ولسەم دەنەم ەلىمە جەتكىزىلسە دەيمىن - سوعىس وشاقتارىنان حابار بەرەتىن تۇركيالىق ءتىلشى
جۋرناليستيكانىڭ اجالمەن بەتپە-بەت كەلەتىن قاتەرلى سالاسىندا جۇرگەن قاعىلەز مامان الەمنىڭ ءار نۇكتەسىندەگى سوعىس وشاقتارىنان حابار بەرىپ كەلەدى.
وزگىر يورۋل - 18 جاسىنان بەرى وت پەن وقتىڭ ورتاسىندا جۇرگەن، كەزىندە ساددام حۋسەيننىڭ وزىنەن سۇحبات العان ءتىلشى. ايتارى بار ەكەن.
«ءبىزدىڭ جۋرناليستەر سوعىس بولىپ جاتقان وڭىرلەردى ارالاپ، حالىققا جىلدام حابار بەرىپ وتىرادى. قايعى بۇلتى ءۇيىرىلىپ، قان توگىلگەن جەردە جۇرەمىز. اسكەري قاقتىعىستار بولعان يندونەزيا، اۋعانستان، يراك، اراب ەلدەرىندە، سيريادا جۇمىس جۇرگىزدىك. جۇمىسىمدى وپەراتور رەتىندە باستادىم. بالقانداعى قاقتىعىستاردا، يندونەزياداعى ءزىلزالادا، باعداتتاعى شايقاس ورىندارىندا بولدىم. سوڭعى 20 جىلدا الەم تاريحىنىڭ ماڭىزدى وقيعالارىنىڭ بەل ورتاسىندا جۇردىك»، - دەيدى وزگىر يورۋل ەلوردادا ءوتىپ جاتقان Astana Media Week شاراسىندا.
تۇركيالىق جۋرناليستىڭ ايتۋىنشا، سوعىس وشاقتارىنان الىنعان حابارلار بىردەن ІНА (Ihlas Haber Ajansi) جاڭالىقتار اگەنتتىگىنىڭ ورتالىعىنا جولدانادى. اقپارات وسىدان كەيىن بىردەن وڭدەلىپ، كورەرمەنگە جول تارتادى.
«ءبىز ەڭ الدىمەن، وقيعانىڭ ەپيتسەنترىنە ءوز باسەكەلەستەرىمىزدەن ەرتەرەك جەتۋدى ماقسات تۇتامىز. سەبەبى، ۇجىمدىق جۇمىس وسى ولشەممەن ولشەنەدى. شايقاس ورىندارىنان جاڭالىقتى ۋاقتىلى جولداۋ ءۇشىن 2-4 ادامنان تۇراتىن كوماندا اتتاندىرىلادى. كاتاردا، يوردانيادا وقيعانىڭ - وتتىڭ ورتاسىندا جۇرگەن كەزدەر بولدى. ءتىپتى ساددام حۋسەيننىڭ ەسكەرتكىشى بۇزىلىپ جاتقان كەزدە جاڭالىق بەرىپ جاتتىق. ءبىزدىڭ جۇمىستاعى نەگىزگى پوزيتسيا - ءوزارا ءتۇسىنىسۋ. ويتكەنى، ەگەر كومانداداعى ەكى ادام ءبىر-بىرىمەن ۇعىنىسپاسا، بالكىم، ۋاقىتىندا قاجەتتى جاڭالىقتى بەرە الماي قالۋى مۇمكىن. ياعني، كوماندالاستاردىڭ بارلىق جۇمىسى ۇيلەسىمدى بولۋى ءتيىس»، - دەيدى ول.
وزگىر يورۋل 18 جاسىنان باستاپ الەمنىڭ سوعىس بولىپ جاتقان نۇكتەلەرىندە تىلشىلىك قىزمەت اتقارعان. كەزىندە ساددام حۋسەيننەن سۇحبات العان تانىمال جۋرناليست. قىزمەت جولىن 1997-1998 -جىلدارى بالقانداعى قاقتىعىستاردان باستاعانىن ايتادى. بالقانعا جاس شاعىندا اۆتوبۋسپەن جەتكەنىن ەسكە الادى.
