ق. توقايەۆ جوعارعى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەس وتىرىسىنا قاتىسادى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ءبىرىنشى قازاندا ارمەنيا استاناسى ەريەۆاندا جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ كەزەكتى وتىرىسى وتەدى.

 وعان وداققا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى تۇگەل قاتىسادى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. اراسىندا ارينە مەملەكەت باسشىسى قاسىم- جومارت توقايەۆ تا بار.

ەريەۆان ەرتەڭگە ازىرلىك جۇرگىزىپ جاتقاندا، ساراپشىلار جاي وتىرماي، سامميتتىڭ سالماعىن ساراپقا سالدى. سونىمەن جوعارعى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ كەزەكتى وتىرىسىنان نە كۇتەمىز؟

- ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداققا ارمەنيا ءسال كەيىن كەلىپ قوسىلدى ءبىراق بۇل، ەلدىڭ ەۋرازيالىق بىرلەستىككە دەگەن ەنجارلىعىن اڭعارتپاسا كەرەك. ەكونوميكالىق ودققا رەسمي ەريەۆان ءبىر جىل ءتوراعالى ەتتى. جانە ول جەمىستى ءوتتى دەۋگە ابدەن بولادى. ساراپشىلار ەرتەڭگى ەريەۆان ءسامميتى ماڭىزى مەن قۇرامى جاعىنان وداق ءۇشىن تايحي وقيعا بولادى دەپ باعالا وتىر. سەبەبى بۇل كەڭەسكە بىرلەستىكتەگى بەستىكتىڭ باسشىلارىنان بولەك يران پرەزيدەنتى حاسان رۋحاني مەن سينگاپۋردىڭ پرەمەر- ءمينيسترى لي سيان ءلان قاتىسپاق.

 ال ەرتەڭگى سامميتىڭ باستى قۇجاتى -  ەۋرازيالىق ەەكونوميكالىق ودق پەن سينگاپۋر اراسىندا قول قويىلاتىن ەركىن ساۋدا ايماعى تۋرالى كەلىسىم بولماق. ساراپشىلار ەگەر بۇل كەلىسىمگە قول جەتكىزىلسە، ەكونوميكالىق وداق ءۇشىن وڭ اسەرى بولاتىنىن ايتىپ وتىر. ول بەلگىلى دە، سەبەبى سينگاپۋر الەمدەگى اسا ءىرى قارجىلىق حاب عانا ەمەس، ينۆەستيتسيالىق پورتفەلى باي ەلدەردىڭ ءبىرى. ەكونوميكالىق الەۋمەتى بارىنە ايان سينگاپۋرمەن سەرىكتەستىك تاۋار، قىزمەت جانە ينۆەستيتسيالىق تەتىكتەردىڭ توڭىرەگىندە بولماق.

 ۆيگەن اكوپيان، ساياساتتانۋشى:

 - بىزگە بۇل قۇجات قاجەت. ءبىراق بۇل بىزگە عانا ەمەس، سينگۋپار ءۇشىن دە كەرەك كەلىسىم. سەبەبى ولارعا نارىق كەرەك. ال ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق -  بۇل 200 ميلليون تۇتىنۋشىسى بار الىپ نارىق. سينگاپۋر سەكىلدى جوعارى تەحنولوگياسى دامىعان مەملەكەتكە ەۋرازيالىق كەڭىستىك نارىعىنا ەنۋ ۇلكەن ەكونوميكالىق مۇمكىندىك، سەبەبى نارىق بوس، ازىرگە باسەكە بولار ەشكىم جوق. جالپى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ مۇمكىندىگىن وكىنىشكە قاراي ەشكىم بارىنشا باعالاپ وتىرعان جوق ءالى.

ساياسات تانۋشى ۆيگەن اكوپيان بۇل شەشىم - ەۋرازيالىق ەكونميكالىق وداق ءۇشىن دە ۇلكەن سىناق ەكەنىن ايتادى. سەبەبى سينگاپۋر اسەان سەكىلدى الىپ بىرلەستىككە مۇشە. دەمەك، 600 ميلليون جۋىق حالقى بار وڭتۇستىك- شىعىس ازيا ەلدەرى قاۋىمداستىعىنىڭ قاقپاسى بەستىك بىرلەستىك ءۇشىن ايقارا اشىلماق.

 ۆيگەن اكوپيان، ساياساتتانۋشى:

- كەز كەلگەن ەكونوميكالىق كەرەمەتتەر ءۇشىن تەك مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساياسي ەرىك- جىگەرى جەتكىلىكسىز. مۇنداي قادامدى قوعاممەن بىرلەسىپ جاساۋ قاجەت. تۇتاس قوعام وزگەرىستى قالاسا، ەكونوميكالىق رەفورمالار الدەقايدا ءتيىمدى بولار ەدى. ول ءۇشىن ءبىز جىلدار بويعى جايلى ءارى قالىپتى ورتادان باس تارتۋىمىز قاجەت دەپ ويلايمىن.

سونىمەن ەرتەڭ ەريەۆاندا بەس ەلدىڭ باسشىسى ءبىر ۇستەلگە جايعاسىپ، ەكونوميكالىق وداق كەڭىستىگىندەگى كەدەرگىلەردى تالقىلاپ، كەيبىرى بويىنشا كەلىسىمگە كەلەدى. جوعارى ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كەڭەستىڭ وتىرىسىنا قاتىسۋ ءۇشىن بۇگىن ەريەۆانعا قاسىم- جومارت توقايەۆ ۇشىپ كەلەدى. سامميتتىڭ اياسىندا مەملەكەت باسشىسى ءبىرقاتار ەكىجاقى كەزدەسۋلەر وتكىزەدى دەپ جوسپارلانعان.

كەڭەسكە كەلگەن مەملەكەت باسشىلارى اۋەلى شاعىن، سوسىن كەڭ قۇرامدا كەزدەسەدى. كەڭەس وتىرىسىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 15 شاقتى قۇجاتقا قول قويىلماق. ونىڭ ىشىندە، ءبىرىڭعاي قارجىلىق نارىق قۇرۋ تۋرالى تۇجىرىمداما، ەكونوميكالىق وداقتىڭ بيۋدجەتى تۋرالى قۇجاتتار بار.

www.24.kz