ەكى ەل ەنشىلەي الماي جۇرگەن تاۋ

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «قانداي تاۋدى بىلەسىڭ» دەسە، ءوزىمىز بارىپ كورمەسەك تە، كورگەندەي بولىپ «ەۆەرەست، گيمالاي...» دەپ تىزە بەرەرىمىز انىق.

جادىمىزدا اسقار الاتاۋىمىز تاۋلار كوشىن باستاپ تۇر. وسى تىزىمدە اتاۋى ەرەكشە ءبىر تاۋ بار. ول - مونبلان تاۋ سىلەمى. ولاي بولسا، مونبلان تۋرالى قانداي دەرەكتەر بار ەكەن؟ ءبىلىپ جۇرەيىك.

مونبلان - بيىكتىگى 4810 مەتر قۇرايتىن كريستالدى تاۋ سىلەمى. ءالپى تاۋ جۇيەسىنىڭ باتىس ءالپى بولىگىندە ورنالاسقان. فرانسيا، يتاليا جانە شۆەيتساريا شەكاراسىندا ورنالاسقان بۇل تاۋدىڭ 200 شارشى مەتر اۋدانى مۇز بوپ قاتقان.

فرانسيا ەلىندەگى بوكتەرى مۇزدى ارى قارلى، ال يتالياداعى بوكتەرى قۇزدى، شۆەيتساريالىق بوكتەرى قۇزدى ءارى قارلى. فرانسۋزدار mont Blanc دەسە، يتاليالىقتار Monte Bianco دەپ اتايدى. تاۋدىڭ اتاۋى «اق تاۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرسە كەرەك. مونبلاننىڭ ەڭ ءىرى مۇزدىعى مەر-دە-گلاس دەپ اتالادى. تاۋ سىلەمىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 50 ك م.

بۇل تاۋ تۋرالى العاش رەت جارياعا جار سالعان الپينيستەر جاك بالما مەن ميشەل پاككارد. ولار 1786-جىلى 8- تامىزدا اق تاۋ تۋرالى دەرەك قالدىرعان.

تاريحتا «مونبلاننىڭ شىڭىنا شىقسام» دەگەن جاندار كوپ. بۇل تاۋدىڭ شىڭىن 1808-جىلى ماريا پارادي باعىندىرعان. ءسويتىپ، ول مونبلان شىڭىنا شىققان تۇڭعىش ايەل اتانىپ، تاريحتا قالدى.

ءتىپتى، امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ 26-پرەزيدەنتى تەودور رۋزۆەلت 1886-جىلى ءوزىنىڭ بال ايىندا وسى تاۋدىڭ شىڭىنا كوتەرىلگەن. جالپى، الپينيستەر مونبلاننىڭ شىڭىنا جەتۋ ءۇشىن 5-7 كۇن جول جۇرەدى ەكەن.

تابيعات ادامزاتقا ورتاق ەكەنى انىق. ءبىر قىزىعى، بۇل تاۋدىڭ قاي ەل «مەنشىگىندە» ەكەنى ءالى كۇنگە دەيىن بەلگىسىز. سەبەبى، فرانسۋزدار مەن يتاليا جۇرتىنىڭ اراسىندا بۇل تاۋدى يەمدەنۋ جونىندە كەلىسپەۋشىلىك تۋعان.

مونبلان ەتەگىندە قاشىقتىعى 11,6 ك م مەتردى قۇرايتىن، تاۋدى جارىپ جاتقان تۋننەل بار. بۇل تۋننەل ارقىلى جەرگىلىكتى حالىق فرانسيا مەن يتاليا اراسىنا كولىكپەن قاتىنايدى.

massaget.kz