سايىن مۇراتبەكوۆ. قالامداس تۋرالى ءسوز

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ءبىزدى العاش تانىستىرعان قاليحان ىسقاقوۆ ەدى: - مىنا وتىرعان مىقتى اكىم ءاشىموۆ دەگەن جىگىت، - دەدى قارسى الدىندا بيىكتەن قاراعانداي بوپ ناعىز وتىرعان توپ- تولىق ادەمى جىگىتتى نۇسقاپ.

سويدەدى دە، ءوزى اۋزىنداعى سيگارەتىنىڭ ءتۇتىنىن تۇنشىعارداي سورىپ بۇرقىلداتىپ الدى دا، تۇقىلىن ونسىز دا اسىپ- توگىلىپ تۇرعان كۇلسالعىشقا مىجعىلاي سالدى. - قازىر بۇل ءاشىموۆ دەگەن فاميلياسىن دوكۋمەنتتەرىندە قالدىرىپ، شىعارمالارىنا «تارازي» دەپ قول قوياتىن بوپتى. ماسكەۋدەن وقىعانداعى ۇيرەنىپ كەلگەنى بولۋ كەرەك. ءسارا، ناشار جازار بولسام، اكەمنىڭ اتىنا كىر كەلتىرمەيىن دەگەنى شىعار، - دەدى ءسوزىنىڭ اياعىن قاعىتا ازىلگە بۇرىپ.

اكىم كۇلىمسىرەي وتىرىپ: - ءاي، مەن ساعان قازاقتىڭ كونە قالاسى تارازىنىڭ اتىن ەسكە سالۋ ءۇشىن الدىم دەدىم عوي، - دەدى.

- بىزگە ەندى سويدەيسىڭ، ال ىشكى ەسەبىڭ الگىندەي عوي، - دەپ قاليحان وعان دەس بەرمەي قارقىلداي كۇلدى.

اكىم ونىمەن ءسوز تالاستىرىپ داۋرىققان جوق، قوسىلا كۇلدى دە قويدى. مىنەزىنىڭ سالماقتى، ارتىنىڭ مىقتى جاتقانىن وسى كۇلكىسىمەن- اق سەزدىردى.

كەيىننەن ءبىز باياعىدان، بالا كۇننەن بىرگە وسكەندەي ەتەنە دوس بولىپ كەتتىك. ءسوزىمىز جاراستى، اڭگىمەمىز جاراستى. ول ءوز شىعارماشىلىعى تۋرالى جارىتىپ ەشتەڭە ايتقان جوق، ال، جالپى ادەبيەت تۋرالى، سول الپىسىنشى جىلداردا بۇكىل كەڭەس وداعى بويىنشا «ءتورتىنشى بۋىن» اتانعان شىعارماشىلىق وركەن تۋرالى وي- پىكىرلەرى بايسالدى دا ورنىقتى ەدى. ول ماقتاۋعا دا، سىناۋعا دا قىزىنبايتىن، ءوزىنىڭ ويىن ناقتىلى دالەلدەرمەن تۇيىندەيتىن.

بىردە قاليحان ماعان قولجازبا الىپ كىردى.

- قولىڭ تيسە، مىنانى وقىپ كورشى، الگى بۇلكىلبايدىڭ شاتپاعى ەكەن، - دەدى.

 - بۇلكىلبايىڭ كىم؟ - دەپ ەدىم.

 - اكىمدى ايتامىن دا، - دەدى قاليحان، - كينوشنيكتەردىڭ قويعان اتى ەكەن. دالىرەك ايتساق، ماجىكەڭنىڭ - بەگاليننىڭ قويعان اتى كورىنەدى. ءوزىڭ كوردىڭ عوي، اسپايدى دا، ساسپايدى دا، ءبىر قالىپتان اينىماي بۇلكىلدەيدى دە جۇرەدى. قىتىعىنا تيەيىن دەپ، ءوزى تۋرالى نە ايتساڭ دا مىڭق ەتپەيدى، «سولاي ما ەدى» ، - دەپ كۇلەدى دە قويادى، - دەپ سىرتتاي ريزا كوڭىلىن ءبىلدىرىپ، قاليحان راحاتتانا كۇلدى.

 - بۇل ءالى وسى بۇلكىلىمەن- اق ناعىز ۇزاققا شاباتىننىڭ ءوزى بولادى.

