كەسىلگەن قولدى جارتى عاسىردان سوڭ قايتاردى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ۆەتنام سوعىسىندا امەريكاندىق ۋرولوگ قاتتى جارالانعان ۆەتنامدىق جاۋىنگەردى ينفەكسيادان امان الىپ قالۋ ءۇشىن قولىن كەسكەن.

اتىشۋلى سوعىستا سەم اكسەرالد دالا دارىگەرى بولىپ قىزمەت ەتكەن. ءبىر كۇنى امەريكاندىق سولداتتار قولى جارالانعان نگۋەن كۋەن حىن اتتى ۆەتنامدىق جاۋىنگەردى جەتكىزدى. جاۋدان ءۇش كۇن بويى سارايدا تىعىلىپ جۇرگەن نگۋەننىڭ ءحالى مۇشكىل ەدى.

ينفەكسيانى توقتاتۋ ءۇشىن اكسەلراد ۆەتنامدىقتىڭ شىنتاعىنان تومەنگى جاعىن كەسىپ تاستاۋعا شەشىم قابىلدادى. وپەراتسيا كەزىندە كەسىپ العان جارالى قولدى دارىگەر ءوزىنىڭ چەمودانىنا تاستاي سالعان. ونىسىن ۇمىتىپ، تەك ەكى جىلدان كەيىن كەزدەيسوق تاۋىپ العان.

سودان بەرى ۆەتنامدىقتىڭ قولىن وزىندە ساقتاپ ءجۇرىپتى.

ارادا جارتى عاسىر وتكەن سوڭ امەريكاندىق دارىگەر ۆەتنامدىق پاتسيەنتىن ىزدەپ تاۋىپ، ابدەن قۋراپ، قۇر سۇيەككە اينالعان قولدى «زاڭدى يەسىنە» قايتارۋدى ۇيعاردى. ول ءۇشىن اكسەلرادتىڭ ءوزى ارنايى ۆەتنامعا ساپارلادى. 77 جاستاعى نگۋەن كۋەن حىن قولىنان سوناۋ 1966 -جىلى ايىرىلعانىن، امەريكاندىقتار ونى انكحە قالاسىنىڭ ماڭىندا وقپەن جارالاعانىن ەسكە الدى. ول كەزدە ۆەتنامدىق 27 جاستا ەدى. قولىنىڭ جارالانعانىنا قاراماستان، قاشىپ قۇتىلا ءبىلدى. ءبىراز ۋاقىت وزەنمەن ءجۇزىپ، كەيىن كۇرىش ساقتالعان قويمادا جاسىرىنعان. ءبىراق، ءۇش كۇننەن كەيىن ونى امەريكاندىقتار بايقاپ قويعان.

«امەريكاندىقتار مەنى تۇتقىنعا العاندا ءوزىمدى تورعا تۇسكەن بالىقتاي سەزىنگەنىم راس. ولار مەنى ولتىرە سالۋى دا مۇمكىن ەدى»، دەيدى قارت نگۋەن. وپەراتسيادان سوڭ سەگىز اي بويى ەمدەلگەن ول كەيىننەن امەريكاندىق دارىگەرلەرگە كومەكتەسىپ ءجۇردى.

«ول باستاپقىدا بىزدەن قاتتى سەسكەندى. ونى اسكەري تۇتقىندارعا ارنالعان لاگەرگە جىبەرەمىز دەپ ويلاعان شىعار، ايتەۋىر، امەريكاندىقتاردىڭ وعان كۇتىم جاسايتىنىن كۇتپەدى»، دەپ سول كۇندەردى ەسكە الادى اكسەلراد. ونىڭ ايتۋىنشا، جاۋدىڭ كەسىلگەن قولىن جارتى عاسىر بويى ساقتاۋى -  امەريكاندىق ىزگىلىك پەن مەيىرباندىقتىڭ بەلگىسىنە دەگەن قۇرمەت بولعان ەكەن.

ۆەتنامعا كەلگەنىندە اكسەلراد «بۇرىنعى پاتسيەنتىنىڭ قايدا ەكەنىن، ءتىپتى ونىڭ ءتىرى قالعانىن نە قايتىس بولعانىن دا بىلمەگەن. قايدان ىزدەۋ كەرەكتىگىنەن دە بەيحابار ەدى. العاشقى ساپارىندا نگۋەندى تاپپاعانىمەن، اكسەلراد جەرگىلىكتى جۋرناليستەرمەن تانىسىپ، بولعان وقيعانى ايتىپ بەرگەن. كەيىننەن ۆەتنامدىق گازەتتەردىڭ بىرىنە اكسەلراد پەن نگۋەن جايلى ماقالا جارىق كورگەن سوڭ، قارت جاۋىنگەردىڭ تۋىستارى رەداكسياعا حابارلاسقان. وسىلايشا امەريكاندىق پەن ۆەتنامدىق سوعىس ارداگەرلەرىنىڭ كەزدەسۋى ۇيىمداستىرىلدى. ۆەتكونگولىق جاۋىنگەر سونشا جىلدان كەيىن قولى تابىلعانىنا قاتتى تاڭقالىپتى.

«جارتى عاسىرداي ۋاقىتتان سوڭ قولىم وزىمە قايتىپ، دەنەم ءبۇتىن كۇيدە جەرلەنەتىنىم ءۇشىن باقىتتىمىن» دەپ اعىنان جارىلدى نگۋەن.

ونىڭ ۇستىنە، سوعىس كەزىندە بۇكىل قۇجاتتارىن جوعالتىپ العاندىقتان، قارت ۆەتنامدىق ءوزىنىڭ سوعىس ارداگەرى ەكەنىن دالەلدەي الماي الەك بولعان ەكەن. ەندى تابىلعان قول بۇلتارتپاس دايەك رەتىندە پايدالانىلاتىن ءتۇرى بار. سول ارقىلى ارداگەر وزىنە مەملەكەتتەن ءتۇرلى جەڭىلدىكتەردى تالاپ ەتۋگە قۇقىلى ەكەن.

«بۇل قول - مەنىڭ ۇرىس دالاسىندا سوعىسقانىمنىڭ ايعاعى. ونى ۇيىمدەگى جەكە كابينەتىمدە، ارنايى شىنى ۆيتريناسىندا ساقتايمىن. كەلگەن قوناقتاردىڭ بارلىعىنا كورسەتىپ، «مىنە، قاراڭدار، مەن سوعىسقا قاتىسقانمىن. ءوز ەلىم ءۇشىن قانىمدى توككەنمىن»، دەپ ماقتاناتىن بولامىن»، دەگەن نگۋەن قۋانىشىن جاسىرمايدى.

oinet.kz