قازاقپارات كۇنتىزبەسى. بۇگىن الەمدىك ءۇش مەرەكە قاتار كەلگەن كۇن
اتاۋلى كۇندەر
بۇكىلالەمدىك ازىق- تۇلىك كۇنى
ب ۇ ۇ ازىق- تۇلىك جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ۇيىمىنىڭ قۇرىلعان كۇنىنە وراي (1945 -جىلعى 16 -قازان) جىل سايىن تويلانادى.
بۇكىلالەمدىك نان كۇنى
مەيرام حالىقارالىق ناۋبايشىلار جانە ناۋبايشى- كونديتەرلەر وداعىنىڭ باستاماسىمەن 2006 -جىلى بەكىتىلدى. 1945 -جىلعى 16-قازاندا ب ۇ ۇ- نىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ونىڭ ونىمدەرىن دامىتۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن ازىق- تۇلىك جانە اۋىلشارۋاشىلىق ۇيىمى قۇرىلعان بولاتىن. نان كۇنى مەيرامىن تويلاۋعا 16-قازاننىڭ تاڭدالۋىنىڭ ءمانىسى وسىندا جاتىر.
دۇنيەجۇزىلىك انەستەزيولوگتار كۇنى
انەستەزيا - جۇيكە سەزىمتالدىعىنىڭ جوعالۋى. جاساندى انەستەزيانى حيرۋرگيالىق وپەراتسيانى اۋىرتپاۋ ءۇشىن قولدانادى. انەستەزيا جالپى، جەرگىلىكتى جانە جۇلىن- مي سۇيىقتىعى انەستەزياسى بولىپ بولىنەدى. 1846 -جىلعى قازاننىڭ 16 سىندا ءتىس دارىگەرى توماس مورتون العاش رەت ەفير ناركوزىمەن وپەراتسيا وتكىزدى.
سودان بەرى بۇل كۇندى دۇنيەجۇزى انەستەزيولوگتار كۇنى دەپ ەسەپتەيدى.
ەستە قالار وقيعالار
1939 -جىلى قازاق س س ر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ 1939 -جىلعى 16-قازانداعى جارلىعىمەن لەبياجى اۋدانى قۇرىلدى. 1963 -جىلعى 2-قاڭتاردا لەبياجى اۋدانى جويىلىپ، ونىڭ اۋماعى پاۆلودار اۋىلدىق اۋدانىنىڭ قۇرامىنا ەنگىزىلدى. 1964 -جىلعى جەلتوقساندا لەبياجى اۋدانى قايتا قۇرىلدى.
1940 -جىلى سەمەي قالاسىندا قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، جازبا ادەبيەتىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، فيلوسوف، اعارتۋشى، كومپوزيتور ابايدىڭ مۇراجايى اشىلدى. رەسپۋبليكادا العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ اشىلعان بۇل مۇراجاي ورتالىق شىعىس پەن باتىستى بايلانىستىرىپ وتىر. اباي مۇراجايىنا 20 مىڭ جادىگەر قويىلعان. ولاردىڭ قاتارىندا ابايدىڭ كوزىن كورىپ، ءوزى تۇتىنعان زاتتار دا كەزدەسەدى. سونداي- اق، مۇندا 13 مىڭ كىتاپ قورى بار كىتاپحانا جۇمىس ىستەيدى.
1972 -جىلى و. جاۋتىكوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق دارىندى بالالارعا ارنالعان مامانداندىرىلعان فيزيكا- ماتەماتيكا ورتا مەكتەپ- ينتەرناتى اشىلدى. بۇل رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق وليمپيادالار مەن عىلىمي جوبالار سايىسىنان كوپتەگەن جۇلدەلى ورىندارعا يە بولىپ، ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەرگە جەتكەن قازاقستان مەكتەپتەرىنىڭ ءبىرى. اتالعان وقۋ ورنىندا 9-11-سىنىپ وقۋشىلارى ءبىلىم الادى.
1991 -جىلى قازاق ك س ر-ىنىڭ پرەزيدەنتىن سايلاۋ تۋرالى زاڭ قابىلداندى. وسى زاڭعا سايكەس ەل كوشباسشىسىن تاڭداۋ جولىنداعى بۇكىلحالىقتىق ءبىرىنشى سايلاۋ ءوتتى.
2006 -جىلى ماسكەۋدە رەسەيلىك وقىرماندار مەن ادەبيەتتانۋشىلار توبىنا 1890 -جىلى ف. پاۆلەنكوۆ نەگىزىن قالاعان «تاماشا ادامداردىڭ ءومىرى» توپتاماسىنا كىرگەن «مۇحتار اۋەزوۆ» كىتابى تانىستىرىلدى. ونىڭ اۆتورى - نيكولاي افاناسيەۆ.
