سۋرەتىنە عاشىق بولعان

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - وسىدان 3 جىل بۇرىن ەلورداداعى ۇلتتىق مۋزەيدە «ترەتياكوۆ گالەرەياسى توپتاماسىنان XX عاسىردىڭ 50 جاۋھارى» اتتى كورمەسى ءوتىپ، وندا ورىس كوركەم بەينەلەۋ ونەرىندە ايشىقتى قولتاڭباسى قالعان قىلقالام شەبەرلەرىنىڭ جۇمىسى قويىلدى.

وسى بوياۋى قانىق كوركەمدىككە تولى تۋىندىلار اراسىنان تالانتتى سۋرەتشى تاتيانا يابلونسكايانىڭ ۇمىتكە، ىڭكارلىككە، جاسامپاز كۇشكە تولى «تاڭەرتەڭ» اتتى كارتيناسىن كوپشىلىك قىزىعا قاراپ جاتتى.

كەيبىر ەگدە تارتقان اپايلار وزدەرىنىڭ بالالىق شاقتاعى بەينەسى كوز الدارىنا كەلگەندەي كۇلىمسىرەپ قارادى. مۇنىڭ سەبەبى دە بار. بۇل كارتينا كەڭەس زامانىندا قولدان-قولعا تۇسپەدى دەسەدى.

تاتيانا يابلونسكايا وسى سۋرەتتى 1949-1955 -جىلدارى كييەۆتە تۇرعاندا دۇنيەگە اكەلگەن. ونىڭ بۇدان باسقا دا تانىمال جۇمىستارى جەتەدى. ءبىراق سۋرەتشى وسى تۋىندىسىمەن جۇرتشىلىققا كەڭىرەك تانىلدى. كارتينادا تاڭعى كۇن شاپاعىنا شومىلىپ، نۇرعا بولەنىپ تۇرعان قىلقالام شەبەرىنىڭ تۇڭعىش قىزى 13 جاستاعى لەنا بەينەلەنگەن. بۇل تۋىندى سول جىلدارى جارىق كورگەن «رودنايا رەچ» مەكتەپ وقۋلىعى مەن «وگونەك» جۋرنالىنىڭ مۇقاباسىندا باسىلدى. سول ساتتەن كارتينانىڭ دا اتاعى كەڭ جايىلدى. ءاربىر ۇيدە ءىلۋلى تۇردى دەسە بولادى.

ەندى ءبىر قىزىعى، وسى سۋرەتتىڭ قازاق ەلىمەن بايلانىساتىن ورتاق تاريحى بار. ول قانداي دەيسىز عوي؟ مۇرتى تەبىندەپ، ەندى عانا ۇلكەن ومىرگە اپىل- تاپىل قادام باسقالى تۇرعان جاس بوزبالالاردىڭ كوڭىلى، سەزىمى ءار نارسەگە ەلىككىش كەلەدى ەمەس پە. كەيدە ولار كينودان كورىپ، كوڭىلى ۇناتقان ءبىر اكتريساعا سىرتىنان عاشىق بولىپ، سۋرەتىن جيناپ جۇرەدى. ەندى بىردە كارتيناداعى بەينەسى ۇناعان قىزدى جاقسى كورىپ، ءتاپ- ءتاتتى سەزىمدى باستان كەشىرەدى. ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز ءدال سونداي.

«تاڭەرتەڭ» كارتيناسى الماتىلىق ارسەن بەيسەمبينوۆتىڭ بولمەسىندە دە ءىلىنىپ تۇرعان. ارسەن ونى كۇن سايىن كورىپ جۇرەدى، بىرتە- بىرتە وعان باسقاشا قاراپ، ونى سۋرەتتەگى قىزدىڭ تازالىعى مەن يبالىلىعى ىنتىقتىرا باستايدى. ءسويتىپ وعان دەگەن عاشىقتىق سەزىمى ويانادى. اقىرى، سول قىزدى قالايدا تاۋىپ الۋدى ارماندايدى.

