كۇننىڭ ىسۋى ادامزاتقا قاۋىپ توندىرە مە؟
مۇزدىقتار ەرىپ، تەڭىز دەڭگەيى كوتەرىلىپ، ورماندار ورتەنىپ جاتىر. ال جابايى تابيعاتتا تىرشىلىك كەشەتىن جان-جانۋارلاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ايماعى جىل ساناپ تارىلىپ كەلەدى. وكىنىشكە قاراي، مۇنداي كەلەڭسىز جاعدايلاردىڭ ارتىندا ادام تۇر.
تابيعات تا قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرعان جوق: ادامزات تاپانشامەن اتسا، ول زەڭبىرەكپەن جاۋاپ قايتارادى.
مامىر ايىندا جەنيەۆادا وتكەن ۆيرتۋال باسپا ءسوز كونفەرەنتسيادا ب ۇ ۇ دۇنيەجۇزىلىك مەتەورولوگيالىق ۇيىمىنىڭ وكىلى كلەر نۋلليس جىل باسىنان بەرى جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر نەگىزىندە سولتۇستىك جارتى شارداعى تەمپەراتۋرا 2020-جىلى رەكوردتىق دەڭگەيگە كوتەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن مالىمدەدى.
جاھاندىق جىلىنۋعا قاتىستى بيىلعى جىلدىڭ باستى جاڭالىقتارى
ول كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ كەسىرىنەن جەدەل شارالار كورە الماعاندارىن، ادامزات الداعى ىستىققا دايىن بولۋلارى كەرەك ەكەنىن ەسكەرتكەن.
ىستىقتان قورعانۋعا مىناداي ۇسىنىستار ايتىلعان
بۇكىل الەمدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى پاراقشالارى ارقىلى تاراتىلاتىن جەدەل شارالار:
• سىرتتا سەرۋەندەۋ ءۇشىن كۇننەن قورعايتىن باس كيىم كيۋ؛
• جەتكىلىكتى مولشەردە سۋ ءىشۋ؛
• بىلەكتى سالقىن سۋمەن ىسقىلاۋ؛
• اياقتاعى قان اينالىمىن جەدەلدەتۋ ءۇشىن سپيرتپەن ۋقالاۋ؛
• ماڭداي مەن يىققا مۇز كومپرەسسىن قويۋ؛
• جارىق نەمەسە باسقا جىلۋ كوزدەرى بار ەلەكتر اسپاپتارى مەن كولىك قۇرالدارىن ءوشىرۋ.
ينتەرنەتتە جاريالانعان بۇل نۇسقاۋلىقتا كوروناۆيرۋس قاۋپىن ارتتىرماي ساقتىق شارالارىن ۇستانۋ كەرەكتىگى ايتىلعان، ويتكەنى ىستىق اۋا رايى ادام دەنساۋلىعىنا ۇلكەن قاۋىپ توندىرەدى.
عالامدىق جىلىنۋ الەم كارتاسىن قالاي وزگەرتەدى؟
بۇگىندە سولتۇستىك جارتى شارداعى مۇز تەز ەرىپ بارادى. وكىنىشكە قاراي، ونى ەشكىم توقتاتا المايدى.
عالىمدار: جاھاندىق جىلىنۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن جاساندى قىس قاجەت
Christian Aid جاريالاعان باياندامادا جاھاندىق جىلىنۋدىڭ سالدارى ادامزاتقا ايتارلىقتاي قاۋىپ ءتوندىرۋى مۇمكىن ەكەندىگى كورسەتىلگەن. ەگەر بارلىق مۇزدىقتار ەرىپ كەتسە، تەڭىز دەڭگەيى ورتا ەسەپپەن 65 مەترگە كوتەرىلەدى. بۇل تەڭىز دەڭگەيىنە جاقىن قالا مەن ەلدەردىڭ سۋ استىنا باتىپ كەتەتىنىن بىلدىرەدى.
ەسەپ بويىنشا، مۇزدىقتار ەرىسە ەڭ الدىمەن زارداپ شەگەتىن مەملەكەتتىڭ ءبىرى - ۇلى بريتانيا.
