كوپبالالى انا ولگا ساعىندىقوۆا: قازاقتىڭ دومبىراسى ءومىرىمدى كۇرت وزگەرتتى

None
None
سەمەي. قازاقپارات - دومبىرانى العاش 10 جاسىندا قولعا العان ولگا ساعىندىقوۆا سول ۋاقىتتان بەرى ۇلتتىق اسپاپتى جانىنا مەدەۋ ەتىپ كەلەدى.

ۇزاق جىل قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ فولكلورلىق انسامبلىندە ونەر كورسەتكەن ول بۇگىندە الماتى قالاسىنداعى 2№ وقۋشىلار ۇيىندە «ءداستۇرلى دومبىرا» ۇيىرمەسىنىڭ جەتەكشىسى بولىپ جۇمىس ىستەيدى.

6 قىز تاربيلەگەن كوپبالالى انا قازاق تىلىنە سۋداي. قازاقپارات ءتىلشىسى كۇمبىرلەتىپ كۇي شەرتكەندە بويىڭدى ەلىتىپ اكەتەتىن، اۋەلەتىپ ءان شىرقاعاندا قۇلاقتىڭ قۇرىشىن قاندىراتىن ولگا ساعىندىقوۆامەن سۇحباتتاسىپ كورگەن ەدى.

- اڭگىمەمىزدىڭ ءالقيسساسىن تۋىپ-وسكەن جەرىڭىزدەن باستاساق؟

- 1972-جىلى رەسەيدە دۇنيەگە كەلگەنمىن. ال انامنىڭ تۋعان جەرى - ورال قالاسى. مەن 10 جاسقا تولعاندا قازاقستانعا قونىس اۋداردىق. ورالدان 90 شاقىرىمداي جەردەگى اقسوعىم اۋىلىندا تۇرىپ، سونداعى مەكتەپتە ءبىلىم الدىم. قازاقتىڭ مادەنيەتىمەن، سالت-داستۇرىمەن تانىسىپ، ءتىل ۇيرەندىم.

- دومبىراعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىڭىز قالاي وياندى؟

- سىنىپتاستارىم دومبىرا ۇيىرمەسىنە بارىپ جۇرگەن ەدى. بىردە انار ەسىمدى قۇربىمنىڭ قولىنداعى اسپاپقا قىزىعىپ، ۇستاپ كوردىم. سول كەزدە ول ماعان «ساعان دومبىرا ۇستاعان جاراسادى ەكەن. ۇيىرمەگە جازىلساڭشى. بىرگە بارامىز» دەدى. كوپ ويلانباي ونىڭ بۇل ۇسىنىسىنا كەلىستىم. مىنە، وسى ءبىر ءسات مەنىڭ ءومىرىمدى وزگەرتىپ جىبەردى. ۇيىرمە جەتەكشىسى سەرىك ابىلحان ۇلى بىزگە دومبىرا شەرتۋدى عانا ۇيرەتىپ قويعان جوق، ۇلتتىق اسپاپتىڭ قادىر-قاسيەتىن ۇعىندىردى.

العاشقى دومبىرامدى انام 22 سومعا الىپ بەرگەن ەدى. ۇستازىمىز ونىڭ موينىن جىڭىشكەرتىپ، پەرنەلەردى قايتا بايلادى. كەيىننەن مەكتەپتەگى «دومبىراشى» اتتى انسامبلگە قابىلداندىم. ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندەگى كونسەرتتەردە ونەر كورسەتىپ جۇردىك. بىردە ءتىپتى رەسەيدىڭ ۆلاديۆاستوك قالاسىنا بارىپ، كوپتى كۇيمەن الديلەدىك.