ءسويتىپ، قاليحان قالدىرىپ كەتكەن بەس- التى باسپا پوۆەستى كەشكىسىن ۇيگە قايتقان سوڭ اسىقپاي وقۋعا كىرىستىم. پوۆەستىڭ اتى «قۇيرىقتى جۇلدىز» ەدى. تىكسىنىپ قالدىم. كوركەم شىعارماعا قويىلعان مۇنداي توسىن اتتى جاتىرقاي قابىلداعانىم انىق. عىلىمي- فانتاستيكا بولار، دەپ توپشىلاعام. الايدا، پوۆەستى وقي باستاعاننان- اق الگى جاتىرقاۋ دا، كۇدىك تە جايىنا قالدى. وزگەشە ءبىر جازۋ مانەرى بار، وقۋشىسىن ءمۇلت جىبەرمەي ارباپ، تارتىپ وتىراتىن ءيىرىمدى وقيعا ءوزىنىڭ ىشكى جۇمباعىنا ۇيىرە باستادى.

 شىعارما وقيعاسىنىڭ جۇمباقتالىپ وربىگەنى، كەيىپكەرلەرىنىڭ ءبىر- بىرىمەن قارىم- قاتىناستارى، ءىس- ارەكەتتەرى، سويلەگەن سوزدەرى - ءبارى دە جۇمباققا تولىپ تۇرعان ءتارىزدى. بۇل، شىعارمانى وقىپ وتىرعاندا الاتىن اسەرىڭ، «اپىر- اي، بۇل قانداي جۇمباق ءومىر؟» دەپ ءارى قاراي بىلگىڭ، كورە تۇسكىڭ كەلەدى. ويتكەنى. جازىپ وتىرعان وقيعادا، ونىڭ ىشىندەگى كەيىپكەرلەرى دە قاز- قالپىندا كوز الدىڭا كەلەدى. ال، شىعارمادان باس كوتەرىپ، وي جىبەرىپ قاراساڭ، ەش كۇمان جوق، بار وقيعاسى دا، كەيىپكەرلەرى دە تانىس، بەيتانىس، كۇندەلىكتى ومىردە وزىمىزگە ءجيى ۇشىراسىپ جۇرگەن جايلار. تەك، مىنا اۆتور سونىڭ ءبارىن ءجىتى كورگەن، تاڭداي بىلگەن، ال ونان وزگە ەشكىم بايقاماعان دا، كورمەگەن دە.

ماسەلەن، پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرى ءساتجان سول كەزدە مەنىڭ قۇربىلاسىم، مىنەزى اقجارقىن، ويى سەرگەك، زامانىنا وي كوزىمەن دە، سىن كوزىمەن دە تىكە قارايتىن وجەت مىنەزدى جىگىت، الايدا وزىنەن باسقا ەشكىم سەنبەيتىن، ەشكىم ۇعا المايتىن ىشكى جۇمباعى بار، ءتىپتى ءتۇسىندىرشى، ايتشى دەسەڭ، ءوزى دە ءتۇسىندىرىپ ايتىپ بەرە المايتىن سياقتى. ال، ونىڭ كىرشىكسىز تازالىعىنا، ادالدىعىنا، اقىلدىلىعىنا كۇمانسىز سەنەسىڭ. دەمەك، بۇل ءوز كەزەڭىنىڭ العا شىعار قاھارمانى. سول سياقتى، ونىڭ انتيپودى - كىرپىشبايعا قاراڭىز. «ءا» دەگەندە كىرپىشبايى نەسى، دەپ اتىن ۇناتپاي قالاسىز دا، بىرتىندەپ: «ءاي، ءدال ءوزى عوي، كىرپىشباي دەسەڭ، كىرپىشباي عوي، ونى باسقاشا اتاۋ مۇمكىن ەمەس قوي»، - دەپ جازۋشىنىڭ تاپقىرلىعىنا، كىرپىشبايدىڭ اتى دا، زاتى دا مۇلتىكسىز ەكەنىنە ريزا بولىپ، كامىل سەنەسىڭ.

