قازاقستاندا كوروناۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنى ەكپىندەي ءتۇستى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - الەمدى الاڭداتقان قاۋىپتى ىندەتتىڭ ەكىنشى تولقىنى ءبىزدىڭ ەلدەن دە اينالىپ وتپەيتىن سىڭايلى.

وتكەن تاۋلىكتە عانا 100 ادامنان كوروناۆيرۋس انىقتالدى. قاۋىپسىزدىك شارالارىن كۇشەيتۋ، كارانتين تالاپتارىن قاتاڭداتۋ شارالارى قولعا الىنا باستادى.

بارلىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان كورونوۆيرۋس ينفەكسياسىنىڭ تارالۋ قاۋپى تۋرالى قانشا ايتىپ جاتقانمەن، قاتارداعى جۇرت ساقتانۋعا اسىقپايتىن سياقتى. توي- تومالاق پەن باسقا دا ءىس- شارالاردىڭ شەكتەلگەنىن ەلەمەي كەلەدى.

بۇل ەلدەگى ەپيدوميولوگيالىق احۋالدىڭ ناشارلاۋىنا اكەپ سوقتىراتىن قاۋىپتى قادام. «حابار 24» تەلەارناسى بۇگىنگى تاڭدا كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنان 2618 ادام ەم قابىلداپ جاتقانىن حابارلادى. ولاردىڭ اراسىندا 107 بالا بارى دا ايتىلدى. ستاتسيونارلاردا 2042 ناۋقاس جاتىر، 576 ادام امبۋلاتوريالىق جاعدايدا ەمدەلۋدە. جالپى ناۋقاستاردىڭ اراسىندا 81 ادامنىڭ احۋالى ناشار. سونىڭ ىشىندە 14 ناۋقاستىڭ احۋالى اسا قاتتى اۋىر دەپ باعالانۋدا. 12 ناۋقاس وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتىندا جاتىر ەكەن. مۇنداي اقپاراتتاردان سەسكەنەتىن جۇرت بايقالمايدى.

ەلدىڭ بارلىق ايماعى كارانتين تالاپتارىن كۇشەيتۋگە كىرىسىپ كەتتى. بۇگىن الماتى وبلىسىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتار دارىگەرى ەرعالي سىدىمانوۆ 19-قازاننان كارانتيندى قاتايتۋ تۋرالى جاڭا قاۋلىعا قول قويدى. قۇجاتقا سايكەس، وبلىس بويىنشا سىيىمدىلىعى 50 دەن استام قوعامدىق تاماقتانۋ وبەكتىلەرىنىڭ (اسحانا، ءدامحانا، كوفەحانا، مەيرامحاناجانە باسقا دا مەكەمەلەر) جۇمىسى توقتاتىلادى.

سانى 15 ادامعا دەيىنگى كەزەكشى توپتاردى قوسپاعاندا، بارلىق مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ جۇمىسى، سونداي- اق بارلىق ويىن- ساۋىق وبەكتىلەرىنىڭ - تۇنگى كلۋبتاردىڭ، كورمەلەردىڭ، بيليارد جانە كومپيۋتەرلىك كلۋبتاردىڭ، بالالار ويىن الاڭدارىنىڭ، جابىق ءۇي- جايلارداعى باتۋتتاردىڭ جانە باسقا دا ويىن- ساۋىق مەكەمەلەرىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلادى.

سونىمەن قاتار سانيتار دارىگەردىڭ قاۋلىسىمەن ءبىر وتباسى مۇشەلەرىن قوسپاعاندا، ءۇش ادامنان ارتىق جۇرۋگە تىيىم سالۋ، سونداي-اق 65 جاستان اسقان ازاماتتاردىڭ كوشەگە شىعۋىنا شەكتەۋ كۇشىنە ەنەدى. ويىن- ساۋىق سپورتتىق ءىس- شارالارىن، كورمەلەردى، فورۋمداردى، كونفەرەنسيالاردى، سەمينارلاردى، سونداي-اق ادامدار كوپ جينالاتىن وتباسىلىق، ەستەلىك جانە سالتاناتتى ءىس- شارالاردى وتكىزۋگە تولىق تىيىم سالىنادى.

