التايدا ءداستۇرلى قازاق مەديتسيناسى ۇلىقتالدى - شەتەلدەگى قازاق ءتىلدى ب ا ق-قا شولۋ

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ادەتتەگىدەي «قازاقپارات» ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.

كوشپەلى قازاق اۋىلىنىڭ قىسقى تۇرمىس-سالتىن بەينەلەگەن تۋريستىك شارا ءوتتى - «التاي اقپارات» سايتى

التاي ايماعىنىڭ جەمەنەي اۋدانىندا كوشپەلى قازاق اۋىلىنىڭ قىسقى تۇرمىس- سالتىن بەينەلەگەن «ساۋىر تاۋىنداعى وتار مادەنيەتى» تۋريستىك مەرەكەسى تويلاندى، دەپ جازادى altxw.com سايتى.

«بۇرىندارى مالشىلار قىسى قاتتى جىلدارى الىستاۋ قۇم جيەكتەرىنە، كەڭ، كۇنگەيلى، قىسى جايلى جەرلەرگە مال وتارلاتىپ كوشىپ باراتىن بولعان. مۇندايدا اۋىلدا ازىن-اۋلاق مال عانا قالادى. اسىرەسە جىلقىنى الىسقا وتارلاتۋ ءجيى بولعان. جەمەنەي اۋدانى وسىنداي كوشپەلى قازاق اۋىلىنىڭ قىسقى تۇرمىس-سالتىن بەينەلەگەن «ساۋىر تاۋىنداعى وتار مادەنيەتى» تۋريستىك مەرەكەسىن بيىل ەكىنشى رەت وتكىزىپ وتىر.

بۇل اتالعان ءىس-شارا كەزىندە قازاق حالقىنىڭ ەتنوگرافيالىق تۇرمىس مادەنيەتى جان- جاقتى كورسەتىلىپ، الىس-جاقىنان كەلگەن تۋريستەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋعىزدى. سونداي اق، قوناقتارعا قىز قۋۋ، تەڭگە ءىلۋ، كوكپار تارتۋ، قازاق كۇرەسى سەكىلدى ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى مەن كەلىن ءتۇسىرۋ، قىز ۇزاتۋ سياقتى سالت- داستۇرلەر كورسەتىلدى»، - دەپ جازادى «التاي اقپارات» سايتى.

التايداعى ءداستۇرلى قازاق مەديتسيناسىمەن ەمدەيتىن اۋرۋحانا ەرەكشە عيماراتقا كوشتى - قىتايدىڭ «ورتالىق حالىق راديوسى» (CNR)

قىتايدىڭ التاي قالاسىنداعى 1985-جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان، قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق مەديتسيناسىن پايدالانىپ ەم جاسايتىن اۋرۋحانا جاڭا جىلدىڭ العاشقى كۇنى جاڭا ءارى ەرەكشە عيماراتقا كوشتى، دەپ حابارلايدى قىتايلىق kazakcnr.com سايتى.

قازاق مەديتسيناسى - قازىرگى كۇنى قازاق ەمشىلىگى نەمەسە قازاق شيپاگەرلىگى دەپ اتالىپ ءجۇر. حالىق شيپاگەرلىگى وسى زامانعى مەديتسينا قالىپتاسقانعا دەيىن عاسىرلار بويى ۇلتىمىزدىڭ ءوسىپ- ونۋىنە وزىندىك ىقپالىن تيگىزىپ كەلدى. وسىلايشا عاسىرلار كەرۋەنىنەن سۇرىپتالىپ، كەمەلدەنىپ جەتكەن ءداستۇرلى مەديتسينا قازىرگى كۇنى قىتايدا تۇراتىن قانداستارىمىزدىڭ ورتاسىندا ءوز ومىرشەڭدىگىن ساقتاپ، قوعامدا قاجەتتىلىك تۋعىزىپ، دامىپ جاتىر.

«1-قاڭتار كۇنى التاي قالاسىندا «التاي ايماقتىق ءداستۇرلى قازاق مەديتسينالىق اۋرۋحاناسى» مەن «التاي ايماقتىق ءداستۇرلى قىتاي مەديتسينالىق اۋرۋحاناسىنىڭ» جاڭا عيماراتىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى. مەملەكەتتىك 2-دارەجەلى ۇلتتىق اۋرۋحانا اتاعىنا يە «التاي ايماقتىق ءداستۇرلى قازاق مەديتسينالىق اۋرۋحاناسى» مەملەكەتتىڭ «12-بەسجىلدىق» دامۋ جوسپارىندا ءتۇيىندى دامىتىلاتىن ۇلتتىق ەمحانالاردىڭ قاتارىنا ەنگەن. سونداي-اق، 2015-جىلى قىتايدىڭ «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى» جوباسىنىڭ اياسىندا «حالىقارالىق قازاق ۇلتتىق مەديتسيناسىمەن ەمدەۋ ورتالىعى» بولىپ قۇرىلعان»، - دەپ جازادى CNR.