مەن پوۆەستىڭ باس كەيىپكەرلەرىن عانا ەسكە الدىم، ال قالعان جاناما كەيىپكەرلەردىڭ ءارقايسىسى تالداۋعا تۇرارلىق، ءارقايسىسىنىڭ تيپتىك قاسيەتتەرى بار ەكەنىن ايتار ەدىم.

ادام وزىنە اسەر ەتكەن نارسەنى ەش ۋاقىتتا ۇمىتپايدى، سول ءبىر قىرىق جىل بۇرىنعى قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭعى كۇندەرىندەگى كەش مەنىڭ ەسىمدە ۇمىتىلماستاي بوپ قالعان. مەن ادەبيەتىمىزدى ەسىگىن بۇلقىنباي، جۇلقىنباي جايباراقات اشىپ كىرگەن تاماشا ءبىر تالانتپەن وسى العاشقى پوۆەست ارقىلى تانىسقانىما قۋانعان ەدىم. وسى كەزگە دەيىنگى زامانداستارىمدى وقىعانىمدا، ءبىر- بىرىمىزگە ۇقساپ كەتكەنىمىزدى، كەيدە عانا جازۋشىلارىمىزعا ەلىكتەۋ، سولىقتاۋدىڭ ىزدەرىن بايقاپ، ازىلمەن ءىلىپ- شالىپ كەتەتىنىمىزدى ەسكە الدىم.

ال، مىنا اكىمنىڭ پوۆەستىندە بىرەۋگە ۇقساۋدىڭ، ياكي ەلىكتەۋدىڭ نىشانى دا جوق. مەن سول عاجاپ پوۆەستىڭ اسەرىمەن ءتۇن جارىمىنان اۋسا دا قاليحانعا تەلەفون سوقتىم.

- ۇيىقتاپ قالعان جوقسىڭ با؟ - دەگەم.

- جوعا، بىردەڭەنى شاتپاقتاعان بوپ وتىر ەدىم، - دەيدى. مەن وعان اكىمنىڭ پوۆەستىنەن العان اسەرىمدى ايتىپ: «وسى ۋاقىتقا دەيىن بۇل قايدا جاسىرىنىپ جۇرگەن جازۋشى» - دەسەم، قاليحان دا ءماز بولىپ: «ايتتىم عوي، وزىڭە، بۇل ءالى وسى بۇلكىلىمەن- اق الىسقا شابادى» دەپ، - دەيدى. - مۇنىڭ «تۇلپاردىڭ ءىزى» دەگەن تولىقمەتراجدى كينوفيلمى دە ءتۇسىرىلىپ بولعان كورىنەدى. جاقىندا ەكرانعا شىعادى، - دەدى.

قايران قاليحانىم- اي، قالاعام- اي، ءا، مۇنىڭ بىلمەيتىنى دە، ەستىمەيتىنى دە جوق- اۋ، - دەپ قايران قالام، سۇيسىنەم. ونشاقتى كۇننەن بەرى الماتىنىڭ وي- قىرىن بىرگە ارالاپ، سۇيىكتى قالامىزدىڭ مەيرامحانالارى مەن كافەلەرىنىڭ ءدام- تۇزىن بىرگە تاتىپ جۇرسەك تە، جاڭا دوسىم اكىم ءوزىنىڭ مىنانداي عاجاپ پوۆەست جازعانىن، سسەناري بويىنشا كوركەم فيلم ءتۇسىرىلىپ جاتقانىن ايتپاعان ەدى. بۇل دا اكىم مىنەزىنىڭ جاتا بەرىس تاستار قىرىنىڭ ءبىرى بولاتىن.

كوپ ۇزاماي «تۇلپاردىڭ ءىزى» فيلمىن كوردىك. قويۋشى رەجيسسەرى - قازاق ونەرىنىڭ تارلانى ءماجيت بەگالين ەدى. اكىم ارقىلى ول كىسىمەن جاقىن تانىسىپ، كينو قايراتكەرلەرىمەن ارالاسىمىز باستالدى. اكىم كينوستۋديانىڭ باس رەداكتورى بوپ تاعايىندالعاننان كەيىن ديرەكتورى كامال سمايىلوۆ، قازاق جازۋشىلارىنىڭ ۇلكەنى بار، جاسى بار ءبىر توبى كينوعا قىزمەتكە كەلدى.

