قازاقستاندا جاسالعان كوروناۆيرۋسقا قارسى تاعى ءبىر ۆاكسينا د د س ۇ- دا تىركەلدى
بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پروبلەمالارى عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى كۇنسۇلۋ زاكاريا ول قانداي ۆاكسينا جانە ودان قانداي ناتيجە كۇتۋگە بولاتىنى تۋرالى ايتتى قازاقپارات تىلشىسىنە ايتىپ بەردى.
«بۇل الدەقايدا كۇردەلى، گەنەتيكالىق تۇرلەندىرىلگەن، مۇلدەم زيانسىز جانە ءقاۋىپسىز، ۆيرۋستىڭ بەتكى اقۋىزدارى نەگىزىندە جاسالعان سۋببىرلىكتى ۆاكسينا. ياعني، ۆيرۋستىڭ بەتكى اقۋىزدارىنان بەلگىلى ءبىر كولەمدە الىنادى جانە ولاردىڭ نەگىزىندە سۋببىرلىكتى ۆاكسينا دايىندالادى. بۇل ۆاكسينانىڭ زاماناۋي نۇسقاسى. مۇنىڭ ءبارى تەز دايىندالمايدى، قۇجاتتار ۇزاق ۋاقىت قاراستىرىلادى. قۇجاتتار بەس- جەتى كۇن بۇرىن ددۇ- عا جىبەرىلدى، ولاردى كەزەككە قويىپ، زەرتحانالارىندا تەكسەردى. 31-شىلدەدە بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پروبلەمالارى عىلىمي- زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ قازاقستاندىق ەكىنشى ۆاكسيناسى كانديداتتىق ۆاكسينا رەتىندە دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ سايتىندا ءساتتى تىركەلدى»، - دەيدى كۇنسۇلۋ زاكاريا.
العاشقى يناكتيۆتەندىرىلگەن ۆاكسينا د د س ۇ سايتىنا 15-مامىردا تىركەلدى. ياعني، ۆيرۋس تولىعىمەن وزگەرمەيدى، ءبىراق جاي حيميالىق زاتتارمەن باسىپ، بەلسەندىلىگىن جويادى. سۋببىرلىكتىك ۆاكسينا - بۇل وتە كۇردەلى مەحانيزم، ويتكەنى ۆيرۋستىڭ بەتكى اقۋىزدارىن الۋ كەرەك. ەگەر ۆيرۋستىڭ ءوزىن الىپ قارايتىن بولساڭىز، وندا تىكەنەكتەر بولادى، سوندىقتان ونى «كوروناۆيرۋس» دەپ اتايدى.
«ۆاكسينا شىعارۋ - قازاقستاننىڭ ۇلكەن جەتىستىگى. ت م د ەلدەرى ىشىندە رەسەي مەن قازاقستان عانا د د س ۇ سايتىنا وسىنداي ۆاكسينانى تىركەي الدى. ءبىزدىڭ ۆاكسينانىڭ اتالعان سايتقا تىركەلگەنى - جانۋارلارعا تاجىريبە جاساپ كورۋگە رۇقسات بەرىلگەندىگىن بىلدىرەدى. ناتيجە جاقسى بولعان جاعدايدا ادامدارعا كلينيكالىق تاجىريبە جاسايمىز. ودان كەيىن ۆاكسينانى تىركەۋ ءۇشىن ق ر دەنساۋلىق مينيسترلىگىنە جىبەرىپ، ارى قاراي ونى ۆاكسينا رەتىندە قولدانۋعا بولادى»، - دەيدى ول.
ول ءبىرىنشى ۆاكسينا دا كلينيكالىققا دەيىنگى تاجىريبەدەن وتكەنىن ايتتى.
«ەندىگى ساتى - ءدارى- دارمەكتەرگە ساراپتاما جاسايتىن ۇلتتىق ورتالىق. ولار ءبىزدىڭ ناتيجەنى تەكسەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا سول بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە. ەگەر ءبارى دۇرىس بولسا قۇجاتتار دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە جىبەرىلىپ، ادامدارعا تاجىريبە جاساۋعا رۇقسات الامىز. ەگەر ناتيجە جاقسى بولسا قىركۇيەك ايىندا كلينيكالىق تاجىريبە جاسايمىز»، - دەيدى ينستيتۋتتىڭ باس ديرەكتورى. ول مۇنداي ناتيجەگە قۋانۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
«ءوزىن قۇرمەتتەمەگەن ەلدى ەشكىم قۇرمەتتەمەيدى. ءبىزدىڭ ەلدەگىلەر ءوزىمىزدىڭ عالىمدارعا سەنۋى كەرەك. بىزگە حالىق تاراپىنان قولداۋ قاجەت. شەتەلدە ۆاكسينا جاساۋمەن 2500-گە جۋىق عالىم اينالىسادى، ال بىزدە بار- جوعى 56 عالىم عانا اينالىسادى. ولار وسىنداي قىسقا مەرزىم ىشىندە كوروناۆيرۋسقا قارسى ەكىنشى ۆاكسينا شىعاردى. بۇل وڭاي جۇمىس ەمەس. بۇل قازاقستان ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك»، - دەيدى ول.
ەسكە سالساق، دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى ۆاكسينالاۋ - ينفەكسيالىق اۋرۋلاردان قورعانۋدىڭ ءتيىمدى ءادىسى ەكەنىن جەتكىزدى. قازاقستاندىق عالىمدار 7 ۆاكسينا دايىنداۋ تەحنولوگياسىن جاسادى.
جالپى قازاقستاندا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينانىڭ بەس پروتوتيپى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. COVID-19 ۆاكسيناسىن جاساۋ بويىنشا جۇمىستاردىڭ بارىسىنا قىزىعۋشىلىق تانىتقان ازاماتتار د د س ۇ ۆەب- سايتىندا ۆاكسيناعا ۇمىتكەرلەر تۋرالى جالپى شولۋدى وقي الادى. ۆاكسيناعا ۇمىتكەرلەردىڭ ءتىزىمى ۇنەمى جاڭارتىلىپ وتىرادى. قازاقستان عالىمدارى ازىرلەپ جاتقان كوروناۆيرۋس ينفەكسياسىنا قارسى كانديداتتىق ۆاكسينا كلينيكالىق زەرتتەۋدەن كۇزدە وتكىزىلەدى. كوروناۆيرۋسقا قارسى قازاقستاندىق العاشقى ۆاكسينا سىناقتان ءساتتى وتكىزىلۋدە. جانە ونىڭ ساپاسى تۋرالى عالىمدار پىكىر ءبىلدىردى.
سونداي-اق، ماماندار كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا قاشان دايىن بولاتىنى تۋرالى دا ايتتى. الدىن الا بولجامعا سايكەس، قازاقستاندا كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكسينا 65 جاستان اسقان، جۇرەك- قان تامىرى اۋرۋى، قانت ديابەتى جانە سوزىلمالى وكپە اۋرۋلارى بار تاۋەكەل توبىنا كىرەتىن ادامدارعا جانە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە سالىناتىن بولادى. ۆاكسينا الاتىنداردىڭ بولجامدى سانى 2347000 ادامدى قۇرايدى.