ءداستۇرلى دىندە ەكسترەميزم، تەرروريزم دەگەن ۇعىم جوق - عالىم
ءارى ونى تەرروريزمگە جانە باسقالاردى ولتىرۋگە شاقىراتىن ءدىن دەپ سيپاتتايدى. سونىمەن قاتار مۇسىلماندار قان توگۋگە جانە باسقالارمەن بەيبىتشىلىكسىز، سۇيىسپەنشىلىكسىز ءومىر سۇرۋگە بۇيىراتىن دىننەن ۇيرەنگەن دەيدى. ول دۇرىس ەمەس. كەز-كەلگەن ءدىن تەك ماحابباتقا، بەيبىتشىلىككە باسقالارمەن جاقسى تۇرۋعا شاقىرادى. ال يسلام وسى ۇلى دىندەردىڭ ءبىرى، ءارى ول ۇستامدىلىقتى، باسقالارمەن جاقسى تۇرۋشى ءدىن. بەيبىتشىلىك، سۇيىسپەنشىلىك ءدىنى، بارلىق مونەتەيستىك دىندەر سول سياقتى. قۇران كارىمدە سونى انىقتايتىن ونداعان اياتتار بار. قۇران مۇسىلمانداردان ادىلدىكتى، ءتىپتى مۇسىلمان ەمەستەرگە زۇلىمدىق جاساماۋدى تالاپ ەتەدى.
كەيبىرەۋلەر يسلامعا ەكسترەميزم، تەرروريزم ءدىنى دەپ جالا جاپقاندا ءالسىز دالەلدەرگە جانە يسلاممەن از بايلانىس جاسايتىن تاجىريبەلەرگە سۇيەنەدى. ءارى ۇكىمدى بارلىق مۇسىلماندارعا جابادى. ءتىپتى قاتىگەزدىكتى، ەكسترەميزمدى، تەرروريزمدى وسى دىنگە تيەسىلى قىلادى. بۇل عىلىمي ىسكە قاراما قايشى. دۇرىس عىلىمي ءتاسىل دىنمەن از قارىم-قاتىناسى بارلاردىڭ ايتقانىنا كوز جۇمىپ، ءبىزدى ءدىننىڭ نەگىزگى تابيعاتىنا قاراۋعا شاقىرادى. ءبىر ادام ەكسترەميست بولىپ، ءبىراق تەرروريست بولماۋى مۇمكىن، ول ءوزىنىڭ پىكىرىندە قاتىگەزدىك تانىتادى، ءبىراق وزىنەن باسقالارىنا قارسى دۇشپانداسپايدى. ەندى بىرەۋى قاتىگەز بولىپ، ءوزىنىڭ قاتىگەز پىكىرلەرىن تاراتۋدا كۇشتى پايدالانادى. مىنە بۇل جەردە ەكسترەميزم تەرروريزممەن بايلانىسادى.
يسلام ادامدى قۇرمەتتەۋدە قانداي ءدىندى بولسا دا، شەكتەمەيدى. ولاي بولسا، ول ءوز ۇستانۋشىلارىنىڭ ەكسترەميزمگە نەمەسە تەرروريزمگە دەگەن قۇلشىنىسىن ارتتىرىپ، ولاردى وعان شاقىرادى دەگەن وي كەلە مە؟
يسلام ءوزىنىڭ تاريح وتپەلىندە ادامدارعا قۇرمەت كورسەتۋگە، ولارمەن جاقسى قارىم- قاتىناس جاساۋعا شاقىرادى جانە مۇسىلماندارعا ەگەر ولار بىرەۋدى دىنگە شاقىرۋدى قالاسا، ونىڭ ۇگىتى كوركەم بولۋىن بۇيىرادى.
دەمەك، ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ نەگىزى دىنگە ەشقانداي قاتىسى جوق. بۇل اق پەن قارا. سوندىقتان يسلامدى ەكسترەميزممەن، تەرروريزممەن بايلانىستىرۋدىڭ قاجەتى جوق. بۇل تەرىس پيعىلدى جات اعىمداعىلاردىڭ ءىس-اركەتى ەكەنى ايدان انىق. مىنە، وسىنى حالىق اراسىندا كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ قاجەت.
مۇحاممەد ماحفۋز، تەولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى
اۆتور: الما مۇقانوۆا