الەمدى الاڭداتقان ينتەرنەتتىك ويىندار ەندى قازاق تىلىندە پايدا بولا باستادى

نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - سەناتور ناريمان تورەعاليەۆ باستاعان ءبىرقاتار دەپۋتات جاسوسپىرىمدەردى كيبەربۋللينگتەن قورعاۋ شارالارىنىڭ قاجەت ەكەنى ايتىپ، پرەمەر- مينيسترگە ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

دەپۋتاتتىڭ سوزىنە قاراعاندا، الەمدىك ستاتيستيكا بويىنشا ادام كۇنىنە 6-7 ساعات ينتەرنەتتە وتىرادى. سوندىقتان كەز كەلگەن ادام كيبەربۋللينگتىڭ قۇربانى بولۋى مۇمكىن. الايدا زارداپ شەككەندەر مەن ولاردىڭ قۋدالاۋشىلارىنىڭ نەگىزگى جاسى 11-16 جاس ارالىعىندا، دەمەك ەلىمىزدەگى جاسوسپىرىمدەردىڭ %12 عا جۋىعى وسى كيبەربۋللينگتەن زارداپ شەگىپ وتىر.

«الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى تارالعان «كوك كيت»، «تىنىش ءۇي»، « قىزىل جاپالاق»، «مەنى ساعات 04:20 دا ويات» ءتارىزدى ويىندار دۇنيە ءجۇزىن دۇرلىكتىرىپ قانا قويماي، ەندى قازاق تىلىندە پايدا بولا باستاعانى قوعامدى الاڭداتۋدا. ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنە سايكەس، ارىس قالاسىنىڭ تۇرعىنى «ۆكونتاكتە» الەۋمەتتىك جەلىسى جانە «Telegram» مەسسەندجەرى ارقىلى بالالاردى سۋيتسيدتىك سيپاتتاعى ويىندارعا تارتقانى انىقتالدى. سوندىقتان ءدال قازىرگى قوعام ءۇشىن ادامنىڭ قۇقىقتارىن، سونىڭ ىشىندە بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ، ولاردى بۋللينگ پەن كيبەربۋللينگتەن ساقتاۋ ماڭىزدى»، - دەدى دەپۋتات سەنات وتىرىسىندا.

ناريمان تورەعاليەۆ بالالاردى ينتەرنەتتە قورلاۋدان قورعاۋعا قاتىستى الەمدىك تاجىريبەلەردەن مىسال كەلتىردى.

«الەمدە كوپتەگەن ەلدەر، ينتەرنەت- پلاتفورمالاردىڭ قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن ارتتىرۋ، زاڭناما بويىنشا جۇمىس ىستەۋ جانە بالالاردى، ولاردىڭ اتا- انالارىن كيبەربۋللينگتەن قورعاۋ ماقساتىندا ءتيىستى زاڭداردى قابىلداۋدا. گەرمانيادا كيبەربۋللينگ ۇيىمداستىرعان ازاماتتار 10 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن بولسا، رەسەيدە قىلمىستىق كودەكس پەن اكىمشىلىك كودەكسكە تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ قولداۋ تاپتى»، - دەدى ناريمان تورەعاليەۆ. دەپۋتات كيبەربۋللينگتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن ءبىرقاتار ناقتى شارالاردى قابىلداۋ قاجەت ەكەنىن ايتتى.

«بىرىنشىدەن، بۋللينگ پەن كيبەربۋللينگكە توسقاۋىل قويۋ ءۇشىن ينتەرنەتتەگى پاراقشالار مەن مەسسەندجەرلەردەگى توپتارعا مونيتورينگتى كۇشەيتۋ، مەكتەپتەر مەن وقۋ ورىندارىندا «كيبەربۋللينگتىڭ زارداپتارى» تاقىرىبىنداعى تاربيە ساعاتتارىن وتكىزۋ، ارنايى مامانداردى دايىنداۋ، مۇعالىمدەر مەن اتا- انالارعا تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزۋ، ينفورماتيكا پانىنە كيبەربۋللينگكە قارسى قوسىمشا ساباقتار ەنگىزۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، بالالاردىڭ ينتەرنەتتەگى قاۋىپسىزدىگى مەن قورعالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن ۇلتتىق جوبا ازىرلەۋ قاجەت. ۇشىنشىدەن، جەكەلەگەن مەملەكەتتەردە كيبەربۋللينگتى قىلمىستىق ارەكەت رەتىندە قاراستىراتىن زاڭدار قولدانىلاتىنىن ەسكەرە وتىرىپ، وسى ەلدەردىڭ زاڭناماسىن زەردەلەۋ، سونداي- اق قازاقستاندا بار پراكتيكانى تالداۋ قاجەت»، - دەدى سەناتور.