 جىلىنا ءبىرلى- جارىم ولمەسى فيلمدەر ءتۇسىرىپ، ءىلدالدا كۇن كەشىپ كەلگەن «قازاقفيلمنىڭ» ءونىمدى دە ونەرلى كەزەڭى سول جىلداردا باستاۋ الدى. قازاق كينوسىنىڭ نەگىزىن قالاعان اتاقتى شاكەن ايمانوۆتىڭ «الدار كوسە»، «اتاماننىڭ اقىرى»، سسەناريىن ولجاس سۇلەيمەنوۆ جازعان «اتامەكەن» فيلمدەرى، تاماشا رەجيسسەر ءماجيت بەگاليننىڭ «شوقان ءۋاليحانوۆ»، «مانشۇك» تۋرالى فيلمدەرى، سۇلتان قوجىقوۆتىڭ «قىز جىبەك» فيلمى، اكىم سسەناريىن جازىپ، قىرعىز رەجيسسەرى بولوت شامشيەۆ تۇسىرگەن م. اۋەزوۆتىڭ «قاراش- قاراش» وقيعاسى فيلمى، ب. سوقپاقبايەۆتىڭ پوۆەستەرى بويىنشا ابدوللا قارساقبايەۆتىڭ بالالارعا ارنالعان «مەنىڭ اتىم قوجا»، «بالالىق شاققا ساياحات» - سول جىلدارداعى ۇيىمشىل كينوستۋديا ۇجىمىنىڭ، ونىڭ جاس باسشىلارىنىڭ ناتيجەلى ەڭبەكتەرى ەدى.

 اكىم كينوستۋديانىڭ شىعارماشىلىق باسشىسى رەتىندە كوزگە ءتۇستى. ءوزىنىڭ شىعارماشىلىق جەكە ەڭبەگىمەن قاتار، قىزمەتتەگى ءمانسابى دە دۇرىلدەپ وسكەن. باسقا قىزمەتتەرىن ايتپاعاننىڭ وزىندە، جەتپىسىنشى جىلدارى ول قازاقستان كينەماتوگرافيستەر وداعى باسقارماسىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى قىزمەتىن ون جىلعا جۋىق اتقاردى. سول جىلدارى باسپادان ونىڭ «ۇلكەن اقىل»، «اسۋ- اسۋ»، «قيان سوققان سوقپاق»، «بۇلتقا سالعان ۇياسىن»، «تاسجارعان»، «قىز ماحابباتى»، «باسىنان قاراتاۋدىڭ»، «كەك» ءتارىزدى كىتاپتارى جىل ارالاتىپ شىعىپ جاتتى، ول از بولسا، الماتىنىڭ، رەسپۋبليكانىڭ وبلىستىق تەاترلارىنىڭ ساحنالارىندا: «كۇلمەيتىن كومەديا»، «جاقسى كىسى»، «جولى بولعىش جىگىت»، «قوس بوزداق»، جانە باسقا دا پەسالارى قويىلىپ، دراماتۋرگيا جانرىندا دا ايتارلىقتاي ەڭبەك ەتتى. ال، مۇنشا ەڭبەك ۇلكەن لاۋازىمدى قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن ادام ءۇشىن وڭاي ەمەس ەكەنى ايتپاسا دە بەلگىلى.

كامال سمايىلوۆ پەن اكىم تارازي باسقارعان جىلداردى قازاق كينوونەرىنىڭ قازاق تىلىنە اۋىسۋ جىلدارى دەۋگە بولادى. ماسكەۋ شەنەۋنىكتەرىمەن بىردە ايتىسىپ، بىردە تارتىسىپ ءجۇرىپ، ەكەۋىنىڭ ۇلتتىق كينومىزدى جاڭا بەلەسكە كوتەرگەنىن زەرتتەۋشىلەر ءالى تالاي جازاتىن بولار.

