الەۋمەتتىك زەرتتەۋمەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ حالىق اراسىنداعى بەدەلى انىقتالدى
قوعامدىق ساياسات ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى يۋليا كۋچينسكايانىڭ ايتۋىنشا، قاراشا ايىندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋگە 1700 رەسپوندەنت قاتىسقان. وندا قازاقستاننىڭ 14 ءوڭىرى مەن نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارى قامتىلعان.
«Nur Otan» پارتياسىنىڭ جۇمىسىن جانداندىرۋ باستاماسىنا حالىق ۇلكەن قولداۋ ءبىلدىردى جانە پارتيا ءمان بەرۋى ءتيىس 5 ماڭىزدى جۇمىستى اتاپ كورسەتتى. ولار - حالىقپەن ديالوگ ورناتۋ، ادامداردىڭ ناقتى ماسەلەسىن شەشۋ، سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس، قاراپايىم ادامداردى سايلاۋعا شىعارۋ جانە ولاردىڭ باستامالارىن قولداۋ. سوڭعى 3-ايدا «Nur Otan» پارتياسى وسى باعىتتاردا جۇمىس ىستەگەن بولاتىن»، - دەدى يۋليا كۋچينسكايا ەلوردادا وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا.
الەۋمەتتىك زەرتتەۋ قاتىسۋشىلارىنىڭ پايىز61 «Nur Otan» پارتياسى سايلاۋ الدىندا بەرگەن ۋادەلەرىن ورىنداپ كەلەدى دەپ ەسەپتەيدى. ودان بولەك، «جەكە قۇقىعىڭىزعا قىسىم جاسالسا، قايدا جۇگىنەسىز؟» دەگەن سۇراقتا «Nur Otan» پارتياسى پايىز27 كورسەتكىشپەن ەكىنشى ورىندا تۇر.
«ياعني، بۇل پارتيانىڭ ازاماتتار ومىرىندە ەلەۋلى ءرول وينايتىنىن، ولاردىڭ ناقتى ماسەلەلەرىن شەشىپ جاتقانىن كورسەتەدى. ازاماتتاردىڭ پايىز49 پارتيانىڭ قاراپايىم حالىق مۇددەسىن شەشەدى دەپ ەسەپتەيدى. ءۇش اي بۇرىن پارتيا جۇمىسىن قايتا جانداندىرۋ باستالعاندا، بۇل كورسەتكىش 40-تان تومەن، پايىز36 عانا ەدى. ونىڭ ۇستىنە، پارتيا ءوزىنىڭ بارلىق جوبالارىن قايتا قاراپ، ناقتى الەۋمەتتىك توپتاردىڭ ماسەلەسىن شەشۋگە باعىتتالعان جوبالاردى عانا قالدىرعان ەدى. ونىڭ جارقىن مىسالى - بالالار قۇقىعىن قورعاۋ كەڭەسىنىڭ جۇمىسى. كەڭەس جۇمىسىنىڭ ارقاسىندا ءبىرقاتار وڭىرلەردە زاڭبۇزۋشىلىقتار انىقتالدى. بالالارعا قاتىستى ماسەلەلەر ۇكىمەت دەڭگەيىنە شىعارىلىپ، شەشىمىن تاپتى»، - دەدى ينستيتۋت باسشىسى.
قاتىسۋشىلار اتاعان تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە - سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس. 2015 -جىلى «Nur Otan» پارتياسىنىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى باعدارلاماسى قابىلدانعان.
«بيىل باعدارلامانىڭ العاشقى كەزەڭىن جۇزەگە اسىرۋ مەرزىمى اياقتالادى. قازىر كەلەسى كەزەڭنىڭ جول كارتاسى ازىرلەنىپ جاتىر. پارتيا جۇمىسىن قايتا جانداندىرۋ اياسىندا جەمقورلىقپەن كۇرەسكە جاۋاپتى پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى مەن سىبايلاس جەمقورلىقپەن كۇرەس بويىنشا رەسپۋبليكالىق قوعامدىق كەڭەستىڭ جۇمىس جوسپارى جاڭارتىلدى. ولار ورتالىقتا جانە وڭىرلەردە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تىڭداۋلار مەن تالقىلاۋلار وتكىزەدى. ياعني، حالىق اراسىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا شىعارىپ، جاۋاپتى ورگاندارداعى پارتيا مۇشەلەرىنەن ماسەلەنى شەشۋدى تالاپ ەتەمىز. ودان بولەك، پارتيا ءماسليحاتى دەپۋتاتتارىنا ۇسىنىمدار جىبەرەدى، ءارى قاراي دەپۋتاتتار ماسەلەنى شەشەدى»، - دەدى يۋليا كۋچينسكايا.
