جاپون يمپەراتورى نارۋحيتو تاققا وتىردى
دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.
مارتەبەلى مەيماندار قاتارىندا جاپونيا پرەمەر- ءمينيسترى سيندزو ابەنىڭ ارنايى شاقىرۋىمەن توكيوعا كەلگەن قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتان بولەك شۆەتسيا، ەسۆاتيني، لەسوتو، كامبودجا، بۋتان، تونگو، نيدەرلاندى، يسپانيا، بەلگيا، مالايزيا كورولدەرى، اراب ەلدەرىنىڭ شەيحتارى، تۇرىكمەنستان، قىرعىزستان، توگو، نيگەر، فينليانديا، ۆەنگريا، كەنيا، بانگلادەش سىندى ەلدەردىڭ پرەزيدەنتتەرى بولدى.
رەسمي حاتتاماعا سايكەس، جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 12:50-دە ەلدىڭ پرەمەر- ءمينيسترى، جاپون پارلامەنتىنىڭ وكىلدەر جانە كەڭەسشىلەر پالاتالارىنىڭ سپيكەرلەرى، جوعارعى سوت ءتوراعاسى، ولاردىڭ سوڭىن الا يمپەراتور وتباسىنىڭ مۇشەلەرى سالتاناتتى شارا باستالعان زالعا ءوتتى. ال ساعات 13:00-دە يمپەراتور بيلىگىنىڭ نىشانى ەكى ءمورتاڭبا مەن قاسيەتتى رەگاليا سانالاتىن قىلىش پەن القانى ۇستاۋشىلاردى جانىنا ەرتكەن نارۋحيتو كىرىپ، يمپەراتور تاعى - تاكاميكۋراعا وتىردى. ىلە- شالا پاتشايىم ماساكو دا كەلىپ، ميتيەداي تاعىنا وتىرعاننان كەيىن گونگ سوعىلىپ، جينالعان مەيماندار ورنىنان تۇردى. وسىدان كەيىن ساراي قىزمەتشىلەرى يمپەراتور مەن پاتشايىم وتىرعان تاقتى كولەگەيلەپ تۇرعان پەردەنى اشتى.
سالتاناتتى راسىمگە نارۋحيتو تەك يمپەراتورعا عانا ارنالعان «gosokutai»دەپ اتالاتىن ءداستۇرلى كيىمىن كيىپ كەلىپتى. وڭ قولىنا ۇلىلىق نىشانى سانالاتىن «onshaku» (اعاش اساتاياق) ۇستاعان. يمپەراتوردىڭ تاققا وتىرۋ سالتاناتىنىڭ ۇلىلىعىن قىلىش، ساداق، قورامسا، ايبالتا جانە قالقاننان تۇراتىن سالتاناتتى زاتتار ءبىلدىردى.
كەلەسى ءساتتى جاپون ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى يمپەراتوردىڭ ءدال الدىنا كەلىپ تۇردى. مۇنان سوڭ نارۋحيتو جاپون حالقىنا جولداۋىن ارنادى.
«مەن كونستيتۋتسياعا ساي جاپونيا مەملەكەتىنىڭ جانە حالقىنىڭ بىرلىگى نىشانى رەتىندەگى ءوز مىندەتىمدى ورىنداۋعا انت بەرەمىن»، - دەدى نارۋحيتو.
يمپەراتور جاپون حالقىنا جولداۋىن جاريالاپ بولعاننان كەيىن سيندزو ابە يمپەراتوردى تاققا وتىرۋىمەن قۇتتىقتادى.
«ءبىز بەيبىت، جارقىن بولاشاق قۇرۋ ءۇشىن، جاپونيانىڭ ءۇمىتىن اقتاۋ ءۇشىن بارلىعىن جاسايمىز»، - دەگەن سيندزو ابە ءسوز سوڭىن: «گو- سوكۋي و سيۋكۋ- سيتە تەننو حەيكا باندزاي!» (تاققا وتىرۋ قۇرمەتىنە وراي، ۇلى مارتەبەلى يمپەراتور جاساسىن!) دەپ اياقتادى.
30 مينۋتقا سوزىلعان سالتاناتتى شارا 21 زەڭبىرەكتەن وتشاشۋ اتۋمەن اياقتالدى.
ايتا كەتەرلىگى، جاپونيا 22 - قازان كۇنىن ۇلتتىق مەرەكە دەپ جاريالاعان. وسىعان وراي ەلدەگى كىشىگىرىم قىلمىستار ءۇشىن سوتتى بولعان 550 مىڭعا جۋىق ادامعا راقىمشىلىق جاسالىپ وتىر.
بۇعان دەيىن حابارلاعانىمىزداي، جاپونيا ۇكىمەتى 2019 -جىلدىڭ 1 - مامىرىندا جاڭا يمپەريالىق كەزەڭنىڭ باستالعانىن جاريالادى. بۇل كەزەڭ «رەيۆ» ءداۋىرى دەپ اتالادى - بۇل اتاۋ قازاق تىلىندە اۋدارعاندا «ءتارتىپ»، «ۇيلەسىم» جانە «گۇلدەنگەن الەم» دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازىرگى «حەيسەي» دەپ اتالاتىن ءداۋىردىڭ اتاۋى قىتاي ادەبيەتىنەن الىنعان بولاتىن، ول «الەم جەتىستىگى» دەگەن ماعىنا بەرەدى. ول ءداۋىر 1989 -جىلدىڭ قاڭتارىندا، حيروحيتو يمپەراتور قايتىس بولعان كەزدە باستالعان ەدى. ونىڭ ۇلى اكيحيتو جاپونيانىڭ 125- ءشى يمپەراتورى رەتىندە 30 جىلعا جۋىق ۋاقىت بيلىك قۇردى. ءسويتىپ ءوز ەركىمەن تاقتان باس تارتتى. ول بۇل شەشىمىن جاسىنىڭ ۇلعايعانىمەن ءتۇسىندىردى. حانزادا نارۋحيتو تاققا 1 - مامىر كۇنى وتىردى.
1989 -جىلدىڭ 7 - قاڭتارىندا جاپونيانىڭ مۇراگەر حانزاداسى رەتىندە رەسمي جاريالانعان نارۋحيتونىڭ ءبىرقاتار ۇلتتىق جانە شەتەلدىك ناگراداسى، سونىمەن قاتار وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوكتورى سىندى قۇرمەتتى اتاقتارى بار. ول سۋ ەكوجۇيەسىنىڭ پروبلەمالارىنا ايرىقشا نازار اۋدارىپ، سۋ رەسۋرستارى مەن سانيتاريا پروبلەمالارىنا ارنالعان حالىقارالىق عىلىمي فورۋمداردا ءجيى بايانداما جاساعان. جاپونداردىڭ ورتاعاسىرلىق پوەتيكالىق جانرى «ۆاكا» ءداستۇرلى پوەزياسىمەن اۋەستەنىپ، الت اسپابىندا وينايدى.
اۆتور: مارلان جيەمباي