سودان كەيىن ءوزىم جەكە قازاقتىڭ حالىق اندەرىن ايتا باستادىم. 1989-جىلى الماتى قالاسىنداعى كونسەرۆاتورياعا وقۋعا ءتۇسىپ، 7 جىل بويى كاسىبي ءبىلىم الدىم. 3-كۋرستان باستاپ 7№ مۋزىكالىق مەكتەپكە جۇمىسقا ورنالاسىپ، دومبىرا ساباعىنان ءتالىم بەردىم. ەڭ العاشىندا 15 وقۋشىم بولدى. بىردە جۇمىستان شىعىپ جاتاقحاناعا كەلگەنىمدە ساحان اكەلەيەۆ ەسىمدى كونسەرۆاتوريا تۇلەگىن كەزدەستىرىپ قالدىم. ول ماعان «سەنى جولىقتىرعانىم قانداي جاقسى بولدى. قالاعا قورعانىس ءمينيسترى كەلدى. سوعان ءبىز كونسەرت ۇيىمداستىرىپ جاتىرمىز. سول شاراعا سەن دە قاتىسساڭ جاقسى بولار ەدى»، - دەدى.

كەلىسىمىمدى بەرىپ، كونسەرتتە بىرنەشە كۇي ورىنداپ بەردىم. ارادا بىرنەشە كۇن وتكەننەن كەيىن مەنى وفيتسەرلەر ۇيىنە شاقىرتىپ، قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ شاعىن فولكلورلىق انسامبلىنە مۇشە بولۋعا ۇسىنىس جاسادى. ءسويتىپ، 1996-جىلدىڭ قاڭتار ايىندا اسكەري مۋزىكانت اتاندىق. وسى سالادا 20 جىلداي جۇمىس ىستەدىم. 3 جىل بۇرىن زەينەتكە شىقتىم. بۇگىندە 2№ وقۋشىلار ۇيىندەگى «ءداستۇرلى دومبىرا» ۇيىرمەسىنىڭ جەتەكشىسى بولىپ ەڭبەك ەتۋدەمىن.

- وتباسىڭىز جايلى ايتىپ وتسەڭىز...

- جۇبايىم مارات تا سول انسامبلدە ونەر كورسەتكەن-تۇعىن. ەكەۋىمىز 1997-جىلى وتباسىن قۇردىق. 2000-جىلى سەمەي قالاسىنا كوشىپ كەلىپ، «شىعىس» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ اسكەري وركەسترىنە جۇمىسقا ورنالاستىق. كوپبالالى جانۇيامىز. التى قىز تاربيەلەپ وتىرمىز. زارينا، دارينا ەسىمدى كەنجە قىزدارىمىز ەگىز. قازىر ولار 79№ مەكتەپ-گيمنازياسىندا 1- سىنىپتا وقيدى.

ۇلكەن قىزىمىز ۇلپان تۇرمىستا. كۇيەۋىم ەكەۋىمىزدىڭ تۋعان-تۋىس، دوس-جارانداردىڭ تويلارىندا بىرگە دۋەت بولىپ ءان شىرقايتىنىمىز بار. مەن دومبىرادا، ول گيتارادا وينايدى. كوبىنەسە كەڭەس دۇيسەكەيەۆتىڭ «قاراعىم-اي» ءانىن، مۇحتار شاحانوۆتىڭ سوزىنە جازىلعان «جۇبايلار جىرىن» ايتامىز.

كىشىگىرىم وتىرىستاردا، تۋعان كۇن كەشتەرىندە كوبىسى بىزگە «ءان ايتىڭدارشى» دەپ قولقا سالادى.

- سۇيىكتى كۇيلەرىڭىز قانداي؟

- جۇرەگىمە جاقىنى - قۇرمانعازىنىڭ «اداي» كۇيى، نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ «اتا تولعاۋى» جانە «جەكپە-جەك» كۇيلەرى، تاتتىمبەتتىڭ «سارجايلاۋ» كۇيى، سەكەن تۇرىسبەكوۆتىڭ «كوڭىل تولقىنى».

- قانداي ۇلتتىق تاعامداردى ازىرلەي الاسىز؟

- ۇيدە قوناق كۇتكەندە ەت اسامىز. جۇما كۇنى شەلپەك، باۋىرساق پىسىرەمىز. قۋىرداق تا ازىرلەيمىن. ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى كەلگەندە ناۋرىز كوجە جاساعاندى جاقسى كورەمىن.

سۇحباتىڭىزعا كوپ راحمەت!

سوڭعى جاڭالىقتار