ەرتىس وزەنىنىڭ القابىنا ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماق مارتەبەسى بەرىلۋى مۇمكىن

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ەرتىس وزەنىنىڭ القابىنا ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماق مارتەبەسى بەرىلۋى مۇمكىن.

ءتيىستى جوبانى قازىر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى دايىنداپ جاتىر، دەپ حابارلادى پاۆلودار قالاسىنىڭ جۇرتشىلىعىمەن كەزدەسۋدە ق ر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ءمينيسترى ماعزۇم مىرزاعاليەۆ.

«ەرتىس وزەنىنىڭ القابىنا مارتەبە بەرۋ ءۇشىن بۇرىن اياقتالماعان تەحنيكالىق- ەكونوممكالىق نەگىزدەمە پىسىقتالىپ جاتىر»، - دەدى ول.

ءمينيستردىڭ سوزىنشە، بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان اۋماعىنىڭ شامامەن %9 ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماق مارتەبەسىنە يە. ب ۇ ۇ مەن باسقا دا حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ ۇسىنىسى بويىنشا بۇل كورسەتكىشتى 10 جىل ىشىندە %12 كە دەيىن ارتتىرۋ كەرەك. ال ەرتىس وزەنىنىڭ القابى وسىنداي اۋماق تىزىمىنە ەنۋى مۇمكىن.

كەزدەسۋدە ءوڭىردىڭ ەكولوگيا سالاسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەرى ەكو-بەلسەندىلەرمەن دە تالقىلاندى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، قازىردە پاۆلودار وبلىسى بويىنشا جول كارتاسىنىڭ جوباسى جاسالىپ جاتىر. وندا وڭىردەگى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ ءۇشىن شارالار بەلگىلەنەدى.

بۇل رەتتە مينيسترلىك قالا جۇرتشىلىعىمەن بىرگە جۇمىس ىستەۋگە نيەتتى. كەزدەسۋدە سونىمەن قاتار، كاسىپورىنداردا ەڭ وزىق قولجەتىمدى تەحنولوگيالاردى (و ق ت) ەنگىزۋ، جاسىل جەلەك كولەمىن كەڭەيتۋ، حالىقتىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن جاقسارتۋ جانە ەكولوگيالىق زاڭنامانى بۇزعانى ءۇشىن ايىپپۇلدى قاتايتۋ ماسەلەسى قوزعالدى.

ماسەلەن، حالىقتىڭ پاۆلودار قالاسىندا ۋلى وندىرىستەردى سالۋعا تىيىم سالۋ تۋرالى وتىنىشىنە جاۋاپ رەتىندە مينيستر ناقتى ەلدىمەكەندەگى نەمەسە ءوڭىردىڭ لاستانۋ دەڭگەيىنە قاتىستى حالىقارالىق تاجىريبەنى قازاقستاندا ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن جەتكىزدى. بۇل رەتتە جاڭا ەكولوگيالىق كودەكسكە ءتيىستى نورمالار ەنگىزىلگەن.

«قالاي بولعاندا دا، كەز-كەلگەن قاۋىپتى ءوندىرىستى سالۋ كەزىندە قوعامدىق تىڭداۋلار وتكىزىلۋى مۇمكىن. سونداي-اق، جاڭا ەكوكودەكس جوباسىندا حالىقتىڭ قانداي دا ءبىر جوبالاردىڭ قابىلدانۋىنا اسەر ەتۋىن كۇشەيتۋگە ارنالعان تارماقتار بار. جاسىل جەلەكتەر تۋرالى سۇراقتارىڭىزعا كەلسەك، ول جول كارتاسىنا ەنگىزىلەدى. قورشاعان ورتانى لاستايتىن كاسىپورىنداردىڭ تابيعاتتى قورعاۋ ءىس-شارالار جوسپارىنا اعاش ەگۋدى ەنگىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. ءبىز مۇنى ERG كومپانياسىمەن دە تالقىلايتىن بولامىز. سونىمەن قاتار، ءۇش جىل ىشىندە اعاش كەسكەنى ءۇشىن نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق بازانى قاتايتۋ، وتەماقى رەتىندە اعاش وتىرعىزۋ مەن ولارعا كۇتىم جاساۋدى تالاپ ەتۋ جوسپارلانۋدا»، - دەپ اتاپ ءوتتى مينيستر.

