التايدا ايۋ كوبەيدى

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - التايدىڭ استى-ءۇستى بايلىق ەكەن دەپ كوزسىز پايدالانا بەرسە ءبىر كۇنى سارقىلار ەدى.

سوندىقتان وسىدان جيىرما جىلداي بۇرىن كاتونقاراعاي مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركى قۇرىلعان. قورىقشىلار اڭ-قۇسىن، ورمان-توعايىن قورعاۋعا الىپ، اڭشىلار مىلتىقتارىن سۇيەپ قويۋعا ءماجبۇر بولعان.

سودان بەرى تابيعاتتا اڭ سانى ارتقانى بولماسا، كەمىگەن جوق. بالىعى تۋلاپ، قۇسى شۋلايدى. ەلىكتىڭ ءاۋپىلى جاقىننان ەستىلەدى. ورماندى الباتتى وتاۋعا دا جول جوق. قىسى-جازى ينسپەكتورلاردىڭ قاداعالاۋىندا.

اڭ سانىن تابيعات ءوزى رەتتەپ وتىرعانىمەن، كەيبىر جاعدايدا ادامنىڭ دا اسەرى بولۋى كەرەك سياقتى. ولاي دەيتىنىمىز، سوڭعى جىلدارى ۇلتتىق پاركتىڭ اۋماعىندا قابان شوشقا قاپتاپ كەتكەن. ولاردىڭ كوبەيۋى باسقا ءتۇز جانۋارلارىنىڭ وسۋىنە زيانىن تيگىزىپ وتىرعان كورىنەدى.

- سوڭعى ون جىلدا قابان كوبەيىپ كەتتى. ونىڭ كەسىرى ەلىككە، جەرگە ۇيا سالاتىن قۇستارعا تيەدى ەكەن. ەلىكتىڭ لاعىن، قۇستاردىڭ جۇمىرتقاسىن جەپ قويادى. وزدەرى ءۇيىر- ۇيىرىمەن جۇرەدى. تابيعات ءوزى رەتتەي المايتىن جانۋارلاردىڭ سانىن رەتتەپ قويۋ كەرەك سياقتى، - دەيدى «راحمان» ورمانشىلىعىنىڭ قىزمەتكەرى نۇرجان احەتوۆ.

تاۋدىڭ كولەڭكەلى، سازداۋىت جەرلەرىن مەكەندەيتىن قاباندار ءبىر تورايلاعاندا ون شاقتىسىن تۋادى. اڭ-قۇستاردان بولەك ادامدارعا دا بالەندەي پايداسى جوق. كەرىسىنشە شابىندىق جەرلەرىن قوپارىپ، ويرانىن شىعارىپ كەتەدى.

سونىمەن قاتار ۇلتتىق پارك اۋماعىندا ايۋ كوبەيگەن. قاسقىر دا از ەمەس. كاتونقاراعاي مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىنىڭ جانۋارلار الەمىن قورعاۋ جانە ءوندىرۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى ەرىك قاسىموۆتىڭ مالىمەتىنشە، ايۋ سوڭعى ساناق بويىنشا 250 دەن اسسا، قاسقىر 100 دىڭ اينالاسىندا. ءتۇز تاعىسى ەلدىڭ باعىپ وتىرعان مالىنا عانا ەمەس، ەلىك-مارالعا، تاۋەشكىگە دە اۋىز سالادى. جورتىپ جۇرگەن ءجۇز قاسقىر جىلىنا جۇزدەگەن اشا تۇياقتىنى جوق قىلارى ءسوزسىز. ال سوڭعى ءتورت جىلدان بەرى اتۋعا رۇقسات جوق.


التايدا قار قالىڭ بولعاندىقتان، جىرتقىشتان قاشقان ەلىك- مارالدارعا ازىق تابۋ دا تىم وڭاي ەمەس. كۇنگەي بەتتەردە تەبىندەگەنمەن، قوسىمشا قورەك قاجەت. سول ءۇشىن ۇلتتىق پاركتىڭ ينسپەكتورلارى تۇياقتىلاردىڭ كوپ شوعىرلانعان اۋماقتارىندا قىسقى جەم-ءشوبىن دايىنداپ، ناۋالارىنا تۇز سالادى. اعاشتىڭ ءبۇرىن بايلايدى. تابيعات جاناشىرلارىنىڭ بيوتەحنيكالىق ءىس-شارالارى مۇنىمەن اياقتالمايدى. قىستاي رەيد جاساپ، قالىڭ قاردان ناۋاعا، جالاققا جەتە الماي جاتقان مارالدارعا اتپەن جول باسىپ بەرەدى.

ينسپەكتورلاردىڭ ەندىگى جۇمىسى - كۇزگى ساناق. التايعا اۋعان، التايدان اۋعان اڭ- قۇستاردىڭ سانىن مولشەرلەپ، قاعازعا تۇسىرەدى.

شىعىس قازاقستان وبلىسى


سوڭعى جاڭالىقتار