سوڭعى ءۇش ايدا پارتيانىڭ ءتارىبىن بۇزعانى ءۇشىن جانە سىبايلاس جەمقورلىق پەن پارتيا يميدجىنە نۇقسان كەلتىرگەنى ءۇشىن 100 ادام پارتيادان شىعارىلدى. قازىر پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى بەلسەندى جۇمىس ىستەۋدە. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى «قاۋىرت جەلى» اشىلدى. تۇرعىندار حابارلاسىپ، ارىز- شاعىم قالدىرا الادى نەمەسە ءوز ماسەلەسىمەن جۇگىنە الادى.
سونىمەن بىرگە، قازىرگى ۋاقىتتا «Nur Otan» پارتياسىنىڭ قوعامدىق قابىلداۋ بولمەلەرىنىڭ ماڭىزى ارتا ءتۇستى. الەۋمەتتىك زەرتتەۋ قورىتىندىسىنا سايكەس، ازاماتتاردىڭ 75 پايىز پارتيانىڭ قوعامدىق قابىلداۋى تۋرالى بىلەتىنىن، 22 پايىز - قوعامدىق قابىلداۋعا جۇگىنگەنىن جانە 15,9 پايىز - پارتيا كومەگىمەن ءوز ماسەلەلەرىن شەشكەنىن ايتقان. پارتياعا 1 -شىلدەدەن بەرى بارلىعى 70 مىڭ ادام جۇگىنگەن، 51 مىڭ ازاماتتىڭ ارىزى كەلىپ ءتۇسىپ، ولاردىڭ 40 پايىز بويىنشا وڭ شەشىم قابىلدانعان. 52 پايىز بويىنشا تۇسىندىرمە بەرىلىپ، قالعان 8 پايىز پارتيا باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر.
ورتالىق جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگان باسشىلارى جۇيەلى تۇردە قابىلداۋ جۇرگىزىپ كەلەدى. وسى ۋاقىت ىشىندە 16 مىڭ قابىلداۋ وتكىزىلىپ، 37 مىڭ ادامنىڭ ماسەلەسى تىڭدالدى. ۇكىمەت مۇشەلەرى، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، نۇر- سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارى جانە وبلىس اكىمدەرى 120 دان استام قابىلداۋ وتكىزدى. ال بارلىق دەڭگەيدەگى ءماسليحات دەپۋتتارى 4300 گە جۋىق قابىلداۋ جۇرگىزدى. پارتيالىق باقىلاۋ كوميتەتى ازاماتتاردى قابىلداۋ، ولاردىڭ ارىزدارىمەن جۇمىس ىستەۋ ماسەلەسىن تۇراقتى باقىلاۋىنا الدى.
الەۋمەتتىك ساۋالناماعا قاتىسقانداردىڭ 54,8 پايىزى ءوز وڭىرلەرىندە «Nur Otan» پارتياسىنىڭ بەلسەندىلىگى ارتقانىن اتاپ وتىر. ولاردىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى سوڭعى 6 ايدا «Nur Otan» پارتياسىنىڭ جۇمىسى جاقساردى دەپ ەسەپتەيدى. ءوڭىر تۇرعىندارى ساۋالنامادا ساياسي ۇيىمنىڭ ايماقتارداعى بەدەلى ارتقانىن اتاپ ءوتتى. وسىلايشا، پارتيانىڭ ەلەكتورالدى رەيتينگى 10 پايىزعا ارتىپ، 65,8 پايىز قۇرادى.
زەرتتەۋ سوڭىندا قاتىسۋشىلار «Nur Otan» پارتياسى ءمان بەرۋى ءتيىس وزەكتى ماسەلەلەردى اتادى. ولاردىڭ قاتارىندا ەڭبەكاقىنى كوتەرۋ، ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىن ءوسىرۋ، سىبايلاس جەمقورلىق، ءبىلىم بەرۋ مەن مەديتسيناداعى تۇيتكىلدەر جانە الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك ماسەلەلەرى بار. ودان بولەك، ءىرى قالا تۇرعىندارى ەكولوگيا مەن جۇمىسسىزدىقتى ءجيى كوتەرگەن.
اۆتور: ايجان سەرىكجان قىزى