر- قايراتىنا كوپ نارسە بايلانىستى. مۇنى ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ بارلىق قىزمەتكەرلەرى جەتە تۇسىنەدى دەپ ويلايمىن، - دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، بيىل قورداي اۋدانىندا جانە ساتپايەۆ قالاسىندا بولعان قايعىلى وقيعالاردان ساباق الۋ قاجەت.
- بەيبىت كۇندە حالقىمىزدىڭ اماندىعىن، بەرەكە- بىرلىگىن ساقتاي الماساق، مەملەكەتىمىزگە سىن. ۇلتارالىق كەلىسىم مەن تاتۋلىق، قوعامداعى تۇراقتىلىق - ءبىزدىڭ باستى قۇندىلىقتارىمىز. حالىقتىڭ كوڭىلى الاڭسىز، ۇيقىسى تىنىش بولۋى كەرەك. پوليتسيا ءتارتىپ ساقشىسى ەكەنىن ءسوز جۇزىندە ەمەس، ءىس جۇزىندە دالەلدەي بىلۋگە ءتيىس، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ىشكى ىستەر ورگاندارى مەن ازاماتتاردىڭ ءوزارا قارىم- قاتىناسىندا قىزمەت كورسەتۋ مودەلىن ەنگىزۋ ماڭىزدى ەكەنىن، وعان «پوليتسيا قادامدىق قولجەتىمدىلىكتە» قاعيداتىن نەگىزگە الۋ كەرەكتىگىن اتاپ ءوتتى.
- ۋچاسكەلىك ينسپەكتور - بەلگىلى ءبىر اۋماقتاعى قىلمىستى بولدىرماۋدا، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋدە، قىلمىستىڭ تىكەلەي نەمەسە جاناماما تۇردە الدىن الۋدا، ازاماتتاردىڭ ءومىر ساپاسىن ارتتىرۋدا باستى تۇلعا سانالادى. حالىقپەن اشىق ديالوگ جۇرگىزۋ كەرەك. ولاردىڭ جەرگىلىكتى پوليتسيادان نە كۇتەتىنىن ءبىلىپ، كومەك كەرەك كەزىندە قاستارىنان تابىلۋى قاجەت. وتانداستارىمىزدىڭ سەنىمىنە باسقاشا يە بولۋ مۇمكىن ەمەس، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قۇرىلىمدىق وزگەرىستەردى جالعاستىرا بەرۋدى، ونسىز قولعا العان رەفورمالاردى تابىستى جۇزەگە اسىرۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتتى. ونىڭ ويىنشا، پوليتسيا قوسالقى فۋنكسيالاردان وكىنبەستەن باس تارتۋى كەرەك.
- قازىر پوليتسيا تىكەلەي ءوز مىندەتتەرىنە جاتپايتىن جۇمىستارمەن اينالىساتىن ۋاقىت ەمەس. بۇل باعىتتا العاشقى قادام جاسالدى. ءى ءى م- ءنىڭ قۇرامىنان توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى قىزمەت ءبولىندى. ىشكى ىستەر ورگاندارى قۇرىلىمدارىن ودان ءارى وڭتايلاندىرۋ جۇمىستارى قۇقىق قورعاۋ جانە سوت جۇيەسىن رەفورمالاۋ جونىندەگى كوميسسيانىڭ شەڭبەرىندە جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى. ءبىراق بۇل پوليتسيانىڭ قىزمەتىن السىرەتۋ دەگەن ءسوز ەمەس. ءى ءى م جانە ونىڭ قۇرىلىمدىق بولىمشەلەرى ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋدە مەملەكەتتىڭ نەگىزگى تىرەك كۇشى بولعان جانە سولاي بولا بەرەدى، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى كادر ساياساتىنا باسا ءمان بەردى. ول پوليتسيا قىزمەتىن جاڭعىرتۋ جونىندەگى جول كارتاسى اياسىندا ۆەدومستۆولىق وقىتۋ مەكەمەلەرى قايتا ۇيىمداستىرىلىپ، قىزمەتكەرلەردى ىرىكتەۋ جۇمىسى جەتىلدىرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.
- پوليتسيادا دورەكىلىك پەن بىلىكسىزدىككە جول بەرىلمەۋى كەرەك. مۇندا جوعارى دايىندىقپەن كەلگەن جانە ءوز ىسىنە شىنايى بەرىلگەن ماماندار جۇمىس ىستەۋى قاجەت. مەملەكەت پەن قوعام وڭتايلى وزگەرىستەردى كۇتىپ وتىر. ءتارتىپ ساقشىلارى ازاماتتارعا ۇلگى بولۋعا ءتيىس، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت پوليتسيا قىزمەتىن تسيفرلاندىرۋ، زاڭسىز ەسىرتكى اينالىمىمەن كۇرەستى كۇشەيتۋ، تۇزەتۋ جۇيەسىنىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ كەرەك ەكەنىن مالىمدەدى.
