عارىشقا ۇشۋ تۋرالى قىزىقتى دەرەكتەر

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - رادياتسيا، تەمپەراتۋرا، ۆاكۋۋم - بۇلار عارىشتا ادام تاپ بولاتىن قاۋىپتەردىڭ از بولىگى عانا.

عارىش اپپاراتتارى جاڭا تەحنولوگيالارمەن جابدىقتالعان، ءبىراق ولار %100 قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتە الا ما؟

ءبىز عارىشتا ۇشۋ مەن زىمىراندار تۋرالى ەڭ قىزىقتى دەرەكتەردى ىرىكتەدىك، ولاردى تومەندە وقي الاسىزدار.

جەر شارىنىڭ عارىشتا بولىپ كورگەن ءبىرىنشى تىرشىلىك يەسى - «لايكا» ەسىمدى يت. ايتۋلى وقيعا 1957 -جىلدىڭ قاراشاسىندا بولعان، الايدا، وكىنىشكە قاراي، يت زىمىراندا وتتەگىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن ءولىپ قالدى.

جەردەن ەڭ قاشىق ايماقتا «اپوللون-13» عارىشكەرلەرى بولدى - 400187 شاقىرىم. ايەلدەردەن كەترين سالليۆان جەردەن 531 شاقىرىم قاشىقتىقتا بولدى. ول 1990 -جىلى عارىشقا ۇشقان بولاتىن.

ۆالەري ريۋمين - عارىشتا ەڭ كوپ ۋاقىت بولعان عارىشكەر. ول كەمەدە 362 كۇن ءومىر ءسۇرىپ، وسى ۋاقىت بويىندا عالامشاردى 5750 رەت اينالدى. ونىڭ ۇشىپ وتكەن قاشىقتىعى 241 ميلليون شاقىرىم، بۇل مارسقا ۇشىپ بارىپ، قايتا ۇشىپ كەلگەنمەن بىردەي ارالىق.

ەڭ كوپ استروناۆت بولىپ عارىشقا ۇشۋ وقيعاسى 1985 -جىلى تىركەلدى. «چەلەندجەر» كەمەسىنىڭ بورتىندا 8 ادام بولدى، ولاردىڭ ءبىرى - ايەل.

زاماناۋي اپپاراتتار سەكۋندىنا 4,5 شاقىرىم جىلدامدىقپەن قوزعالادى.

«جەردىڭ» 228 استروناۆتىنىڭ اراسىندا ەڭ ەگدە تارتقانى گوردون كارل، ول 58 جاسىندا 1985 -جىلى «چەلەندجەر» بورتىندا ساياحاتقا اتتانعان.

«ەنەرگيا» عارىش جۇيەسى وربيتاعا 1987 -جىلدىڭ مامىرىندا بايقوڭىر ايلاعىنان ۇشىرىلدى. ونىڭ جالپى سالماعى 2400 توننانى قۇرادى. زىمىران سالماعى 140 توننا بولاتىن قاجەتتى جۇكتى وربيتاعا شىعارا الادى. ونىڭ ديامەترى 16 مەتر، بيىكتىگى 59 مەتر. جۇيەگە ايتارلىقتاي وزگەرىستەر ەنگىزىلدى جانە ەندى ول التى جىلدامداتقىشپەن قامتاماسىز ەتىلدى، ونىڭ ۇستىنە سالماعى 180 توننا بولاتىن جۇكتى وربيتاعا شىعارۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جوعارعى ساتىمەن دە جابدىقتالدى.

وربيتاعا شىعارىلعان ەڭ جەڭىل عارىش اپپاراتى - «ەكسپلورەر-49» سپۋتنيگى، ونىڭ سالماعى 200 كەلى، ال انتەنناسىنىڭ ۇزىندىعى 415 مەترگە دەيىن جەتكەن.