اقمولا وبلىسىندا دا شەكتەۋ شارالارى كۇشەيتىلدى. اسىرەسە جاسى 65 تەن اسقان ادامداردىڭ ۇيدەن شىقپاۋىنا كەڭەس بەرىلدى. سەبەبى سوڭعى كۇندەرى كوروناۆيرۋسقا شالدىققانداردىڭ كوبى ەگدە جاستا دەيدى ەپيدەميولوگتار.

مۇندا دا مەملەكەتتىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك مەكەمەلەر جۇمىسشىلارىنىڭ 80 پروتسەنتىن ونلاينعا جۇمىسقا كوشىردى. ال سەنبى- جەكسەنبى كۇندەرى عيبادات ورىندارى جابىق بولادى. ءىرى ساۋدا ورىندارى مەن بازارلار دەمالىس كۇندەرى جۇمىس ىستەمەيدى. شەكتەۋ شارالارىن كۇشەيتۋگە وڭىردە ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ 28 پروتسەنتكە كوبەيۋى سەبەپ. سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا كورونوۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى كۇننەن كۇنگە كوبەيىپ بارا جاتقانىن دا «حابار 24» تەلەارناسى حابارلادى.

ماسەلەن، سوڭعى اپتادا وڭىردە 40 ادام دەرتكە شالدىققان. ونىڭ بەسەۋى كورشى رەسەي ەلىنەن كەلگەندەردەن انىقتالىپ وتىر. وسىعان بايلانىستى وڭىردە 16-قازاننان باستاپ كارانتين تالاپتارى كۇشەيتىلدى. ياعني، ادام كوپ شوعىرلاناتىن جەرگە بارۋعا تىيىم سالىندى. ساۋدا ورىندارى، مونشا مەن فيتنەس ورتالىقتارىنىڭ جۇمىس ۋاقىتى قىسقارتىلدى.

ال تاماقتانۋ ورىندارىنداعى ادام سانى 30 دان اسپاۋى ءتيىس. سەنبى- جەكسەنبى كۇندەرى قوعامدىق كولىك جۇرمەيدى. جالپى ايتا كەتۋ قاجەت، بۇگىنگى كۇنى وبلىستا 6 ەلدى مەكەن كارانتينگە جابىلعان. ايتپاقشى، الماتىعا شەتەلدەن ۇشىپ كەلگەن ءۇش جولاۋشىدان كوروناۆيرۋس انىقتالعان. ءسويتىپ اۋەجايدا تالاپ كۇشەيتىلگەلى بەرى سىرتتان كەلگەن دەرتتى جولاۋشىلاردىڭ سانى 10 ادامنان استى. قوعامدىق باقىلاۋ جانە باسقادا سالانىڭ وكىلدەرى الماتى اۋەجايىنا بارىپ ارنايى تەكسەرىس جۇرگىزدى. الەمدە قاۋىپتى ىندەتتىڭ ەكىنشى تولقىنى ەتەك الا باستادى.

سوندىقتان 6-قازاننان باستاپ الماتى اۋەجايىنداعى سانيتارلىق- ەپيدەميالىق باقىلاۋ كۇشەيتىلگەن بولاتىن. شەتەلدىك رەيستەرمەن ۇشىپ كەلەتىن ادامدارعا پ ت ر تەستىنەن الدىن الا ءوتۋ قاجەتتىلىگى ەسكەرتىلسە دە انىقتاماسىز كەلىپ جاتقان جولاۋشىلار ءالى دە بار. كارانتيندىك شەكتەۋلەرگە قاراماستان ەلىمىزدەگى توي- تومالاق تىيىلماي تۇر.

ال ساۋدا ورتالىقتارى مەن دۇكەندەردە سانيتارلىق تالاپتاردىڭ ساقتالمايتىنى بايقالادى. قاۋىپسىزدىك شارالارىنا قاتىستى زاڭبۇزۋشىلىق بويىنشا نۇر-سۇلتان قالاسى كوش باستاپ تۇر. سونداي-اق پەتروپاۆل، پاۆلودار جانە اقتوبە وڭىرلەرىندە دە سانيتارلىق تالاپتاردى بۇزعان مەكەمەلەر جاۋاپقا تارتىلدى. پەتروپاۆلدا 700 دەن استام ادام سانيتارلىق تالاپتاردى بۇزعانى ءۇشىن جاۋاپقا تارتىلدى. ولارعا 6 جارىم ميلليون تەڭگە ايىپپۇل سالىنعان.

