ءبىر مىڭنان استام دومبىرا جاساعان ۇستاز
وسىناۋ مەرەكە قارساڭىندا قازاقپارات ءتىلشىسى شىعىس قازاقستانداعى ۇزدىك شەبەر، شيرەك عاسىردان بەرى دومبىرا جاساۋدى جانىنا سەرىك ەتكەن سەمەي قالاسى №37-مەكتەبىنىڭ تەحنولوگيا ءمۇعالىمى ەلزات دايىربايەۆتى سۇحباتقا تارتقان ەدى.
ايتا كەتەرلىگى، وسى ۋاقىتقا دەيىنگى ارالىقتا ول 1 مىڭنان استام دومبىرا جاساعان.
- ەلزات شاربات ۇلى، كەلە جاتقان دومبىرا كۇنى قۇتتى بولسىن! ۇزاق جىلداردان بەرى دومبىرا جاساۋمەن اينالىسىپ كەلەسىز. ۇلتتىق اسپابىمىزدى جاساۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىق قالاي پايدا بولدى؟
- 90-جىلداردىڭ باسىندا پەداگوگيكا ينستيتۋتىنىڭ كوركەمسۋرەت- گرافيكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن ەدىم. سول كەزدە ارىپتەستەرىمىزدىڭ ءبىرى ءدال وسى تاقىرىپتا ديپلوم قورعاپ، قولعابىس كورسەتكەنىم بار. سول ۋاقىتتا دومبىرا جاساۋ ونەرىمەن العاش رەت تانىستىم. پەداگوگيكا ينستيتۋتىن بىتىرگەننەن كەيىن مەكتەپكە مۇعالىم بولىپ جۇمىسقا ورنالاستىم. وزدەرىڭىز دە جاقسى بىلەسىزدەر، 90- جىلدار وتە قيىن زامان بولاتىن. جالاقى ۇنەمى كەشىكتىرىلىپ جاتاتىن. ال وتباسىڭدى اسىراۋ، بالالاردى كيىندىرۋ قاجەت. مىنە، وسى كەزدە مەكتەپتەن كەتىپ، تاجىريبەلىك- سىناق زاۋىتىنىڭ شەبەرحانا سەحىنا بريگادير بولىپ جۇمىسقا ورنالاستىم. ءالى ەسىمدە، باستىعىمىز ابايدىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي قازاقتىڭ ۇلتتىق بۇيىمدارىن، زاتتارىن جاساۋعا تاپسىرما بەرگەن ەدى.
ءدال سول كەزدە ەڭ الدىمەن دومبىرا جاساۋدى قولعا الدىق. بۇعان قوسا، ساندىق، بەسىك جانە تۇرمىسقا قاجەتتى وزگە دە بۇيىمداردى جاسادىق.
- ول 1995 -جىل ەدى عوي. سوندا ابايدىڭ 150 مەرەيتويىنا وراي مۋزىكالىق اسپاپتى كوپ جاسادىڭىزدار ما؟
- مەرەيتوي وتكەن اباي اۋدانىنا شامامەن 15-20 دومبىرا جاساپ اپارعان بولاتىنبىز. قوناقتارعا كورسەتىپ، ءتىپتى ازىن- اۋلاق تيىن- تەبەن دە تاپقان ەدىك. سول ۋاقىتتا ىشكى داۋىسىم «بۇل - سەنىڭ ومىرلىك ءىسىڭ» دەپ بەلگى بەرگەندەي بولدى. ول ۋاقىتتا تاپسىرىس وتە كوپ بولاتىن. سول ءبىر كەزەڭدە قالانىڭ بارلىق دەرلىك جوعارى وقۋ ورىندارىن، كوللەدجەر مەن مەكتەپتەرىن قازاقتىڭ قارا دومبىراسىمەن قامتاماسىز ەتتىم. مىنە، وسىلايشا شەبەرلىگىمدى شىڭدادىم. ءالى ەسىمدە، ءبىر ينستيتۋت بىردەن 30 دومبىرا ساتىپ العان ەدى.