سول ارمانمەن مەكتەپ ءبىتىرىپ، ماسكەۋدەگى جوعارى كوركەمسۋرەت- ونەركاسىپتىك ۋچيليشەسىنە وقۋعا تۇسەدى. وسى وقۋ ورنىندا وقىپ جۇرگەندە ءوزىنىڭ بالا كۇنىنەن ارمانى بولعان عاشىعى لەنامەن تانىسادى. ەلەنا سەرگەيەۆنا دا اتا- اناسىنىڭ جولىن قۋىپ، سۋرەتشىلىكتى تاڭداپ، وسى وقۋ ورداسىنا قۇجاتتارىن تاپسىرعان.

تاعدىر دەگەن قىزىق قوي، اقىرى ەكەۋى ءبىر توپقا تۇسەدى. ارسەن وعان بالا كۇنىنەن سۋرەتتەگى بەينەسى ارقىلى عاشىق بولعاندىعىن ايتقاندا ەلەنانىڭ ءجۇزى الابۇرتىپ، قاتتى تولقىپتى. العاشقى ساباقتان ءبىر پارتادا وتىرادى. ءسويتىپ ارالارىنداعى دوستىق ماحابباتقا ۇلاسادى. ءبىرىنشى كۋرستىڭ سوڭىندا ارسەن ەلەنانى الماتىعا قىدىرتىپ الىپ كەلەدى، وعان الاتاۋدىڭ ەتەگىندەگى اسەم شاھاردىڭ كوركى مەن تابيعاتى قاتتى ۇنايدى.

ەكى جاس قىزىعى مول ستۋدەنتتىك جىلداردىڭ سوڭىندا شاڭىراق كوتەردى. وقۋ بىتىرگەننەن كەيىن ولاردى جولدامامەن كيەۆكە جىبەرەدى. ءبىراق ولار ول جاقتا ءبىر جىل عانا تۇرىپ، الماتىعا قونىس اۋدارادى.

ەلوردادا وتكەن كورمەگە وسى كارتينانىڭ باستى كەيىپكەرى ەلەنا بەيسەمبينوۆا دا قاتىسىپ، ونىمەن ءبىر اۋىز تىلدەسۋدىڭ ءساتى ءتۇسىپ ەدى.


- وسى سۋرەتتى كورگەن سايىن بالالىق شاعىم كوز الدىما كەلىپ، عاجايىپ سەزىمدى باستان كەشەمىن. سونىمەن دە بۇل مەن ءۇشىن قىمبات. انام ايتارى جوق سۋرەتشى بولدى. ونىڭ بالاداي پەرىشتە پەيىلى، تازالىعى ەڭبەگىنەن كورىنىپ تۇر. كەزىندە مىڭداعان وقۋشى وقۋلىقتاعى وسى سۋرەتكە قاراپ شىعارما جازدى. ونى بالام دا جازدى. قازىر نەمەرەلەرىم جازادى.

بۇل تۋىندىنىڭ مەنىڭ تاعدىرىما اسەرى بولدى. ءوزىم ويلاعان ماقساتىما جەتىپ، كوڭىلىم قالاعان اداممەن باس قوستىم. ءسويتىپ بار ءومىرىم قازاق جەرىندە ءوتىپ جاتىر، - دەپ ەدى سوندا.

قازىر ەلەنا بەيسەمبينوۆا الماتىدا تۇرادى. ەلىمىزدەگى بەلگىلى قىلقالام شەبەرلەرىنىڭ ءبىرى، قازاقستان كوركەمونەر اكادەمياسىنىڭ مۇشەسى. بالالارعا ارنالعان كوركەم- ادەبي كىتاپتاردى بەزەندىرۋگە ايتارلىقتاي ۇلەس قوسقان. جۇبايى ارسەن اعا دا تاماشا سۋرەتشى بولعان، ارامىزدا جوق، 2000 -جىلى دۇنيەدەن وزعان. بيىل ونىڭ تۋعانىنا 81 جىل تولادى. ەكى تالانتتى تۇلعانىڭ بالاسى زاڭعار دا اكە- شەشەسىنىڭ جولىن قۋعان دارىندى سۋرەتشى.

***

بۇگىندە ەكى قىلقالام شەبەرى تاعدىرىنىڭ تابىسۋىنا سەبەپكەر بولعان «تاڭەرتەڭ» اتتى قارتينا سۋرەتشىلەر وتباسىنىڭ قيماس قازىناسىنا اينالعان.



«astana-akshamy.kz»


سوڭعى جاڭالىقتار