عالىمدار كولىك گازىنىڭ مي قاتەرلى ىسىگىنە شالدىقتىراتىنىن ايتتى

نۇر- سۇلتان.قازاقپارات - عالىمدار العاش رەت مي قاتەرلى ىسىگىنىڭ دامۋ قاۋپىن ۋلترافيندى بولشەكتەرمەن (ۋدب) لاستانۋمەن بايلانىستىردى.

 بۇل لاستانۋدىڭ نەگىزگى كوزى اۆتوموبيلدەردىڭ پايدالانىلعان گازدارى بولىپ تابىلادى، اسىرەسە ديزەل وتىنىمەن جۇمىس ىستەيتىندەر. مۇنداي تۇجىرىمدى كانادالىق دارىگەرلەر زەرتتەۋ ناتيجەلەرى بويىنشا قابىلدادى.عالىمدار جۇمىستىڭ ۇلكەن ۇلگىسى (2 ميلليونعا جۋىق ادام) كونسەنتراتسياسى مەن مي قاتەرلى ىسىگى اۋرۋىنىڭ اراسىنداعى بايلانىستىڭ بار ەكەندىگىنە سەنىمدى دالەلدەيدى، ءبىراق بۇل العاشقى زەرتتەۋ. سوندىقتان تەك ۇقساس جۇمىستىڭ ۇقساس ناتيجەلەرىمەن راستالۋى مۇمكىن.ميدىڭ قاتەرلى ىسىكتەرى وتە سيرەك كەزدەسەدى. ءسۇت بەزى نەمەسە پروستاتا وبىرىنا قاراعاندا شامامەن 20 ەسە از.ۋدب - بۇل مولشەرى 100 نانومەتردەن از، مەتالل نەمەسە كومىرتەگى بار قاتتى بولشەكتەر. ولاردىڭ مولشەرى وتە كىشكەنتاي بولعاندىقتان، ولار وڭاي وكپەگە جينالىپ، سول جەردەن قانعا ءتۇسىپ، كەز كەلگەن باسقا مۇشەلەرگە ەنەدى.سونىمەن قاتار، ولاردىڭ ميعا تىكەلەي ءيىستى نەرۆ ارقىلى ەنىپ، سول جەردە جينالا الاتىندىعى دالەلدەندى.ماسەلە، اسىرەسە، بارلىق قالالاردا اۋا شىعاراتىن گازدارمەن لاستانۋعا تاپ بولاتىن ءىرى قالالاردا ءورشىپ تۇر.كانادالىق عالىمدار ەلدىڭ ەڭ ءىرى ەكى مەگاپوليسى تورونتو مەن مونرەالداعى 1,9 ميلليون تۇرعىننىڭ مەديتسينالىق تاريحىنا تالداۋ جاسادى. 15 جىل ىشىندە (1991-2016 ج ج. ) 1400 ناۋقاستا مي قاتەرلى ىسىگى دياگنوزى قويىلعان.ءار ءتۇرلى اۋداندارداعى اۋانىڭ لاستانۋ دەڭگەيىن زەرتتەي كەلە، زەرتتەۋ اۆتورلارى ولاردى جەرگىلىكتى تۇرعىنداردا قاتەرلى ىسىك اۋرۋىمەن سالىستىردى. ۋدب كونسەنتراتسياسى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ۇلكەن بولشەكتەردىڭ مولشەرى (مولشەرى 2,5 م ك م دەيىن) سونىمەن قاتار ازوت ديوكسيدى (NO2) ەسكەرىلدى. بۇل دەنساۋلىق ءۇشىن ەڭ قاۋىپتى لاستاۋشى دەپ سانالاتىن سوڭعى ەكى كومپونەنت، ءبىراق اۋاداعى ولاردىڭ قۇرامى ميداعى قاتەرلى ىسىكتىڭ پايدا بولۋ قاۋپىمەن بايلانىستى ەمەس.ۋدم كونسەنتراتسياسى جوعارىلاعان سايىن اۋرۋ دەڭگەيى دە ءوستى.ورتاشا لاستانۋ دەڭگەيى بار اۋدانداردىڭ تۇرعىندارى (50 مىڭ بولشەك /cm3) تازا كۆارتالداردا (15 مىڭ / cm3) تۇراتىندارعا قاراعاندا ءبىر جارىم ەسە ءجيى مي قاتەرلى ىسىگىمەن اۋىرادى. ەڭ لاستانعان اۋدانداردىڭ تۇرعىندارىنا (97 مىڭ / cm3) اۋرۋ دياگنوزى 2,3 ەسە ءجيى كەزدەسەدى.زەرتتەۋ اۆتورلارى ۇقساس ناتيجەلەر شىعارىلعان گازدىڭ لاستانۋ دەڭگەيى جوعارى باسقا قالالاردا دا بولادى دەپ سانايدى، ويتكەنى «ۋدب ادامنىڭ ميىنا ەنەتىنى بەلگىلى جانە الەمدەگى قالا ايماقتارىنىڭ تۇرعىندارى قاۋىپكە ۇشىرايدى.ماسكەۋدە، مىسالى، قورشاعان ورتانى باسقارۋ جانە قورشاعان ورتانى قورعاۋ دەپارتامەنتىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، اۆتوموبيلدەر اۋانىڭ لاستانۋىنىڭ %90 قۇرايدى.