وسى ۇلتتىق مەديتسينالىق ورتالىقتىڭ باسشىسى باتيما قاراقۇل قىزىنىڭ ايتۋىنشا، جاڭا عيماراتقا كوشۋ ارقىلى اۋرۋحانا ناۋقاستارعا بۇرىنعىدان دا جاقسى، زامان تالابىنا ساي ساپالى مەديتسينالىق قىزمەتتەر ۇسىنا الاتىن بولعان.

«التاي ايماقتىق ءداستۇرلى قازاق مەديتسينالىق اۋرۋحاناسى» جاڭا قونىسقا كوشكەننەن كەيىن، مەديتسينالىق جابدىقتارى جاڭارىپ، تولىقتانىپ، دياگنوستيكا جانە ەمدەۋ تەحنولوگياسى زامانعا ساي كەمەلدەندى. ورتالىقتا دارىلىك بۇلاۋ ۆاننالارى، ىشكى اۋرۋلار ءبولىمى، گينەكولوگيا، دەرماتولوگيا، ريەۆماتولوگيا، ورتوپەديا ت. ب بولىمدەر جۇمىس ىستەيدى. جاڭا اۋرۋحانا عيماراتىنىڭ جالپى اۋدانى 39000 شارشى مەتردى قۇرايدى»، - دەيدى باتيما قاراقۇل قىزى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قىتايدا 7 ۇلتتىڭ حالىقتىق مەديتسيناسى جاقسى دامىعان. وعان قىتاي، تيبەت، موڭعول، ۇيعىر، حمونگ (مياو)، كورەي جانە قازاق ەمشىلىكتەرى كىرەدى. 1985 -جىلى قىتايدىڭ التاي قالاسىندا قازاق مەديتسيناسىن دامىتىپ، پراكتيكالىق تۇرعىدان قولدانىسقا ەنگىزۋ ءۇشىن «قازاق مەديتسينالىق اۋرۋحاناسى» اشىلعان.

اۋرۋحانادا 213 قىزمەتكەر جۇمىس ىستەگەن. ال، 2008 -جىلى التايداعى مەديتسينالىق كوللەدجدە «قازاق ەمشىلىگى» ماماندىعى وقىتىلا باستادى. 2011 -جىلى ۇرىمجىدە شىڭجاڭ مەديتسينا ۋنيۆەرسيتەتى جانىنان قازاق مەديتسيناسى كافەدراسى اشىلىپ، قازاق مەديتسيناسىنىڭ جوعارى ءبىلىمدى ماماندارىن دايارلاپ شىعۋ مۇمكىندىگىنە قول جەتكىزدى. قازاق شيپاگەرلىگى، دارىشىلىگىنە قاتىستى قىرۋار وقۋلىقتار قۇراستىرىلىپ، قۇندى كىتاپتار، عىلىمي زەرتتەۋ ماقالالارى جاريالاندى. قازىرگى كۇنى شىڭجاڭ كولەمىندە ۇلكەندى- كىشىلى 20 دان اسا ۇلتتىق مەديتسينانى نەگىز ەتكەن قازاق اۋرۋحاناسى، 4 عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعى بار.

وزبەكستان پرەزيدەنتىنە «تۇركى الەمى دامۋىنا قوسقان زور ۇلەسى ءۇشىن» حالىقارالىق سىيلىعى بەرىلدى - «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى

وزبەكستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيايەۆ تۇركى الەمى جازۋشىلارى مەن سۋرەتشىلەر قورى (TURKSAV قورى) ۇسىنعان «تۇركى الەمىنىڭ قايتا وركەندەۋىنە قوسقان ۇلەسى ءۇشىن» حالىقارالىق سىيلىعىنا يە بولدى، دەپ حابارلايدى وزبەكستاننىڭ «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

«بۇل جونىندە TURKSAV-تىڭ انكارادا وتكەن ارنايى باسپا ءسوز ماسليحاتى جيىنىندا جاريالانىپ، وندا جەڭىمپازدىڭ ەسىمى TURKSAV القالىق كوميتەتىنىڭ 2019 -جىلداعى تۇركيا جانە شەتەلدىڭ كورنەكتى ساياساتكەرلەرى، ەكونوميستەرى، عىلىم جانە ونەر قايراتكەرلەرىن زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا انىقتالىپ، بۇل ماراپاتقا شاۆكات ميرزيايەۆ لايىق دەپ تابىلعان. TURKSAV ماراپاتتاۋ ءراسىمى تۇركيا پارلامەنتى مەن ۇكىمەتىك جوعارى لاۋازىمدى قالىڭ جۇرتشىلىق، بيزنەس جانە ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن 2020 -جىلدىڭ مامىر ايىندا انكارادا ءوتۋى جوسپارلانعان»، - دەپ جازادى «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

