قازاقستان التىن وردانى جەكەشەلەندىرىپ الۋدى ويلاپ وتىرعان جوق - تاريحشى

None
None
نۇر- سۇلتان. قازاقپارات - التىن وردانىڭ قازاقستان ءۇشىن ماڭىزى قانداي؟ بۇل سۇراققا الەمدىك ەكونوميكا جانە ساياسات ينستيتۋتىنىڭ «ىشكى ساياسي، گۋمانيتارلىق جانە مەديا زەرتتەۋلەر» باعدارلاماسىنىڭ باس ساراپشىسى راديك تەمىرعاليەۆ تالداۋ جاساي وتىرىپ، جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

 «التىن وردا قازاقستانعا نەسىمەن ماڭىزدى؟ بىرىنشىدەن، تاريحتىڭ ماڭىزدى بولىگىنىڭ كولەڭكەدە قالىپ قويۋى - ءبىزدىڭ تاريحتى تۇتاستىعىنان ايىرادى. بىلايشا ايتقاندا، اتا- بابامىزدىڭ ەكى عاسىرلىق تاريحىن شەتكە ىسىرىپ، قاراحان اۋلەتىنەن نەمەسە قىپشاق حاندىعىنان بىردەن قازاق حاندىعىنا سەكىرىپ تۇسە المايمىز. ياعني، ولاي ەتۋ قىتاي تاريحىن تاڭ ديناستياسىنسىز نەمەسە رەسەيدى ريۋريكوۆيچ كەزەڭىنەن ءبولىپ قاراستىرۋمەن بىردەي. بۇلاي ەتسەك، تاريح لوگيكاسى قۇردىمعا كەتىپ، تاريحي پروتسەستەگى بايلانىستى ءۇزىپ الامىز»، - دەدى راديك تەمىرعاليەۆ ەلوردادا وتكەن «التىن وردا. تاريح پەن تاعىلىم» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلدە.

ساراپشى التىن وردانىڭ تاريحىن تولىعىمەن زەرتتەپ الماي، قازاق حاندىعىن تانۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن ايتتى.

«ەكىنشىدەن، قازاقستاندىق قوعام التىن ورداسىز ءوزىنىڭ سيمۆوليكالىق كاپيتالىنىڭ ماڭىزدى بولىگىن جوعالتىپ الادى. ءارتۇرلى زەرتتەۋ جۇمىستارى قوعام مەن جەكە تۇلعانىڭ دامۋىنا قانشالىقتى اسەر ەتكەنىن، پسيحولوگيالىق ىقپالى بولاتىنىن دالەلدەگەن. قىسقاشا ايتقاندا، مىعىم ءارى ەكونوميكاسى دامىعان، مادەنيەتى باي، اسكەري- ساياسي دەرجاۆانىڭ نەگىزىن قالاعان بابالارىمىزدىڭ ۇلگىسى قازىرگى قوعامنىڭ امبيتسياسىنا قوعامدىق اسەرىن تيگىزەدى. وزىڭە دەگەن سەنىم جوق بولسا، ەشقانداي اسۋدى الا المايتىنىڭىز انىق. بۇل رەتتە التىن وردانىڭ تاريحى حالىقتىڭ رۋحىن جاڭعىرتىپ، قازاق ءپاتريوتيزمىن بەكەمدەۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارادى»، - دەدى راديك تەمىرعاليەۆ.

تاريحشىنىڭ سوزىنشە، قازاقستان التىن وردانىڭ قانداي دا ءبىر مۇراسىن جەكەشەلەندىرىپ الۋدى ويلاپ وتىرعان جوق.

«بۇل - تۇركى حالىقتارىنىڭ ورتاق مۇراسى. اتالعان تاريحي كەزەڭدى زەرتتەۋدە تاتارستان عالىمدارىنىڭ قانشالىقتى ۇلەس قوسقانىن بىلەمىز. ءبىر- بىرىمىزبەن ەتەنە جۇمىس جۇرگىزۋدىڭ ارقاسىندا عانا ءبىز التىن ورداعا الەمدىك تاريحتا لايىقتى ورىن بەرە الامىز»، - دەيدى ساراپشى.

ەسكە سالا كەتسەك، بۇگىن ەلوردادا «التىن وردا. تاريح پەن تاعىلىم» اتتى دوڭگەلەك ۇستەلى ءوتىپ، التىن وردا تاريحىنا قاتىستى تاتارستاندىق تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، ەتنوگراف دامير يسكاكوۆ، تۇركى اكادەمياسىنىڭ ساراپشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى تيمۋر كوزىريەۆ، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، ق ر ب ع م مەملەكەت تاريحى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى بۇركىت اياعان پىكىر بىلدىرگەن ەدى.

 اۆتور: ايان بەكەن ۇلى

سوڭعى جاڭالىقتار