- ەلدەگى كۇردەلى الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق جاعدايدا قىلمىستىڭ ورشۋىنە جانە تۇرمە «ءتارتىبىنىڭ» تارالۋىنا مۇلدە جول بەرۋگە بولمايدى. ونداعى جاعدايدىڭ اسا ءماز ەمەس ەكەنى ءمالىم. باس بوستاندىعىنان ايىرماي جازالاۋعا قاتىستى تۇيتكىلدەر بار. مينيسترلىك قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىندەگى ماسەلەلەردى شەشۋ بويىنشا ناتيجەلى جۇمىستار كورسەتۋى كەرەك، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ءوز سوزىندە قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي، زاڭعا سايكەس، ازاماتتارعا جانە جالپى مەملەكەتكە قاۋىپ كەلتىرمەيتىن قىلمىس جاساعان ادامدارعا امنيستيا جاسالاتىنىن جەتكىزدى. سونداي- اق قاسىم- جومارت توقايەۆ ۇكىمەتكە ەلوردالىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنە جاڭا عيمارات سالۋ ماسەلەسىن تاپسىردى. مەملەكەت باسشىسى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىن جان- جاقتى الەۋمەتتىك قولداۋ نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى ەكەنىن ايتتى. پرەزيدەنت ءتارتىپ ساقشىلارىنا باسپانا جالداۋعا وتەماقى رەتىندە 15 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى بولىنەتىنىن جەتكىزدى. كەلەر جىلدىڭ 1- قاڭتارىنان باستاپ وسى ماقساتتارعا قوسىمشا 10 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى. بۇل شارا اياسىندا كەزەكشى ءبولىمنىڭ قىزمەتكەرلەرى، قاراۋىل قىزمەتى، ارنايى كۇزەت ۇيىمدارى، ۆەدومستۆولىق وقۋ مەكەمەلەرى جانە قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قامتىلىپ، جالپى 8 مىڭ ادامعا قولداۋ كورسەتىلەدى.
قاسىم- جومارت توقايەۆ ىشكى ىستەر سالاسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسى تومەن ەكەنىن ايتتى. بۇل كوپتەن بەرى قوردالانعان ماسەلەلەردى ءبىرى. وسىعان وراي ول ۇكىمەتكە 3 جىلدىڭ ىشىندە ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ ەڭبەكاقىسىن 30 پايىزعا كوتەرۋ تۋرالى تاپسىرما بەردى. پرەزيدەنت بارلىق مەملەكەتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە ۇلكەن سىناق بولعان COVID-19 پاندەمياسى كەزىندە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەرەكشە ەڭبەگىن اتاپ ءوتتى.
- قازىرگى جاعدايدا دارىگەرلەرمەن قاتار مايداننىڭ العى شەبىندە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى دە ءجۇر. ويتكەنى ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگى عانا ەمەس، ولاردىڭ دەنساۋلىعى مەن بەرەكەلى ءومىرى سىزدەردىڭ جۇمىستارىڭىزعا تىكەلەي بايلانىستى. سوندىقتان بۇگىنگىدەي كۇردەلى جاعدايدا مەملەكەت ىندەتكە قارسى تۇرعانداردىڭ بارلىعىن قولدايدى. مەنىڭ تاپسىرمام بويىنشا پاندەميانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە كارانتين شارالارىن قامتاماسىز ەتۋگە قاتىسقان ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە سىياقى تولەۋگە 6,6 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى. جىل سوڭىنا دەيىن تاعى دا 11,5 ميلليارد تەڭگە بەرىلەدى، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت ءسوز سوڭىندا جوعارىدا اتالعان مىندەتتەردى تولىق ورىنداۋ قاجەت ەكەنىن ايتىپ، ءى ءى م بۇل جۇمىستى ابىرويمەن اتقاراتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.
القا ماجىلىسىندە ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمبايەۆ ءسوز سويلەپ، پرەزيدەنتكە ەلىمىزدەگى قىلمىستىق جاعداي، ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ شارالارى، قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ، ۇيىمداسقان قىلمىسقا قارسى ءىس- قيمىلدار، ادام ساۋداسى، ەسىرتكى جانە توناۋ قىلمىسى جايىندا باياندادى.
مينيستر ىشكى ىستەر ورگاندارىنا رەفورما جۇرگىزۋ، «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسى اياسىندا پوليتسيا جۇمىسىنىڭ جاريالىلىعى مەن اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ شارالارى جونىندە مەملەكەت باسشىسى بەرگەن تاپسىرمالاردىڭ ورىندالۋ بارىسى تۋرالى دا اقپارات بەردى. جيىندا بۇدان بولەك نۇر- سۇلتان قالاسى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى ەرجان سادەنوۆ جانە اقتوبە وبلىسى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ ۋچاسكەلىك ينسپەكتورى ناريمان ۋليانوۆ بايانداما جاسادى.