تابارىك دەگەن نە؟
قازاق تىلىنە اراب تىلىنەن ءبىرقاتار ۇعىمدار ەنىپ، كەيبىر سوزدەردىڭ ءمان-ماعىناسى كەڭەيە تۇسكەن. يسلام ءدىنىن قابىلداعاننان كەيىن ءسوز قورىنا ەنگەن «تابارىك» ءسوزى قازاق حالقىنىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىس-تىرشىلىگىندە ءوز ورنىن تاۋىپ، بىرنەشە ماعىنادا قولدانىلۋدا. سونىڭ ءبىرى − قايتىس بولعان ادامنىڭ ارتىنان جىرتىس، تابارىك تاراتۋ ءۇردىسى.
مارقۇمنىڭ ارتىندا قالعان جاقىندارى قايتىس بولعان ادامعا ساۋابى تيە بەرسىن دەگەن ماقساتتا ساداقا بەرۋ نيەتىمەن «تابارىك» تاراتقان.
جاسى جۇزگە كەلىپ نەمەسە جۇزگە جاقىنداپ دۇنيەدەن وزعان قارتتاردىڭ ءتىرى كەزىندە تۇتىنعان زاتتارىن تابارىك دەپ ءبولىسىپ الادى. ول بىزگە دە جۇعىستى بولسىن، ءبىز دە وسىنداي جاسقا جەتە بەرەيىك دەگەن تىلەك پەن نيەت. تابارىككە اجەلەردىڭ جيعان زەرگەرلىك بۇيىمدارى، كيگەن كيىمدەرى، ساندىعىنا سالىپ ساقتاعان زاتتارى، قارت اتالاردىڭ قامشىلارى، ەر توقىمدارى، باس كيىمدەرى مەن جەكە تۇتىنعان زاتتارى جاتادى.
قانداي سىي تارتسام ەكەن، اعا، ساعان،
(بىلمەيمىن، جاراسپايما، جاراساما؟!)،
ەشبىر سىي تابا الماسام، اعا، ساعان
ءاپپاق تونىن - اتامنىڭ تابارىگىن
«جۇزگە كەل!» دەپ ارقاڭا جابا سالام!
(م. ماقاتايەۆ، اق تۇلپارىم بار ەدى ساعان دەگەن).
«تابريك» ءسوزى - يسلام شاريعاتى بويىنشا ەكى ءتۇرلى ماعىنانى بىلدىرەدى:
1) ءبىر ادامنىڭ باسقا ادام ءۇشىن اللادان بەرەكە تىلەۋى.
2) اللا تاعالا ءوزىنىڭ قانداي دا ءبىر جاراتىلىسىن يگىلىك - بەرەكەگە بولەۋى.
«تاباررۋك» (تابارىك) ءسوزى - بۇل قانداي دا ءبىر نارسە (زات) ارقىلى يگىلىك- بەرەكە ىزدەۋ جانە ونى قابىلداپ الۋعا ۇمتىلۋ. ال ەلىمىزدەگى قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى «تابارىك» (تەبەرىك) سوزىنە - ەستەلىك ءۇشىن الىناتىن نە پايدالاناتىن قاستەرلى زات« دەپ انىقتاما بەرگەن.
سالدەلى يمام كوزىن ءسۇزىپ، تابارىكتى سوزىپ، بۇحار ماقامىن كۇڭىرەنتەدى ەكەن (م. اۋەزوۆ، تاڭدامالى شىعارمالار).
سونداي-اق اۋىسپالى ماعىنادا ولجا، ۇلەس سىيلىق دەپ تە قولدانىلادى. «جاقسى ءسوز - جارىم ىرىس» دەپ حالقىمىز ءارقاشان جاقسى ءسوز بەن يگى نيەتكە ۇمتىلعان.
مىسالى، كەلىن ءتۇسىرىپ، توي جاساعاندا نەمەسە ت. ب. وتباسىلىق قۋانىشتارعا وراي كەلگەن قوناقتار شاشىلعان شاشۋدان «تابارىك»، ياعني بىزگە دە جۇعىستى بولسىن دەپ سارقىت الاتىن بولعان. سونىمەن قاتار، بىرەۋ ويىن-تويدا بايگە، جۇلدە السا نەمەسە قۇدالىق سالت-داستۇردە كادە السا، سول كادەدەن جانىنداعى ادامدارعا ۇلەس بەرۋى كەرەك. مۇندايدا جۇرت ودان «تابارىك بەر» دەپ سۇراپ الادى.
ولجالى ادام ادەت بويىنشا تابارىك بەرۋگە مىندەتتى، بەرمەۋى ۇيات، ساراڭدىق، ءداستۇر سىيلاماعاندىق بولىپ سانالادى.
قىز بۇيىمى - جىگىتكە تابارىك (ا. ساپايەۆ، دالا. ) . سىزدەي ادام ەندى بىزگە كەزىگە مە، جوق پا؟ تابارىك الىپ قالايىق ء(ا. سارايەۆ، توسقاۋىل) .
massaget.kz