حيۋاداعى تۋريزم نىساندارىن قايتا جوندەۋ جۇمىستارىنا قىتاي قارجى ءبولدى - «ءو ز ا» اقپاراتتىق اگەنتتىگى

2020 -جىل تۇركى الەمىنىڭ مادەني استاناسى بولىپ جاريالانعان حيۋا شاھارىنداعى تۋريزم نىساندارىن قايتا جوندەۋ جۇمىستارىنا قىتاي مەملەكەتى 9,5 ميلليون دوللار قارجى بەردى، دەپ حابارلايدى وزبەكستاننىڭ «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

اتالعان ب ا ق-تىڭ جازۋىنشا، وزبەكستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت مينيسترلىگى مەن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ساۋدا مينيسترلىگى 2017 -جىلعى 19-مامىردا «حورەزم وبلىسىنىڭ تاريحي جانە مادەني نىساندارىن قالپىنا كەلتىرۋ» تۋرالى گرانت ءبولۋ كەلىسىمىنە قول قويعان.

يۋنەسكو-نىڭ بۇكىلالەمدىك مادەني مۇرا تىزىمىنە ەنگەن حيۋاداعى «ىشكى قالانىڭ» كورىنىسىن كوركەيتۋ مەن الەمدىك ساياحاتشىلار سانىن تاعى دا كوبەيتۋ ماقساتىندا قىتايدىڭ «Chinese academy of Cultural heritage» ۇيىمى تاراپىنان حيۋاداعى «ىشكى قالا» مەملەكەتتىك مۇراجاي- كەشەنىندگى «امير- تۋرا» مەدرەسەسى، «حاسەن مۋرات قۋشبەگى» مەشىتى مەن «زەرگەرلەر» كوشەسىنىڭ 500 مەترلىك ىشكى جولاعىن قالپىنا كەلتىرۋگە 9,5 ميلليون دوللارلىق ينۆەستيتسيالىق قاراجات جۇمسالعان.

«امير-تۋرا» مەدرەسەسى 1870 -جىل حيۋا حانى مۇحاممەد راحيمحان تاراپىنان سالدىرىلعان بولىپ، ءدال وسى جىلدارى حيۋا شاھارىندا 700 گە جۋىق قولونەرشىلەر مەن ۇستالار شەبەرحاناسى بولعان. مۇحاممەد راحيمحان ءوزى اقىن بولىپ كونە قالاعا اقىندار مەن شىعارماشىل جانداردى توپتاستىرعان. «حاسەن مۋرات قۋشبەگى» مەشىتى XVIII عاسىر سوڭى مەن XIX عاسىر باسىندا اعا-ءىنى حاسەن جانە مۇرات قۋشبەگى مەن نياز تاراپىنان قۇرىلعان. اتاۋلى نىسانداردا قىتايلىقتار تاراپىنان 2018 -جىلدىڭ جاز مەزگىلىنەن باستاپ قايتا قۇرۋ جۇمىستارى باستالعان»، - دەپ جازادى «ءو ز ا» مەملەكەتتىك اقپاراتتىق اگەنتتىگى.

اتاقتى اكتەر مايكل دۋگلاس بالالارىمەن بىرگە ىستانبۇلعا كەلدى - TRT

وسكار جانە التىن گلوبۋس سىيلىقتارىنىڭ لاۋرەاتى، امەريكالىق اكتەر جانە پروديۋسسەر مايكل دۋگلاس بالالارىمەن بىرگە ىستانبۇلعا كەلدى، دەپ جازادى تۇركيا راديو تەلەۆيزيا پورتالى.

«جۇبايى، وسكار لاۋرەاتى كەترين زەتا- دجونسپەن بىرگە ۇيلەنگەندەرىنە 20 جىل تولۋىن اتاپ ءۇشىن ىستانبۇلعا كەلگەن اتاقتى اكتەر بالالارى دايلن جانە كاريسپەن بىرگە قالانى ارالادى. اتاقتى ەرلى-زايىپتىلار 4-قاڭتاردا باستالعان تۇركيا دەمالىستارىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى بالات اۋدانىن ارالادى، اياسوفيا مۇراجايىنا باردى، بۇعازدا قايىقپەن قىدىرىستادى جانە كۋزگۋندجۋك سيناگوگاسىنا باردى»، - دەپ جازادى TRT اقپاراتتىق پورتالى.

اۆتورى: باقىتجول كاكەش