قوعامداعى ورنى، قىزمەتى قانشا بيىكتەگەنىمەن اۆتوردىڭ قولىنداعى قالامنىڭ بوساڭسىعانىن سەزسە، وقىرماننان كەشىرىم بولمايتىن بەلگىلى. قايتا، كەرىسىنشە، شىعارماشىلىعىنىڭ دا جوعارى بولعانىن قالايدى. بۇل تۇرعىدا اكىم تارازي ءوز وقىرماندارىنىڭ دىتتەگەن جەرىنەن كورىنىپ وتىردى. العاشقى «قۇيرىقتى جۇلدىز» پوۆەسى مەن بيىكتەن كورىنگەن جازۋشى ءاربىر جاڭا شىعارماسىمەن: مەيلى ول پوۆەست بولسىن، مەيلى توپتاما اڭگىمەلەرى بولسىن وقىرمان كوزىنە وتتاي باسىلىپ، جارقىراپ كورىنىپ وتىردى. جازۋشىنىڭ ءتىل بايلىعىمىزدىڭ كونە باستاۋىنان ءنار الىپ، مولدىرەتە باياندايتىن جۇرەككە جىلى ستيلى ءار شىعارماسىندا دارالىپ تۇراتىن. ونى ەشكىممەن شاتاستىرماي- اق بىردەن تانيتىنسىز.

جوعارىدا ايتقانىمىزداي، «قۇيرىقتى جۇلدىز» پوۆەسىنىڭ استارىنداعى جۇمباق سىر جازۋشىنىڭ كەيىنگى شىعارمالارىندا بۇرىنعىدان دا كورى تەرەڭدەپ، كەيىپكەرلەرىنىڭ ءىس- ارەكەتتەرى دە ىرىلەنە تۇسكەن. «ۇلكەن اۋىلداعى» مەلس، «اسۋ- اسۋداعى» قودارقۇل، سەرى، سۇلتاندار توڭىرەگىندەگىلەردى ءساتجان سياقتى كەلەكە، ماداق ەتىپ قانا قويمايدى، بۇلار ىمىراعا كەلمەستەن كۇرەس اشادى. مىنە، وسى تۇستا جازۋشى شىعارمالارىنىڭ استارىنداعى جۇمباقتىڭ شەتىن شەشكەندەي بولاسىڭ. ول اۆتوردىڭ قازاقى كەرەناۋلىققا، قۇلىقسىزدىققا، توپاستىققا دەگەن ىزاسىندا، وشتىگىندە جاتىر ەكەن. كەيىپكەرلەر اراسىنداعى بىتىسپەس كۇرەس ادام بويىنداعى ەكىۇداي مىنەز بەن ارەكەتتەر ايقاسىندا ەكەن. وسى بىتىسپەس كۇرەستى جازۋشىنىڭ بارلىق شىعارمالارىنىڭ التىن ارقاۋى دەۋگە بولادى.

«بۇلتقا سالعان ۇياسىن»، «تاسجارعان»، «قورقاۋ جۇلدىز» روماندارىن وقي وتىرىپ، كەشەگى كەڭەس وكىمەتى تۇسىنداعى اۋىلدىڭ، قالانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىندا بولىپ وتكەن كەسەلدەردى، ادامدار اراسىنداعى مىسىقتىلەۋلەستىكتى، ولاردىڭ ءبىر- بىرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك- ماحابباتتارىمەن قاتار، ءبىرىن- ءبىرى اياماس ورتتەي وشتىكتەرىن، قوعام يگىلىگى ءۇشىن ەمەس، جەكە باستارىنىڭ بولىمسىز كۇيكى تىرلىكتەرى ءۇشىن قاندى كەزەپتىككە باراتىندارىن جازۋشى تولعامدى وقيعالاردى سايابىر سالقىن سۋرەتتەي وتىرىپ كوز جەتكىزەدى. و باستاعى، العاشقى پوۆەسىندەگى جۇمباق سىرلار وسىلايشا بۇكىل شىعارماشىلىعىن بويلاپ كەپ، تراگەديالىق وقيعالارعا استاسىپ، بىرتىندەي شەشىلگەندەي اسەر ەتەدى.

