جاستاردى جات ءدىني اعىمداردىڭ ىقپالىنان قالاي قورعاۋعا بولادى

الماتى. قازاقپارات - قازاقستان قوعامىنىڭ رۋحاني تۇرعىدان جاڭارۋىندا ءداستۇرلى دىندەر ماڭىزدى ءرول اتقارادى.

يسلام، حريستياندىق جانە يۋدەي دىندەرىنىڭ جالپى ادامزاتتىق جانە گۋمانيستىك قۇندىلىقتارى ۇلتارالىق جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىم مەن تاتۋلىقتى ورنىقتىرۋدا ماڭىزى ەرەكشە. ولار قوعامىمىزدا دوستىقتى، ءوزارا قۇرمەت پەن تۇسىنىستىكتى نىعايتۋعا قىزمەت ەتەدى.

الايدا، بۇگىندە ەكسترەميزم مەن تەرروريزم يدەولوگتارى ءدىندى پايدالانىپ، ءدىني ريتوريكانىڭ ەرەكشە ادىستەرىن قولدانا وتىرىپ، حالىقتىڭ بەلگىلى ءبىر توپتارىنىڭ وي-ساناسىنا تەرىس ىقپال ەتە ءبىلدى. كوپ جاعدايدا الەۋمەتتىك بەلسەندىلىگىمەن ەرەكشەلەنەتىن، يدەولوگيالىق ىقپالعا تەز تۇسەتىن قوعامنىڭ ەرەكشە توبى سانالاتىن جاستار تەرىس پيعىلدى ءدىني ناسيحاتتىق قىزمەت ءۇشىن ىڭعايلى نىساناعا اينالدى.

جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي ىزدەنگىش جانە بىلۋگە قۇمار بولىپ كەلەتىن جاستار قىلمىس الەمىنىڭ، سونىڭ ىشىندە شەتەلدىك جانە حالىقارالىق سۋبەكتىلەردىڭ تاراپىنان ايلاكەرلىكپەن جاسالعان يدەولوگيالىق تۇزاققا ءجيى تۇسەتىن بولدى.

بۇل ورايدا قازىرگى ۋاقىتتا مەملەكەتتىڭ قۇزىرلى مەكەمەلەرى ەكسترەميستىك ۇيىمداردىڭ جانە ولاردىڭ يدەولوگتارىنىڭ قىزمەتىن ايقىنداپ، تىيىم سالۋ باعىتىندا ىقپالدى شارالار قابىلداۋدا. سونىمەن ءبىر مەزگىلدە اقپاراتتىق- ناسيحات جۇمىستارىن كەڭىنەن جۇرگىزۋ، ءارتۇرلى دىندەر وكىلدەرى اراسىندا سۇحبات ورناتۋ قاجەت. رۋحاني- اعارتۋ جانە تاربيە جۇمىستارىنىڭ ساپاسىن كوتەرىپ، تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى شارالار اتقارىلۋدا.

ەلىمىزدە كونفەسسياارالىق قاتىناستار سالاسىنداعى جانە ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ ماقساتىنداعى ساياساتىن ىسكە اسىرۋ بارىسىندا كوپتەگەن ءىس- شارالار بارلىق اۋماقتاردا وتكىزىلىپ جاتىر. الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ «مونيتورينگ جانە تالداۋ» ورتالىعى تاراپىنان قالاداعى ءتۇرلى الەۋمەتتىك توپتار اراسىندا قۇرامى ساراپشى- ءدىنتانۋشىلاردان، ءدىني-كونفەسسيا وكىلدەرىنەن قۇرالعان اقپاراتتىق-تۇسىندىرمەلىك توپتىڭ (ا ت ت) قۇرامى قۇرىلعانىنا ءبىرشاما ۋاقىت ءوتتى.

بۇعان قوسا قالاداعى اۋدانداردان جوعارى جانە ارناۋلى ورتا وقۋ ورىندارى ستۋدەنت جاستارى، مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر، الەۋمەتتىك قورعاۋ مەكەمەلەرى، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، اكىمدىك قۇرىلىمدارى جانە ت. ب. اسكەري قىزمەتكەرلەر، جاۋىنگەرلەر، اسكەري وقۋ ورىندارىنىڭ كۋرسانتتارى، قىلمىستىق- اتقارۋ جۇيەسىندەگى جازاسىن وتەۋشىلەر اراسىندا دارىستەر، كەزدەسۋلەر وتكىزەتىن اقپاراتتىق- ناسيحاتتىق توپ جۇمىس جاسايدى.

بۇگىنگى تاڭدا الماتى قالاسىندا 17 كونفەسسيادان تۇراتىن 180 ءدىني بىرلەستىك تىركەلگەن.

ولاردىڭ ىشىندە ق م د ب- نىڭ فيليالدارى باسشىلارى (مەشىت يمامدارى)، قازاقستاننىڭ پراۆوسلاۆ شىركەۋى، ريم-كاتوليك شىركەۋىنىڭ ەپارحياسى، ليۋتەراندىق قاۋىم، ەۆرەي قاۋىمى، ۆون- بۋدديزم بىرلەستىگى، پروتەستانتتىق باعىتتاعى شىركەۋلەر، ەلۋىنشىلەر، پرەسۆيتەرياندار، ە ح ب، مەتوديستەردى قامتىعان ءدىني قاۋىمداردىڭ باسشىلارىمەن كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا اتالعان جۇمىستار ودان ءارى جالعاسۋدا.

جوعارىدا كەلتىرىلگەن ءدىني كونفەسسيالار جونىندەگى اقپاراتتار جيناقتالعان religionmap.kz الماتى قالاسىنىڭ ءدىني كارتاسى سايتى جۇمىس جاساۋدا. بۇل الماتى قالاسىنداعى ءدىني نىسانداردىڭ قىزمەتى تۋرالى قوسىمشا اقپاراتتى تابۋعا جانە وقۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن قىزمەت ءتۇرى بولىپ سانالادى.

قالاداعى ءدىني عيماراتتان تىس ورىنداردا ءدىني ءىس-شارالار وتەتىن ءۇي-جايلاردىڭ (نامازحانا بولمەلەرى) قىزمەتىنە مونيتورينگ جاسالادى.

كونفەسسياارالىق بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم كوپۇلتتى، كوپتىلدى جانە كوپكونفەسسيالى قازاقستان ءۇشىن كۇردەلى ماسەلە. بۇگىندە قازاقستان الەمگە بۇكىلالەمدىك ءدىني-رۋحاني فورۋمنىڭ ورتالىعى ەسەبىندە دە تانىس. وعان الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ باسشىلارى اناعۇرلىم ماڭىزدى زاماناۋي ءدىني ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن جينالادى. ولار: تولەرانتتىلىق، ءوزارا قۇرمەتتەۋ مەن ءتۇسىنىسۋ، ۇلتارالىق كەلىسىم مەن ءدىني توزىمدىلىك. بۇل قاعيدالار قازاقستانداعى كونفەسسياارالىق قاتىناستاردىڭ دا نەگىزىن قۇرايدى.

بايتەنوۆا ن.، كامالوۆا ف. - ءال-فارابي اتىنداعى قاز ۇ ۋ، ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسى

 

اۆتور: گۇلميرا عوسمانالي