الەم ەلدەرى كوروناۆيرۋستان قورعانۋدىڭ ءتۇرلى ءادىسىن مەڭگەرىپ جاتىر
جاسوسپىرىمدەر بۇل ءۇشىن وزىمەن بىرگە سومكەسىنەن بولەك جىلجىمالى ورىندىق الىپ جۇرەدى. كۇننەن قورعايتىن جاقپاماي دا قالتاسىندا ءجۇرۋى ءتيىس. گۆاتەمالادا ۇستاز بەن وقۋشى ءبىر- بىرىنە تىم جاقىن تايالماس ءۇشىن ورتاسىن تاياقپەن ءبولىپ قويادى. ال، برازيليالىقتار كورمە اۋرۋ ءورشىپ تۇرسا دا، كورمە ۇيىمداستىرىپ ءجۇر. ءبىراق قويمانىڭ ىشىندە. برازيليادا كورمەگە كەلۋشىلەر قويماعا كولىكپەن كىرەدى ەكەن. بۇل - كوپشىلىكتىڭ ءبىرى- بىرىنە ۆيرۋس جۇقتىرماۋى ءۇشىن ويلاستىرىلعان شارا.
***
مەحيكو ءدامحانالارىندا ۇلكەن ويىنشىق ايۋلار قويىلعان مەكسيكا كوروناۆيرۋستى جۇقتىرۋ بويىنشا الەمدە التىنشى ورىندا تۇر. مۇندا راستالعان وقيعالار سانى 400 مىڭنان اسادى. اسىرەسە، ەل استاناسى مەحيكوداعى جاعداي قيىن. وسى رەتتە كاسىپكەرلەر جۇمىسىن جالعاستىرىپ، شىعىنعا باتپاۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساپ جاتىر. ماسەلەن، مەحيكوداعى ءدامحانا يەسى ورىندىقتارعا ۇلكەن ويىنشىق ايۋلاردى وتىرعىزىپ قويعان. بۇل اراقاشىقتىقتى ساقتاۋ ءتاسىلى عانا ەمەس، تۇتىنۋشىلاردىڭ كوڭىلىن كوتەرۋدىڭ دە جاقسى امالى.
گرەگوريو ەرناندەس، ءدامحانا قىزمەتكەرى:
- مۇنداي ايۋلاردى كورگەن كەلۋشىلەر اراقاشىقتىق جايلى ۇمىتپاسى انىق. ونىڭ ۇستىنە كليەنتتەردى كوبەيتۋ ءۇشىن دە تاماشا مۇمكىندىك. ويتكەنى ويىنشىقتارعا بالالار قىزىعادى. ءسويتىپ، ءدامحانامىزدا وتباسىمەن بىرگە تاماقتانىپ، دەمالىپ قايتۋعا بولادى. ال، الەم بويىنشا كوروناۆيرۋس دەندەگەن ەكىنشى ەل برازيليا دا بارىنشا ساقتىققا كوشكەن. مۇنداعى جۇرتقا كورمەنى كولىك ىشىندە تاماشالاۋ مۇمكىندىگى ۇسىنىلىپ وتىر. ءبىراق تەمىر تۇلپاردىڭ مۇراجايعا كىرە الماسى انىق. سول ءۇشىن كورمە قويمادا ۇيىمداستىرىلعان. ونىڭ ىشىنە ءبىر ۋاقىتتا كىرەتىن كولىك سانى 20 دان اسپاۋ كەرەك. ال، جاياۋ كەلگەندەرگە تەمىر تۇلپار جالعا بەرىلەدى.
لۋيس مالۋف، گالەرەيا يەسى:
- ۆيرۋس ءورشىپ، جاعداي ۋشىعىپ كەتتى. وسىنداي ساتتە جامان ويعا بوي الدىرماۋ ءۇشىن باسقا نارسەگە، ماسەلەن، ونەرگە كوڭىل ءبولۋ كەرەك. ءبىزدىڭ كورمە سول ونەرگە جاقىنداي تۇسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
***
نيدەرلاند حالقى جەرلەۋ راسىمىنە كولىك ىشىندە وتىرىپ قاتىسادى ال، نيدەرلاندتا كولىك ىشىندە وتىرىپ جەرلەۋ راسىمىنە قاتىسۋعا بولادى. ويتكەنى ەلدە ونى بۇرىنعىداي جاعدايدا وتكىزۋگە تىيىم سالىنعان. سول سەبەپتى جاقىنىنان ايىرىلعان ادامدار ەندى تەمىر تۇلپار ىشىندە وتىرىپ، مارقۇمدى اقتىق ساپارعا شىعارىپ سالا الادى. ال، كولىگى جوقتار ءۇشىن بۇل راسىمگە ونلاين ترانسلياتسيا ارقىلى قاتىسادى.