مەن ءوز باسىم، جازۋشىنىڭ بارلىق شىعارمالارىن جازۋ جىلدارىنا قاراي رەتىمەن ءتىزىپ، شىعارار بولساق، ۇلكەن ءبىر شىعارمانى وقىعانداي اسەردە بولار ەدىك دەگەن ويعا كەلەم. وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلدارىندا «قۇيرىقتى جۇلدىز» پوۆەسىمەن باستالعان، كۇردەلى دە جان- جاقتى، جۇزگە تارتا كەيىپكەرلەرى بار سان الۋان تاعدىرلارى، قيلى- قيلى جىلداردى باستارىنان كەشىرگەن ادامدار ءومىرىنىڭ تاريحىمەن تانىسار ەدىك. ءبىر قاراعاندا، ايقاي- شۋى دا جوق، ساياساتقا دا پالەندەي ارالاسى شامالى، ءجاي كوزگە تىنىش كورىنگەن بۇيىعى جاتقان ومىرگە جازۋشى ۇلكەيتكىش اينەك ارقىلى ۇڭىلە زەر سالىپ، نەبىر جانتۇرشىكتىرەر جايتتەردى اشادى. «ليما مىسقىلداي كۇلدى. «ەندى ماعان ءبارىبىر، ماما. ءوزىڭدى كۇت، دەنساۋلىعىڭدى ويلا، پاپامدى كۇت، اياق- قولى سىرقىراۋشى ەدى. سوعان مۇقيات بولشى! ال، ماعان كىنا قويماڭدار، مەن ۇلى جولعا بەت الدىم، ۇلى جول!..».

ەندى، كەلىنشەك ساسپادى، ابدىرامادى. پەشكە وت جاققانداي نەمەسە تاڭسارىدە تۇرىپ سيىر ساۋعانداي نەمەسە ساماۋىر قايناتقانداي... سابىرلى قالپىن بۇزباستان، توبەسىنەن تومەن قاراي كانيسترداعى بەنزيندى سورعالاتا قۇيدى. مىنە، بۇل اۋىر ءبىر تراگەديالىق ءحالدىڭ ەڭ سوڭعى ءتۇيىنى. ونان ءارى جاپ- جاس كەلىنشەك وت قويىپ ءوزىن- ءوزى ورتەيدى. ال، وسى كەلىنشەكتىڭ ءوزىن- ءوزى ورتەۋىنە سەبەپكەر ادامدار «اۋدان ورتالىعىنا سوعىپ، بۇكىل ءبىر ايماقتى اشسا الاقانىندا، جۇمسا جۇدىرىعىندا ۇستاپ وتىرعان قۇدىرەتتى تۋىستارىنا جولىعىپ، بولعان ءىستى بايانداپ، سولارمەن اقىلداسىپ، كەڭەسىپ، اقىرىندا كورشىلەس اۋداننىڭ باسشىلارىنا ءسوز سالىپ، بەكابادتا ەشقانداي ءورت بولعان جوق، ەشقانداي ورتەنگەن ايەل بولعان جوق، ورتەنگەن ايەلدى كورگەن ەشكىم جوق، دەپ ءورتتى دە، دەرتتى دە باسىپ تاستاۋدىڭ امالىن تاپتى» دەپ اياقتايدى اۆتور تراگەديالىق پوۆەستى.

«قورقاۋ جۇلدىز» كۇنى كەشەگى «وركەندەگەن سوتسياليزم» ورنادى دەگەن ەلىمىزدەگى كوپكە بەيمالىم حالدەردىڭ ءبىرى ەدى. سەكسەنىنشى جىلدىڭ سوڭعى جىلدارىندا، توقسانىنشى جىلداردىڭ العاشقى جىلدارىنىندا ءبىز اكىم ەكەۋمىز جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشى قىزمەتتەرىندە قاتار جۇمىس ىستەدىك. ونىڭ مىنەزىنىڭ كەڭدىگىنەن، دوسقا، جولداسقا دەگەن قالتقىسىز ادالدىعىنان ۇلگى- ونەگە الۋعا بولادى. قانداي ىسكە بولسا دا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىن، جازۋشىلار قاۋىمىنىڭ تالاپ- تىلەكتەرىن ورىنداۋعا بارىنشا مۇقيات قارايتىن سەرگەك جان ەكەنىنە، ۇلكەندەرگە ءىنى، زامانداستارىنا دوس، جولداس، قۇرداس، جاس وركەنگە اعا، ۇستاز بولا بىلگەنىنىڭ كۋاسى بولدىق.

بۇگىندە كەمەلدەنگەن جاس جەتپىستىڭ بيىگىنە شىققان كەمەل جازۋشىعا مىقتى دەنساۋلىق، وتباسىنا باقىت، شىعارماشىلىعىنا جاڭا تابىستار تىلەيمىز.

Adebiportal.kz