2007 -جىلى قازاقستان، يران جانە ازەربايجان تەمىر جول تارماعىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكىزىلدى. تەگەراندا كاسپيي ماڭىنداعى مەملەكەت باسشىلارى ءسامميتى شەڭبەرىندە، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ، يلحام اليەۆ، ماحمۋد احمادينەجاد كەلىسىمگە قولدارىن قويدى. بۇل جوبا تەمىر جول قۇرىلىسىن قازاقستاننان يرانعا تۇرىكمەنىستان ارقىلى وزەن- قىزىلقيا- بەرەكەت- ەترەك- گورگان باعىتىندا قاراستىرىلعان.
2015 -جىلى ق ر ۇلتتىق بانكى «شىعىس كۇنتىزبەسى» سەرياسىنىڭ «مەشىن جىلى» التىن جانە كۇمىس ەسكەرتكىش مونەتالارىن، «قازاقستاننىڭ فلوراسى مەن فاۋناسى» سەرياسىنىڭ «شىبىنشى تورعاي» كۇمىس ەسكەرتكىش مونەتاسىن اينالىمعا شىعاردى. مونەتالاردىڭ نومينالى - 500 تەڭگە.
2016 -جىلى قازاقستاندىق رەجيسسەر ەلزات ەسكەندىردىڭ «ءولىارا» (Off-season، 2016) فيلمى وڭتۇستىك كورەيادا وتكەن پۋسان حالىقارالىق كينوفەستيۆالىنىڭ (BIFF، Busan International Film Festival) ماراپاتىنا يە بولدى. ازيا «وسكارىن» العان فيلم ورالحان بوكەيدىڭ «ءولىارا» پوۆەسىنىڭ جەلىسىمەن تۇسىرىلگەن بولاتىن.
2017 -جىلى الماتىدا شاحماتتان President Almaty Union chessplayers Cup-2 حالىقارالىق تۋرنيرى ءوتتى. وندا ەرلەر اراسىنداعى حالىقارالىق شەبەر جانە ايەلدەر اراسىنداعى گروسسمەيستەر اتاعىنا يە جانسايا ابدىمالىك جەڭىمپاز اتاندى. دوداعا 9 ەلدىڭ 54 شاحماتشىسى (9 حالىقارالىق گروسسمەيتەر، 9 حالىقارالىق شەبەر) قاتىستى. جانسايا 9 تۋردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 7,5 ۇپاي جيناپ، 1-ورىندى يەلەندى. دارىندى قىزدىڭ رەيتينگ پەرفورمانسى 2679 بولدى. تۋرنير قورىتىندىسى بويىنشا جانسايانىڭ حالىقارالىق رەيتينگى 80 ۇپايعا جوعارىلادى.
2019 -جىلى ەۋروپا كەڭەسىندە قازاقستاننىڭ سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەسەتىن مەملەكەتتەر توبىنا (س ج ك م ت) قوسىلۋ كەلىسىمىنە قول قويۋ ءراسىمى ءوتتى. س ج ك م ت- نا قوسىلۋ سىبايلاس جەمقورلىق ءۇشىن قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى كونۆەنسيانى راتيفيكاتسيالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل كەلەشەكتە قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ، قىلمىسكەرلەردى ەكستراديتسيالاۋ جانە ولار زاڭسىز يەمدەنگەن مۇلىكتى قايتارۋ ماسەلەلەرى بويىنشا ەۋروپا ەلدەرىمەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى جانە حالىقارالىق تەرگەۋ تاپسىرمالارى بويىنشا جۇرگىزىلەتىن ەۋروپا مەملەكەتتەرىنىڭ تەرريتورياسىنداعى جەدەل ىزدەستىرۋ شارالارىنا قازاقستاننىڭ قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىنا نەگىز بولادى.
2019 -جىلى وسكەمەن قالاسىندا اتوم ەنەرگياسى جونىندەگى حالىقارالىق اگەنتتىكتىڭ (ماگاتە) وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ۇيىمنىڭ قازاقستانداعى تومەنبايىتىلعان ۋران بانكىنە تومەن بايىتىلعان ۋراننىڭ العاشقى پارتياسىن جەتكىزۋ ءراسىمى ءوتتى. ماگاتە تومەن بايىتىلعان ۋران بانكىندە اتوم ەلەكتر ستانتسيالارىندا ستاندارتتى جەڭىل سۋ رەاكتورىندا وتىن وندىرۋگە جارامدى 90 مەتريكالىق توننا ۋران گەكسافتوريدى ساقتالادى. ت ب ۋ- دىڭ بۇل قورى راديواكتيۆتى قالدىق ەمەس، حالىققا جانە قورشاعان ورتاعا قاۋىپ توندىرمەيدى جانە ماگاتە- گە مۇشە مەملەكەتتەر ساياسي سەبەپتەرمەن ءداستۇرلى وتىن جەتكىزىلىمىنىڭ توقتاتىلۋىنا ۇشىراعان جاعدايلار ءۇشىن قاراستىرىلعان.
اۆتور: اياۋلىم التىنبەك