«رەپورتەر ءۇشىن سوعىس وشاقتارىندا ءجۇرۋ ءبىر جاعىنان قىزىق دەسەك تە، بۇل وتە اۋىر جۇمىس. كەيدە سۋىق تا قاتەرلى ورىنداردا جاڭالىقتى ساعاتتاپ كۇتەتىن كەزدەر بولادى. جەرگىلىكتى تۇرعىندارمەن ەتەنە جۇمىس جۇرگىزەمىز. جەرگىلىكتى سالتتى، ەرەكشەلىكتى ءبىلىپ وتىرۋدىڭ ماڭىزى زور. ءسابيدىڭ ءولىمى، بەيبىت حالىقتىڭ قىرىلۋى سەكىلدى قورقىنىشتى وقيعالاردى ءوز كوزىمىزبەن كورگەن شاقتار كوپ بولدى. سىنىپ كەتپەۋدى ويلاپ، جۇمىستى جالعاستىرا بەرەمىز وندايدا. باستى تالاپ - جاڭالىقتى تەزدەتىپ بەرۋ. 2011 -جىلى كاددافي ولتىرىلگەن كەزدە بىردەن جيىن وتكىزىپ، ليۆياعا جەتۋ مىندەتىن العا قويدىق. ارىپتەس باسىلىمداردىڭ اقپاراتىن اقتاردىق. ولارمەن اقپارات الماسۋ تاجىريبەسى دە بىزدە بار. اۋە قاتىناسىنا شەكتەۋ قويىلعاننان كەيىن ليۆياعا تۋنيس ارقىلى ۇشىپ جەتتىك. كەيدە بەلگىلى ءبىر ەلدىڭ باقىلاۋ-وتكىزۋ پۋنكتى جىبەرمەي، كەيدە جۇمىس ىستەيتىن قۇرال-جابدىقتارىمىز شەكارادان وتپەي، كەدەرگىلەر كوپ كەزدەسەدى»، - دەيدى تۇركيالىق جۋرناليست.
وزگىر يورۋل كەيبىر قاۋىپتى جاعدايدا جىلدام ەۆاكۋتسيالانۋ قاجەتتىگى تۋىندايتىنىن جەتكىزدى. ول ءۇشىن تىلشىلەر الدىمەن شەگىنەتىن جەرىن بىردەن ەسەپتەپ، الدىن الا قايدا قاشاتىندارىن ءبىلىپ الۋى ءتيىس. جۋىقتا عانا اۋعانستاننىڭ سولتۇستىگىندە قاقتىعىس بولعاندا تىلشىلەر قوسىنى تاۋعا قاشىپ امان قالىپتى.
«بۇرىن اقپاراتتى اگەنتتىكتىڭ ورتالىعىنا جەتكىزۋ قيىنعا تۇسەتىن. قازىر ينتەرنەت پەن الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ارقاسىندا بۇل شارۋا جەڭىلدەي ءتۇستى. اگەنتتىكتىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى اككاۋنتتارى، ارنالارى ارقىلى تىكەلەي ترانسلياتسيا جاسالادى.
«سوعىس وشاقتارىندا ەڭبەك ەتەتىن تىلشىلەر راسىندا دا، باسىن بايگەگە تىككەننەن كەيىن بەلگىلى ءبىر ارتىقشىلىققا لايىق دەپ ايتۋعا بولادى. قاتەرلى جەردە جۇرگەن تىلشىلەر كوبىرەك قولداۋعا يە بولۋى ءتيىس. ءبىز جۇمىسقا سۋىق اقىلمەن ەمەس، ىستىق جۇرەكپەن بارامىز. ياعني، جاڭالىقتى ءبىرىنشى بەرۋ راحاتىن جانىڭىزبەن تۇسىنەسىز. تەلەديداردان كورگەننەن كەيىن وسى جۇمىسقا قۇمار بولساڭىز، وقىس وقيعالاردىڭ ورتاسىندا بولعىڭىز كەلىپ كەتەدى. مەن قازىر ءدال وسى جەردە تۇرسام دا، قاتەرلى بولسا دا، سوعىس بولىپ جاتقان ايماقتاردىڭ بىرىنە بارىپ، حالىققا اشىق تا ءادىل حابار بەرگىم كەلىپ تۇر. جۋرناليستيكا - مۇلدە بولەك الەم، ەرەك ءىس»، - دەيدى ول.
قاۋىپتى ايماقتاردا جۇرەتىن تىلشىگە «وتباسىڭىز جۇمىسىڭىزعا قالاي قارايدى؟» دەگەن سۇراق قويىلدى.
«جۇمىسقا العاش كىرىسكەن كەزدە بويداق ەدىم. اۋعانستاندا وقيعالاردىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇرىپ، قانداي سەزىمدە بولدىم؟ ونداي جاعدايدا ءولىم جايلى مۇلدە ويلامايسىڭ. ولەم-اۋ دەگەن وي كەلمەيدى. ەگەر ءولىم جايلى ويلاسام، ەڭ بىرىنشىدەن، دەنەم تۇركياعا جەتكىزىلسە دەيمىن. وتباسىلى ارىپتەستەرىمدى سوعىس وشاقتارىنا جىبەرگىم كەلمەيدى. سەبەبى، ونداي ورىنداردا بەلگىلى ءبىر ادامدار عانا ەڭبەك ەتە الادى. پولشالىق ءبىر ارىپتەسىمىزبەن ءار جەردە كەزدەسىپ جۇرەتىن ەدىك. يراكتا ونى ءولتىرىپ كەتتى. ارينە، ءبىز سەكىلدى تىلشىلەردىڭ سانى ۋاقىت وتە كەلە ازايىپ بارادى. ءبىراق، كورەرمەندەر سوعىس وشاقتارىنان جاڭالىق بىلگىسى كەلەدى. ءبىز ماماندار رەتىندە ولاردىڭ تالابىن قاناعاتتاندىرىپ، مالىمەت بەرىپ وتىرۋىمىز كەرەك»، - دەيدى وزگىر يورۋل.
اۆتور: ايان بەكەن ۇلى