قازاقستاننىڭ كومىر كەن ورىندارى

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - كومىر - قازاقستاننان وندىرىسكە شىعارىلعان العاشقى پايدالى قازبا.

سوندىقتان ەل تاريحىمەن ەتەنە جاتقان ءوندىرىس كوزى دەسەك بولادى.

قازاقستاندا 300 كومىر كەن ورنى مەن 10 كومىر باسسەينى تابىلعان.

نازارىڭىزعا شەتەلدى دە، قازاقستاندى دا كومىرمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىرعان كەن ورىندارىن ۇسىنامىز.

قاراعاندى كومىرى

قازاقستاندا اشىلعان تۇڭعىش كومىر كەن ورنى. كومىر قورى 1833-جىلى تابىلعان، 1855-جىلى ءوندىرىس ىسكە قوسىلدى. قاراعاندى كومىر باسسەينى ت م د- دا ءىرى كەنىش سانالادى. قورى جاعىنان كۋزباسس مەن دونباستان كەيىن ءۇشىنشى ورىندا. مۇنداعى كومىردىڭ ءبارى - كوكس كومىر. الەمدەگى ساپالى كومىرلەردىڭ ءبىرى.

كەن ورىندارى - قاراعاندى، ساران، شاحتى جانە اباي. كومىر باسسەينىنىڭ جالپى اۋدانى - 3600 شارشى شاقىرىم. تەرەڭدىگى 600 مەترگە دەيىن. كەي جەرى 800-900 مەترگە جەتەدى.

جابىق ادىسپەن وندىرىلەدى. سوندىقتان باعاسى قىمبات. قازاقستان مەن رەسەيدىڭ، ۋكراينا مەن ورتالىق ازيانىڭ مەتاللۋرگيالىق زاۋىتتارىنا جىبەرىلەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا جىلىنا 30 ميلليون توننادان اسا كومىر وندىرىلەدى. كەڭەس وداعى كەزىندە جىلىنا 50-52 ميلليون توننا كومىر وندىرىلەتىن.

ەكىباستۇز كومىرى

پاۆلوداردىڭ باياناۋىل اۋدانىندا ورنالاسقان. قورى جاعىنان قاراعاندىدان كەيىن ەكىنشى ورىندا. بۇل - ەنەرگەتيكالىق كومىر. سوندىقتان كوبىنە جىلۋ ەلەكتر ستانسالارىنا جەتكىزىلەدى.

1995-جىلى ەكىباستۇز الابىنان شىققان كومىر قازاقستانداعى ەنەرگيانىڭ جارتىسىنا جۋىعىن وندىرگەن.

كەن ورىندارى - بوگاتىر، ورتالىق، شىعىس جانە وڭتۇستىك كەن ورنى.

ەكىباستۇز كومىرىنىڭ قالىڭدىعى - 160-180 مەتر.

بۇل جەردە كومىر 1899-جىلى وندىرىلە باستادى. باسىندا كومىرى ساپاسىز، ءوندىرۋدىڭ شىعىن كوپ بولعاندىقتان، سۇرانىسى از ەدى. 1903-جىلى جابىلىپ قالىپ، شاحتاسىن سۋ الىپ كەتتى. ال 1913-جىلى اعىلشىندار كەلىپ، كەن ورنىن قايتا اشىپ، ساپالى كومىر شىعارا باستادى.

1916-جىلى 64 مىڭ توننا كومىر ءوندىرىلدى.

قازىر ەكىباستۇز كومىر باسسەينى جىلىنا 55 ميلليون توننا كومىر وندىرەدى. ونىڭ 40 پايىزى رەسەيگە جىبەرىلەدى.

ەكىباستۇز ماڭىنداعى مايقۇبا كومىر باسسەينىنىڭ بولاشاعى زور. مۇندا جىل سايىن 20-25 ميلليون توننا كومىر وندىرىلەدى.

قاراجىرا كومىرى

سەمەي وڭىرىندە ورنالاسقان ءىرى كەنىش. 1967-جىلى سەمەي پوليگونى اۋماعىندا اشىلعان. 1968-69-جىلدارى گەولوگيالىق ەكسپەديتسيا ۇيىمداستىرىلىپ، پوليگون ايماعىنا جاقىن بولعاندىقتان كەن ورنىن اشۋ مەن زەرتتەۋگە تىيىم سالىندى.

تاۋەلسىزدىك جىلدارى سەمەي پوليگونى جابىلىپ، كەن ورنى قاراجىرا (بۇرىنعى اتاۋى - يۋبيلەينوە) دەگەن اتاۋعا يە بولىپ، كومىر ءوندىرىسى قولعا الىندى.

كومىر قالىڭدىعى مەن تەرەڭدىگى - 300 مەتر. كەيبىر جەرىنەن 1-3 مەتردەن كومىر تابۋعا بولادى. كومىرى وسكەمەن مەن سەمەيدىڭ، موڭعوليا مەن رەسەيدىڭ، قىرعىزستاننىڭ جىلۋ ستانتسيالارىنا تاسىمالدانادى.

تورعاي كومىرى

قوستاناي وڭىرىندە ورنالاسقان كەن ورنى. رەسەيدىڭ ورال ايماعى مەن قوستاناي ءوڭىرىن قامتاماسىز ەتەدى. كومىر الابى شامامەن 52 ميلليارد توننا، بارلانعانى 7 ميلليارد توننا.

مۇندا قوڭىر كومىر وندىرىلەدى. 1942-جىلى اشىلعان. اۋدانى - 150 مىڭ شارشى شاقىرىم.

تورعاي كومىر الابىندا وباعان كومىر باسسەينى ورنالاسقان. ونىڭ گەولوگيالىق قورى - 50 ميلليارد توننا. بولاشاعى زور، اشىق ادىسپەن وندىرۋگە بولادى. ءبىراق گيدروگەولوگيالىق قاباتى ءبىراز كۇردەلى.

قازاقستاندا شاعىن كومىر كەن ورىندارى جەتەرلىك. ونى ەلدىڭ ءار وڭىرىنەن تابۋعا بولادى. شىعىس قازاقستاندا كەندىرلىك (جىلىنا 300 مىڭ توننا)، الاكول كەن ورىندارىنىڭ، باتىس قازاقستاندا مامىت كەن ورنى (جىلىنا 300 مىڭ توننا)، الماتىدا ويقاراعاي (جىلىنا 500 مىڭ توننا)، جامبىلدا قۇلان كەتپەس (500 مىڭ توننا)، لەنگەر كەن ورىندارى، اقمولادا سارىادىر (جىلىنا 1 ميلليون توننا) كەن ورنى ورنالاسقان.

massaget.kz

سوڭعى جاڭالىقتار