قازاق قالاي العىس ايتادى؟

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - «جاقسى ءسوز - جارىم ىرىس» دەيدى حالقىمىز. ۇرپاعىن جاقسىلىق پەن قايىرىمدىلىق جاساۋعا، ءبىر- بىرىنە مەيىرىمدى بولۋعا شاقىرعان. العان جاقسىلىقتىڭ يگىلىگىن دە بەرۋگە تىرىسقان.

ۇلكەن كىسىلەر كومەك جاساعان ادامعا باتا بەرىپ، باقىت تىلەپ جاتسا، كىشىلەر جاعى ءبىر- بىرىنە العىس ايتىپ، ريزاشىلىق بىلدىرەدى. كەزدەسكەن ادامدار ءبىر- بىرىنە «اسسالاماۋعالەيكۇم!» دەپ امانداسىپ، سالەم بەرەدى. «سىزگە دە نۇر جاۋسىن» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ال سالەم الۋشى جاعى «ۋاعالەيكۇمسالام» دەپ سالەمىن قابىل الادى. بۇل «وزىڭىزگە دە نۇر جاۋسىن» دەگەن ءسوز. بىرەۋگە ريزالىق، العىس ايتۋ ءۇشىن «راحمەت» دەپ ايتادى. قولعابىس، كومەك، جاردەم بەرگەندەرگە «باقىتتى بول» ، ء«ومىرىڭ ۇزاق بولسىن» ، « ءۇبىرلى- ءشۇبىرلى بول» دەگەن تىلەكتەر بىلدىرەدى. «كوسەگەڭ كوگەرسىن!» ، «كوكتە!» دەگەن دە تىلەك بار. كومەك سۇراعاندارعا مىندەتتە تۇردە جاردەم جاساعان. كومەك كورسەتىپ، مەيىرىمدىلىك تانىتقان جاستارعا ريزاشىلىق بىلدىرگەن قاريالار:

داۋلەتىڭ كوپ بولسىن،

پەرزەنتىڭ كوپ بولسىن.

باسىڭ كوپ بولسىن،

اسىڭ كوپ بولسىن،

جاسىڭ كوپ بولسىن،

دوسىڭ كوپ بولسىن! - دەپ باتا بەرەتىن بولعان. ال قاريادان باتا العان جاستىڭ قۋانىشىندا شەك بولمايدى. باتا كوپ العان سايىن، جولىڭ دا تەز اشىلادى. باتا، العىس الۋدى ءاربىر قازاق بالاسى باقىت ساناعان. «باتالى ەر ارىماس، باتاسىز ەر جارىماس» ، «باتامەن ەل كوگەرەر، جاڭبىرمەن جەر كوگەرەر» دەيدى حالقىمىز. ورتتە، ىندەتتە، اپاتتا مال- مۇلكى شىعىن بولعاندارعا بۇكىل اۋىل، تۋعان- تۋىستار مىندەتتى تۇردە كومەك كورسەتەدى. اسارعا شاقىرعان كەزدە قالىس قالۋ - ۇيات ءىس. تۋىس، جەگجات ادامدار قۋانىشتى، قازالى كۇندەردى بىرلەسىپ كوتەرەدى، ات سالىسادى، كومەك بەرەدى. بۇل - اعايىنشىلدىق پەن تۋىسقاندىقتىڭ بەلگىسى. قارتتارعا سالەم بەرۋ، ناۋقاستىڭ كوڭىلىن سۇراۋ - ازاماتتىق ۇلكەن مىندەت. اۋىرعان ادامنىڭ كوڭىلىن سۇراۋ - ۇلكەن ادامگەرشىلىك. ال جاستاردىڭ ىسىنە كوڭىلى تولىپ، ونىڭ كومەگىنە ريزا بولعان قاريالار ولاردىڭ ارقاسىنان قاعىپ، ريزاشىلىق بىلدىرەدى. بۇل جاستاردىڭ ىستەگەن ءىسىنىڭ دۇرىس ەكەنىن كورسەتەدى. جىگىت قىزعا، جاس پالۋان قارت پالۋانعا، جاس اقىن اعا اقىنعا جولىن بەرەدى. بۇل - مارتتىكتىڭ، قازاقى قالىپتىڭ شىن بەلگىسى. ازاماتتىڭ مارتتىگى مەن جومارتتىعىنا ريزا بولعاندار العىس ءبىلدىرىپ جاتادى. ءۇي يەسى قوناق اتتاناردا ودان «بۇيىمتايىڭىز بار ما؟ « دەپ سۇرايدى. بۇل «قوناقتىڭ قالاعانى، تىلەگەنى بار ما؟ « دەگەن ءسوز. قوناقتىڭ تىلەگىن ورىنداۋ پارىز. حالقىمىز قوناقتان دا العىس الىپ قالۋعا تىرىسقان.

Massaget.kz