وسىعان بايلانىستى پوليتسەيلەر مەن سانيتار ماماندار قالا بويىنشا رەيدىك شارالاردى كۇشەيتىپ وتىر. بۇل جولى تەكسەرۋ توبى دۇكەندەر مەن ءىرى ساۋدا ورىندارىن ارالادى. ال دەمالىس كۇندەرى مەيرامحانالار مەن كوڭىل كوتەرەتىن ورىندارعا بارادى. پاۆلودار وبلىسىندا كارانتين رەجيمىن بۇزۋدىڭ 400 دەرەگى تىركەلدى. ولاردىڭ باسىم بولىگىن ۆولونتەرلەر انىقتاعان.

ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ ايتۋىنشا، مونيتورينگتىك توپتاردىڭ جۇمىسى جەمىسىن بەرىپ وتىر. بۇگىنگە دەيىن بەس مىڭنان استام رەيد شاراسى وتكىزىلگەن. ۆولونتەرلەر ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن قولعا العان. حالىقتى كارانتين رەجيمىنىڭ تالاپتارى تۋرالى اقپاراتتاندىرۋ ماقساتىندا «جاقىنىڭا جاقىن بول» اكسياسى ۇيىمداستىرىلدى. ءبىر كۇننىڭ ىشىندە كارانتين رەيمىن بۇزۋدىڭ ءۇش دەرەگى تىركەلدى. ويىن- ساۋىق ورىندارى جۇمىس ىستەگەن.

تەكسەرىس بارىسىندا ءبىر جەردە 50 ادام جينالعان. ولارعا قاتىستى حاتتامالار تولتىرىلدى. بۇدان وزگە دە كارانتين تالاپتارىن ساقتاماعاندار بارلىق ايماقتا تىركەلىپ وتىر. وسى اپتادا پ ت ر تەستى نارىقتاعى ناقتى باعاسىن قايتا قاراۋ ماسەلەسى كوتەرىلدى. ماماندار ونىڭ كومەگىمەن جۇرگىزىلەتىن دياگنوستيكانىڭ قىزمەت اقىسى وتە جوعارى دەپ وتىر.

مۇنداي پىكىر ساراپشىلار مەن قوعام بەلسەندىلەرى قاتىسقان ونلاين كونفەرەنسيادا ايتىلدى. بۇگىندە COVID-19 عا قاتىستى پ ت ر تەستى ەلىمىزدە ءۇش كومپانيا جۇرگىزەدى. قىزمەت اقىسى 11 مىڭ مەن 15 مىڭ تەڭگەنىڭ ارالىعىندا بەلگىلەنگەن. مونوپولياعا قارسى قىزمەت مەديتسينالىق زەرتحانا شىعىندارىن تالداي كەلە، ونىڭ قۇنىن سەگىز مىڭ تەڭگەگە دەيىن تۇسىرۋگە ۇسىنىس جاساعان. ەگەر ول قولداۋ تاپپاسا، كومپانيالاردىڭ بەلگىلەگەن قىزمەت اقىسىنا قاتىستى تەرگەۋ باستالماق. ارينە، پتسر تەستىنىڭ باعاسى حالىققا قولجەتىمدى بولعانى دۇرىس- اق.

ودان بۇرىن قاۋىپتى ۆيرۋستان ساقتانعان ابزال. اۋىرىپ، ونىڭ ەمىن ىزدەگەنشە، اۋىرماۋدىڭ جولىن تاپقان البەتتە دۇرىس بولار ەدى. سانيتارلىق تالاپتار مەن ساقتىق شارالارىنا بەي-جاي قاراۋعا بولمايدى. وسىنى ءاربىر ازامات تۇسىنسە، تۇيسىنسە قارا بۇلتتاي تونگەن قاۋىپكە توتەپ بەرەمىز.

اۆتور: ءالىمحان قانات ۇلى