شەتەلدىك عالىمدار: ءا. كەكىلبايەۆ - الەم ادەبيەتىنىڭ قازىناسى
ادەبيەتىمىزدىڭ الىپ بايتەرەگى - كەمەلدىلىك پەن پاراساتقا تولى شىعارمالارى ارقىلى حالىق جادىندا ماڭگى ساقتالعان تۇلعا. ەۋروپا، تۇركيا مەن كورشىلەس رەسەي ەلىنىڭ عالىم، زەرتتەۋشىلەرى مەن اۋدارماشىلارى قازاق حالقىن مارجانءسوز شەبەرىنىڭ مەرەيلى مەرەيتويىمەن قۇتتىقتاپ ىزگى تىلەكتەرىن جاۋدىردى.
بيىل قازاقستاننىڭ حالىق جازۋشىسى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ 80 جىلدىعى. قازاقتىڭ ماڭدايىنا تۋا بىتكەن جارىق جۇلدىز 2015 -جىلدىڭ 11 جەلتوقسانىندا ومىردەن وزعان ەدى. بيىل قازاق ەلى قولتاڭباسى قايتالانباس تۇلعانى ەسكە الىپ، مەرەيتويىن جان- جاقتى اتاپ وتۋدە. كەكىلبايەۆتىڭ شىعارماسى قازاق ادەبيەتىنىڭ عانا ەمەس، الەم ادەبيەتىنىڭ قازىناسىنا اينالدى.
حۋليا كاساپوعلۋ، چەنگەل حاجى بايرام ۋنيۆەرسيتەتى، «تۇركى تانۋ» عىلىمي زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى:
- ءا. كەكىلبايەۆتىڭ 80 جىلدىعى بارشامىزعا قۇتتى بولسىن. ءا. كەكىلبايەۆا تەك قازاق ەلىنىڭ ەمەس، ءتۇبى ءبىر تۇركى تىلدەس الەمدە تانىمال جازۋشى، قايراتكەر. باتىس قازاقستاندىق، ماڭعىستاۋلىق ازامات ءا. كەكىلبايەۆتىڭ شىعارمالارى، روماندارى، اڭىزدارى تۇرىك تىلىندە جارىق كورگەن. ءتىپتى فاكۋلتەتتەردە جازۋشىنىڭ شىعارمالارى ساباق رەتىندە وقىتىلادى. ول شىعارمالارى ارقىلى ءبىز قازاقتىڭ تۇرمىس- تىرشىلىگىن، مادەنيەتىن بىلە الامىز.
كەكىلبايەۆ تەك قالامگەر عانا ەمەس، سانالى عۇمىرىن قازاق رۋحانياتىنىڭ ءوسىپ- وركەندەۋىنە ارناعان ابىز تۇلعا. اتاقتى قالامگەردىڭ شىعارمالارى، ولەڭ جيناقتارى، رومان- پوۆەستەرى ت م د حالىقتارى مەن شەتەل تىلدەرىنە اۋدارىلعان. «تاسباقانىڭ ءشوبى» اڭگىمەسىن فرانسۋزشا سويلەتكەن اۋدارماشى فيليپپ ريگو قازاقتىڭ ادەبيەتى پاريجدە دە سۇرانىستا ەكەنىن ايتادى.
فيليپپ ريگو، اۋدارماشى:
- ءابىش كەكىلبايەۆتىڭ «تاسباقانىڭ ءشوبى» اڭگىمەسىن قازاق ادەبيەتىنىڭ انتولوگياسى ءۇشىن اۋداردىم. كوپتەگەن تۋىندىلاردان ءدال وسى شىعارما وزىمە قاتتى ۇنادى. سەبەبى وندا كەڭەس وداعى كەزىندەگى كۇندەلىكتى تۇرمىس- تىرشىلىك باياندالعان. شىعارمادا قانشا دوكەي، باي بولساڭ دا قاراپايىم ادامنىڭ كومەگىنە مۇقتاج بولاتىن كۇن باسىڭا تۋاتىنى ايتىلادى. «تاسباقانىڭ ءشوبى» وتە قىزىقتى اڭگىمە. فرانسۋزدىق وقىرمانداردىڭ دا كوڭىلىنەن شىقتى. قازاقتىڭ تابيعاتى مەن مادەنيەتىنە قىزىققان فرانسۋزدىقتار ءۇشىن بىرەگەي تۋىندى. ءابىش كەكىلبايەۆ - ادام جانىنىڭ شىندىعىن تانۋدىڭ الۋان ءتۇرلى ءتاسىلىن شەبەرلىكپەن يگەرگەن جازۋشى. مۇنى اۋدارماشىلار دا، ارىپتەس قالامگەرلەر دە، قۇرداستارى دا مويىنداپ وتىر. سوندىقتان، كەكىلبايەۆتىڭ شىعارماشىلىعى قازاق حالقى مەن تۇركى تىلدەس جۇرتتىڭ جادىندا ماڭگى ساقتالارى ءسوزسىز.
www.24.kz