***
گۆاتەمالادا كوروناۆيرۋستىڭ سالدارىنان مەكتەپتەر جابىق تۇر گۆاتەمالادا دا قازىر كوروناۆيرۋستىڭ سالدارىنان مەكتەپتەر جابىق تۇر. مۇنداعى، ەل كيچەدەپارتامەنتى تۇرعىندارى اراسىندا ساۋاتسىزدىق دەڭگەيى %42 شاماسىندا. ونلاين ساباققا قاتىسۋعا ءبارىنىڭ بىردەي مۇمكىندىگى جوق. ويتكەنى ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ تەك %13 ىندە ۇيدە ينتەرنەت بار. سول سەبەپتى گەراردو يكسكوي ەسىمدى ءمۇعالىم ءموبيلدى سىنىپ ويلاپ تاپقان. 27 جاستاعى ەر ادام ءۇش دوڭگەلەكتى ۆەلوسيپەد ساتىپ الىپ، ونى ساباق وقۋعا قاجەتتىنىڭ بارىمەن جابدىقتاعان. ول اپتاسىنا ەكى رەت وقۋشىلارىنىڭ ءۇيىن ارالاپ، ساباق وقىتادى. ەر ادام ۆيرۋستان ساقتانۋ جاعىن دا قاراستىرىپ قويعان. ماسەلەن، ۇستاز پلاستيك قالقانمەن بولىنگەن «موبيلدى سىنىپ» ىشىندە وتىرىپ- اق بالالارعا ساباق تۇسىندىرەدى. ال، اراداعى الەۋمەتتىك قاشىقتىقتى ەدەن جۋعىش تاياقتىڭ كومەگىمەن ولشەيدى.
گەراردو يكسكوي، ءمۇعالىم:
- وقۋشىلاردىڭ كوبىندە كومپيۋتەر، پرينتەر دەگەن جوق. ءبىرازى ينتەرنەتكە دە قوسىلا المايدى. سوندىقتان مەن ولارعا كومەكتەسكىم كەلدى. كوروناۆيرۋستىڭ كەسىرىنەن بالالاردىڭ ءبىلىمى اقساپ قالعانىن قالامايمىن.
وسكار روحاس، وقۋشى:
- قازىر كوپ نارسە وزگەرىپ كەتتى. ساباق تا باسقاشا وتەتىن بولدى. ۇستازىم ۆەلوسيپەدىمەن ۇيگە كەلىپ وقىتادى.
***
ا ق ش- تا ستۋدەنتتەرگە ساباق اشىق اسپان استىندا وتەدى ال، امەريكالىق ستۋدەنتتەر ەندى كوللەدجگە وزىمەن بىرگە سومكەسىنەن بولەك، جىلجىلمالى ۇستەل، قالپاق پەن كۇننەن قورعايتىن كرەم الىپ جۇرەتىن بولدى. ويتكەنى ساباق عيمارات ىشىندە ەمەس، اشىق اسپان استىندا وتەدى. كاليفورنياداعى ينتەرناتتىڭ بىرىندە وسىنداي تالاپپەن ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسى قايتا جاندانباق. كوروناۆيرۋستىڭ دەندەۋىنە بايلانىستا ا ق ش- تاعى مەكەمەلەر ونلاين ءبىلىم بەرۋگە كوشكەن ەدى. سوندىقتان جەرگىلىكتى ستۋدەنتتەر قالاشىعىندا جاڭا ءتاسىلدى ەكسپەريمەنت رەتىندە ەنگىزىپ كورمەك.
كريستوفەر بارنس، ينتەرنات ديرەكتورى:
- بۇل وتە قىزىقتى ەكسپەريمەنت بولماق. ستۋدەنتتەرىمىز ونسىز دا قوعامدىق ومىرگە بەلسەنە اتسالىسادى. بىزدە سىپىرۋشى سىندى قىزمەت كورسەتەتىن ماماندار جوق. اسحانا بولسىن، باقتا بولسىن، ستۋدەنتتەر ءبارىن وزدەرى ىستەيدى. امەريكالىقتار كوروناۆيرۋس ءورشىپ تۇرعان كەزدە سپورتتىق شاراعا دا قاتىسۋدىڭ امالىن تاپقان. ىندەتكە قاتىستى بەيسبول ماتچىنا جانكۇيەرلەر قاتىسپايدى. ءبىراق ستاديونعا جاقىن ماڭايداعى ۇيلەردى جالعا الاتىندار كوبەيگەن. ءسويتىپ، جانكۇيەرلەر سۇيىكتى كومانداسىنىڭ ويىنىن بالكوننان تاماشالايدى.
www.24.kz