نە سەبەپتى تۋلاردا كۇلگىن ءتۇس جوق؟
ال تاريحقا ۇڭىلسەك، ەشبىر وركەنيەتتە كۇلگىن ءتۇستى مەملەكەت سيمۆولى جوق.
Massaget.kz تاريحقا شولۋ جاساپ، كۇلگىن ءتۇستىڭ نە سەبەپتى ەلەۋسىز قالعانىن تۇسىندىرەدى.
19- عاسىرعا دەيىن كۇلگىن ءتۇس بەرەتىن پيگمەنت نارىقتا قىمبات باعالانعان. مۇنداي ماتەريال جاساۋ قىمبات بولعاندىقتان ونى تەك پاتشالار اۋلەتى عانا قولدانعان. ولار كۇلگىن ءتۇستى كيىم كيىپ، سارايدى ارلەگەن. الايدا ەشبىر پاتشالىق تۋىنىڭ ءتۇسىن كۇلگىن ەتپەگەن ەكەن.
كۇلگىن ءتۇستى جاساۋ ۇشىن قىزىلكۇرەڭ بوياعىش زاتتار قولدانىلادى. ال ونىڭ قۇرامىندا سيرەك كەزدەسەتىن تەڭىز ۇلۋى بار. سول سەبەپتى كۇلگىن ءتۇستى جاساۋ ۇزاق ۋاقىت پەن قارجىنى تالاپ ەتەدى. ۇلۋدىڭ سيرەك كەزدەسەتىنىن ەسكەرسەك، جۇمىس ەكى ەسە قيىنداي تۇسەتىنى انىق.
10 مىڭعا جۋىق ۇلۋدان تەك 70 گرام بوياعىش زات الىنادى. بۇل سالىستىرمالى تۇردە ەشتەڭەگە دە جەتپەيدى. مىسالى، ءبىر كيلو تەرىنى بوياۋ ءۇشىن كەم دەگەندە 200-250 گرام بوياعىش زات قاجەت.
3- عاسىردا كۇلگىن ءتۇستى ءبىر كيلوگرام تەرى 50000 دينار (قازىر، شامامەن، 9 مىڭ دوللار) تۇرعان. ال كۇلگىن ءتۇستى جارتى كيلو جىبەك ماتانىڭ قۇنى 28 مىڭ دوللار بولعان.
كۇلگىن ءتۇستى ماتانىڭ قىمبات بولعانى سونشا، كەيبىر پاتشانىڭ ءوزى ونى قولدانۋعا تىيىم سالعان. ريم يمپەراتورى اۆرەليان جۇبايىنا ءوز زامانىندا 300 مىڭ دينار تۇرعان جىبەك ورامالدى الۋعا رۇقسات بەرمەگەن.
كۇلگىن ءتۇستى فينيكيالىقتار ويلاپ تاپقان. تاريحشىلار تاياۋ شىعىستى مەكەندەگەن حالىق كۇلگىن ءتۇستى جاساۋ ارقىلى بايىعان دەپ ەسەپتەيدى. سيدون مەن تير قالالارىندا ەجەلگى جانە ورتا عاسىرلاردا قىزىلكۇرەڭ بوياعىش زاتتار ءوندىرىسى ءتۇزۋ جولعا قويىلعان. فينيكيالىقتاردى ساپاسى جاقسى ونىمىنە سۇرانىس كوپ بولعان. الايدا ول قىمبات بولعاندىقتان تەك باي-شونجارلار مەن پاتشالار عانا ساتىپ الاتىن بولعان.
تەك 1856-جىلى حيميك ۋيليام گەنري پەركين سينتەتيكالىق قىزىلكۇرەڭ بوياعىش زاتتى جاساعان سوڭ، ونى باعاسى ەداۋىر ارزاندادى. پەركين بوياعىش ءوندىرىسىن اشىپ، كۇلگىن تۇس كوپشىلىككە قولجەتىمدى بولدى.