ساپاربايەۆ جۋالىداعى كونە قالاشىقتىڭ قازبا جۇمىستارىمەن تانىستى

تاراز. قازاقپارات - جۋالى اۋدانىنا جۇمىس ساپارى بارىسىندا وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپاربايەۆ بۋرنوە-وكتيابرسك كونە قالاشىعىنىڭ قازبا جۇمىستارىمەن تانىستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

بۇل ايماقتىڭ تۇرعىندارى ونى باركۋاب قالاشىعى دەپ تە اتايدى. اراب ساياحاتشىسى ۋبايداللا يبن ابداللا يبن حوردادبەك جازباسىندا ەلدى مەكەندى وسىلاي دەپ كەلتىرگەن.

1893-جىلى ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىنداعى وسى ەلدى مەكەندى تاپقان بەلگىلى عالىم ۆاسيلي ءبارتولدتىڭ جازبالارىنان بۇل ەلدى مەكەن تۋرالى كەزدەستىرۋگە بولادى.

2018-جىلى باستالعان قالاشىقتىڭ قازبا جۇمىستارى ءالى بىتپەگەن. 2018-جىلعا دەيىن بۇل ايماقتا تەك بارلاۋ ەكسپەديتسيالارى جۇرگىزىلدى. «ارك عىلىمي ۇيىمى» ج ش س ديرەكتورى ەسكەندىربەك توربەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، 2018-2019-جىلدار ارالىعىندا ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى II عاسىر - ءبىزدىڭ ءداۋىرىمىزدىڭ V عاسىرى، ءبىزدىڭ ەرامىزعا دەيىنگى VI - XIII عاسىرلارعا جاتاتىن 3 مىڭنان استام كونە جادىگەر تابىلعان.

بۇكىل قىش ىدىستار، قىش بۇيىمنىڭ سىنىقتارى، تاس ديىرمەندەر تابىلعان. ارحەولوگيالىق جۇمىستار وبلىستىق بيۋجەتتەن بولىنگەن قاراجات ەسەبىنەن جۇرگىزىلىپ كەلەدى.

وبلىس اكىمى جادىگەرلەرمەن تانىسىپ، قازبا جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتقان عيماراتقا ارالاپ كوردى.

اسا بۇلىنبەگەن قابىرعالار، كۇمبەز تۇرىندەگى توبەلەر، كەڭ دالىزدەر جانە شاعىن بولمەلەر بارىنشا ساقتالعان.

ارحەولوگتاردىڭ پايىمداۋىنشا، سول كەزدەگى ادامدار مۇندا ءتۇرلى جورالعى-راسىمدەر وتكىزگەن.

بۋرنوە- وكتيابرسكى قالاشىعى جامبىل وبلىسىنىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسىنا ەنەتىن قازاقستاننىڭ وڭتۇستىگىندەگى ۇلى جىبەك جولىنىڭ سولتۇستىك تارماعىنىڭ بويىنداعى 37 نەگىزگى تۋريستىك نىساندار تىزىمىنە كىرگەن.

ەسكەندىربەك توربەكوۆ قالاشىقتىڭ وڭىرىمىزدە ەرتە كەزدەن-اق ساۋلەت، قۇرىلىس، ساۋدا، اۋىل شارۋاشىلىعى، اسىرەسە ەگىن شارۋاشىلىعىنىڭ جاقسى دامىعاندىعىنىڭ دالەلى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

سول كەزدەگى يرريگاتسيالىق جۇيەلەردىڭ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بۇزىلماعان. سونداي-اق، ەۋروپا ەلدەرى مەن ەجەلگى رۋستەن ايىرماشىلىعى بۇل قالاشىق تۇرعىندارى سول كەزدە-اق سۋ قۇبىرلارى جانە كارىز جەلىسىن سالىپ، پايدالانعان.

«ءبىزدىڭ حالقىمىز ءارقاشان شىعىس پەن باتىس وركەنيەتتەرى اراسىنداعى بايلانىستىرۋشى بولعان. ءبىزدىڭ اتا-بابالارىمىزدان كوپتەگەن عىلىم-ءبىلىم، جاڭا ونەرتابىس تاراعان. الەم تاريحىندا كوشپەلىلەردىڭ ەجەلگى جانە ەرەكشە وركەنيەتى ۇلكەن ماڭىزعا يە. بۇل وسى قالاشىق اۋماعىنداعى قازبا جۇمىستارى بارىسىندا تاعى ءبىر دالەلدەنىپ وتىر»، - دەپ اتاپ ءوتتى بەردىبەك ساپاربايەۆ.

ايتا كەتەيىك، قازبا جۇمىستارىن ءا. ح. مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جۇرگىزىپ جاتىر. وعان تەك ءوڭىرىمىزدىڭ عانا ەمەس، سونىمەن قاتار تۇركىستان وبلىسىنان دا كەلگەن ەرىكتىلەر اتسالىسۋدا. تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋ بويىنشا «Asyl Mura» ۆولونتەرلىك جوباسىن «جاس ۇلان» ءبىرىڭعاي بالالار مەن جاس وسپىرىمدەر ۇيىمى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى جۇزەگە اسىرۋدا.

«ۇلكەن اۋماقتى الىپ جاتقان بۋرنوە-وكتيابرسكى قالاشىعىن قاڭلى يمپەرياسىنىڭ گۇلدەنۋ كەزەڭىنە جاتقىزۋعا بولادى. قالا ورنىندا قازىر نۇرلىكەنت، تەرىس، باقالى اۋىلدارى ورنالاسقان»، - دەيدى ە. توربەكوۆ.