- سول جىلدارى جالعىز جۇمىس ىستەدىڭىز. ءبىر وزىڭىزگە دومبىرا جاساۋ قيىن سوقپادى ما؟
- 1996 -جىلى بازاردا بەسقاراعاي اۋدانىنان كەلگەن دومبىرا شەبەرىمەن تانىستىم. ول دا مەن سياقتى ۇلتتىق مۋزىكا اسپابىمىزدى جاساۋمەن اۋەستەنەدى ەكەن. ءجيى سويلەسىپ تۇردىق. سودان كەيىن كۇش بىرىكتىرۋ جونىندە شەشىم قابىلدادىق. ءبىز جاقسى دوس بولىپ كەتتىك جانە ۇزاق جىلدان بەرى بىرگە جۇمىس ىستەپ كەلەمىز. ءيا، سول جىلدارى جالعىز جۇمىس ىستەۋ، ونىڭ ۇستىنە دومبىرا جاساۋعا جارامدى اعاش تابۋ قيىن بولاتىن.
- ءبىر دومبىرانى جاساۋعا كوپ ۋاقىت كەتە مە؟
- ءارقالاي بولادى. دەگەنمەن، جىلدام دومبىرا جاساۋدان جارىس ءوتىپ، وعان قاتىسار بولسام، وندا ءبىر كۇننىڭ ىشىندە ءبىر اسپاپتى جاساپ شىعۋعا بولادى. ءبىز اسپاپتى قالاي جاسايمىز؟ جالپى، مۇنى وندىرىستىك جولعا قويىلعان دەسەم دە بولادى. ءبىرىنشى كۇنى بىردەن 10 دومبىرانىڭ اعاشىن دايىنداپ الامىز. كەلەسى كۇنى ولشەمدەرىمەن كەسىپ، ءۇشىنشى كۇنى كەپتىرىپ قويامىز. ال بەسىنشى كۇنى بارلىق 10 اسپاپتى جاساپ شىعامىز. التىنشى كۇنى قىرناپ وڭدەپ، بەزەندىرەمىز. دەمەك، 1 اپتانىڭ ىشىندە بىردەن 10 دومبىرانى جاساپ شىعارا الامىز. ەگەر 1 دومبىرادان جاسايتىن بولساق، وندا وعان 2 اپتا، ءتىپتى ايلار كەتىپ قالۋى مۇمكىن.
- شيرەك عاسىردىڭ ىشىندە مىڭنان استام دومبىرا جاساعانىڭىزدى ايتىپ قالعان ەدىڭىز. ال جالپى اسپاپتارىڭىزدى مۋزىكانتتار، اقىندار قالاي باعالاپ جاتىر؟
- دومبىرامىز بارلىعىنا ۇنايدى. جۇمىسىمىزدى ماقتاپ، جاقسى باعا بەرەدى. ءتىپتى اقىندارىمىزدىڭ بىرىنە اسپابىمىزدىڭ ۇناعانى سونشالىق، ول قۋانعانىنان ماعان ارناپ ولەڭ دە شىعاردى. سۇرانىس بار. بۇعان قوسا، وزگە دە قالالاردان قوڭىراۋ شالىپ، دومبىرا جاساپ بەرۋىمىزدى وتىنەتىندەر دە بارشىلىق. ويتكەنى، ءبىز اسپاپتارىمىزدى سۇيىسپەنشىلىكپەن، جان- تانىمىزبەن بەرىلىپ جاسايمىز. - ءوزىڭىز دومبىرا شەرتەسىز بە؟ جالپى وسىناۋ ۇلتتىق اسپابىمىزدىڭ ءسىز ءۇشىن قانداي ماڭىزى بار؟
- ارينە، شەرتەمىن. ءبىراق، بىردەن ايتايىن، بۇل ىسكە بيزنەس رەتىندە عانا قاراۋعا بولمايدى. باستاپقىدا ءتول مادەنيەتىمىزگە ءوز ۇلەسىمدى قوسۋ، سوڭىمنان قانداي دا ءبىر ءىز قالدىرۋ ويىمدا بولعان ەدى. قولىما ءبىر تيگەن دومبىرادان ەندى اجىراماق ەمەسپىن.
- ەلزات شاربات ۇلى، مازمۇندى سۇحباتىڭىز ءۇشىن راحمەت!
اۆتور: مارلان جيەمباي