مىنا سۋرەتتەن يرلانديا رەسپۋبليكاسى مەن بىرىككەن كورولدىكتىڭ جاعالاۋلارى سۋ استىندا قالىپ، ارالدار ازايىپ بارا جاتقانىن كورەسىز:
انگليا قازىرگى ۋاقىت
مۇزدىقتار ەرىگەننەن كەيىنگى انگليا
137 جىلدا الەم قالاي وزگەردى؟
NASA قاۋىپتىڭ اۋقىمىن كورسەتۋ ءۇشىن 1880-جىلدان 2017-جىلعا دەيىنگى كليماتتىڭ وزگەرۋىن كورسەتەتىن ماتەريالدار جاريالادى.
ⅩⅨ عاسىرداعى الەم كارتاسى
ⅩⅩ عاسىرداعى الەم كارتاسى
بۇل جاھاندىق جىلىنۋدىڭ قانشالىقتى جىلدام ءوسىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى.
بۇل نەنى بىلدىرەدى؟
عالىمدار 2050-جىلعا قاراي مۇزدىقتاردىڭ ەرۋىنەن تەڭىز دەڭگەيى ءبىر فۋتتان 2,3 فۋتقا كوتەرىلەتىنىن بولجاعان. مۇنىڭ سالدارىنان تابيعي اپاتتار كوبەيەدى، قۇرعاقشىلىق بولىپ، وسىمدىكتەر جويىلادى جانە جان-جانۋارلاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ايماعى ايتارلىقتاي قىسقارادى.
بارلىق اپاتتاردىڭ سەبەپكەرى − ادامزات
تۇرىك ينجەنەرلەر مەن ساۋلەتشىلەر پالاتاسى وداعىنىڭ (TMMOB) مەتەورولوگيالىق ينجەنەرلەر پالاتاسىنىڭ پرەزيدەنتى احمەت كوسە دۇنيەجۇزىنىندەگى تەمپەراتۋرا 1960-جىلمەن سالىستىرعاندا 2 گرادۋسقا كوتەرىلگەنىن ايتتى. وسىنىڭ سالدارىنان الەمدە تابيعي اپاتتار كوبەيىپ، داۋىل كۇشەيگەن. جەل جىلدامدىعىنىڭ كۇرت ارتۋى تۇرعىن ۇيلەر مەن اۋىلشارۋاشىلىق داقىلدارىنا ايتارلىقتاي زيان كەلتىرەدى.
جاھاندىق جىلىنۋدان اعاشتار ەمەس، كيتتەر قۇتقارادى
سونداي-اق، كوسە جىل سايىن الەمدە 410 ميلليونعا جۋىق ادام مەتەورولوگيالىق اپاتتاردان زارداپ شەگەتىنىن، 7,6 مىڭ ادام قايتىس بولاتىنىن جانە تابيعي اپاتتاردىڭ 6 پايىزى ولىمگە، 16 پايىزى جاراقات الۋعا سەبەپ بولاتىندىعىن ەسكەرتكەن.
كوسە جاھاندىق كليماتتىڭ وزگەرۋىمەن تۋىنداعان مۇنداي اپاتتار ءالى دە جالعاساتىنىن ايتتى.
«بۇل اپاتتاردىڭ سەبەبى ءوزىمىز. كومىرقىشقىل گازىنىڭ «پارنيكتىك اسەرى» بار. كومىرقىشقىل گازىنىڭ كوبەيۋى شامادان تىس ەنەرگيانى تۇتىنۋ مەن تاسىمالداۋعا بايلانىستى. بۇگىنگى تاڭدا الەم بويىنشا ميلليونداعان كولىكتەر قوزعالىپ، ميلليونداعان ۇيلەر جىلىتىلۋدا. ەڭ جامانى، ادامنىڭ تۇتىنۋ مادەنيەتى بۇزىلدى. بۇرىن ءبىز از عانا كيىم كەشەكتى قاناعات تۇتاتىنبىز. قازىر سورەلەرىمىزگە كيىم سيمايدى»، - دەيدى ول.
سونىمەن بىرگە، كوپتەگەن كليماتولوگتاردىڭ پىكىرىنشە، ەگەر الەمدىك تەمپەراتۋرا قىسقا مەرزىمدە 2°C- تان (3,6 ° F) كوتەرىلسە، ءىرى الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جانە ەكولوگيالىق اپاتتار بولادى. بۇل ادامزاتقا قاۋىپ ءتونىپ تۇرعانىن بىلدىرەدى جانە تابيعاتپەن بايلانىستى كەز كەلگەن ماسەلەدە ويلانىپ قادام باسۋ قاجەت.
massaget.kz