سونداي-اق ول قوقىس لاقتىرۋ، اعاشتاردى كەسۋ، بەلگىلەنبەگەن ورىنعا كولىك قويۋ سياقتى قوعامدا بولىپ جاتاتىن ءتۇرلى كەلەڭسىزدىكتەر تۋرالى ايتا كەلە، مۇنداي زاڭبۇزۋشىلىقتار ءۇشىن جازا كۇشەيتىلەتىنىن جەتكىزدى. ال كەلەسى اپتادا قازاقستان مەكتەپتەرىندە ەكولوگيالىق مادەنيەت ءپانىن ەنگىزۋ ءۇشىن ءبىلىم مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ ونلاين دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.

«ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ەكولوگيا ءپانىن ەلىمىزدىڭ ورتا جانە جوعارى وقۋ ورىندارىندا مىندەتتى ءپان رەتىندە ەنگىزۋ تۋرالى باستاماسىن كوپشىلىك قولداپ وتىر. جاڭا تەحنولوگيالارعا كەلەتىن بولساق، ءبىز جاڭا ەكولوگيالىق كودەكستىڭ جوباسىنا ەڭ وزىق قولجەتىمدى تەحنولوگيالار (و ق ت) نورماسىن ەنگىزدىك. وعان 1300 گە جۋىق ءبىرىنشى ساناتتاعى كاسىپورىندار كوشۋى ءتيىس. ياعني شىعارىندىلار كولەمىن ەداۋىر تومەندەتەتىن تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ كەرەك. ەگەر قورشاعان ورتانى لاستايتىن كەم دەگەندە 50 كاسىپورىندى وسىعان كوشىرسەك، ماسەلەنىڭ %80 شەشىلەدى. ءبىز وسى رەتتە كاسىپورىنداردى تەكسەرۋدى باستادىق. ەۋروپادا وقت ەنگىزۋ ءۇشىن 15 جىل قاجەت بولعان.

قازاقستاندا بارلىق جۇمىس ىستەيتىن كاسىپورىندار 2035-جىلعا قاراي وقت جۇيەسىنە كوشۋى ءتيىس.

2025-جىلدان باستاپ سالىنعان بارلىق كاسىپورىندا جۇمىس ىستەپ تۇرعان وقت بولۋى كەرەك. كاسىپورىندار بۇل رەتتە ۇنەمدەلگەن اقشانى وقت ەنگىزۋگە سالۋعا ىنتالانۋى ءۇشىن مەملەكەت ەميسسيا تولەتۋدەن باس تارتۋعا دايىن»، - دەدى م. مىرزاعاليەۆ.

مينيستر وسى اتالعان شارالاردىڭ بارلىعى جاڭا ەكولوگيالىق كودەكس جوباسىندا قاراستىرىلعاندىعىن ايتا كەلە: «بۇل ماسەلەلەردىڭ كوپشىلىك اراسىندا تالقىلانۋىن تەك قانا قولدايمىز. الايدا وندا ەكولوگيا مەن ەكونوميكانىڭ اراسىنداعى بالانس ساقتالۋى قاجەت. قالانىڭ ەكو-بەلسەندىلەرىنە ءوڭىردىڭ ەكولوگيالىق پروبلەمالارىنا نازار اۋدارۋداعى ۇلكەن جۇمىسى ءۇشىن العىس ايتقىم كەلەدى»، - دەدى ماعزۇم مىرزاعاليەۆ.