مامانداردان ماڭىزدى كەڭەس: بالا اۋرۋشاڭ بولماي، مىعىم ءوسۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟

None
None
نۇر-سۇلتان. قازاقپارات – ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق ورتالىعىنىڭ ماماندارى بالانى مىعىم جەتىلدىرۋ بويىنشا اتا-انالارعا ءبىرشاما ماڭىزدى كەڭەس بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«بىرىنشىدەن، بالالاردىڭ مەكتەپتەگى العاشقى كۇندەرى ەرەكشە نازار اۋدارۋدى قاجەت ەتەدى. ءبىرىنشى سىنىپقا كەلگەن بۇگىنگى بالالاردىڭ ەرەكشەلىگى - تەز شارشاۋدا. بالاعا قالاي كومەكتەسە الامىز؟ بىرىنشىدەن، كۇن ءتارتىبىن ساقتاۋ: كۇنىنە كەم دەگەندە 10 ساعات ۇيىقتاۋ، دۇرىس تاماقتانۋ، جاتتىعۋ جاساۋ»، - دەپ حابارلايدى ورتالىقتان.

مامانداردىڭ ايتۋىنشا، وقۋشىلار ۇزاق مەرزىمدى جازعى دەمالىستان كەيىن رەجىمدى، اسىرەسە ۇيقىنى قالپىنا كەلتىرۋى قاجەت: بالانىڭ نەشەدە جاتۋىن، ۇيقىسىنىڭ قانۋىن، قوزعالىسسىز كۇيدە نەشە ساعات بولاتىنىن، وتىرىپ وتكىزگەن ۋاقىتىن فيزيكالىق جۇكتەمەمەن قالاي الماستىراتىنىن قاداعالاعان ابزال. دەمالىستان كەيىن بۇل رەجيمدى ءبىر ساتتە اۋىستىرۋ مورالدىك تۇرعىدان دا، فيزيكالىق تۇرعىدان دا قيىنعا سوعادى. بالاڭىزعا ءوزىڭىز ۇلگى كورسەتە وتىرىپ كومەكتەسكەن ءجون. بالا ۇيىقتار الدىندا 4 ساعات بۇرىن شۋلى ويىندار ويناۋدان، تەلەديدار مەن كومپيۋتەردەن، اۋىر اس ءىشىپ، شۋلى مۋزىكا تىڭداۋدان شەتتەتۋ كەرەك.

«ەكىنشىدەن، ءسىز تۇراتىن ايماقتىڭ كليماتتىق ەرەكشەلىگىن ەسكەرىپ، بالاڭىزعا كيەتىن كيىمىن دۇرىس تاڭداۋعا كومەكتەسىڭىز. كۇزدە اۋا رايى الدامشى ءارى قۇبىلمالى: ءۇي-جايلاردا جىلى، ال دالادا اۋا-رايى جەلدى بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان كوپقاباتتى كيىمگە بەيىمدەلگەن ءجون - بالا ءوزىن جايلى سەزىنۋى ءۇشىن جەڭىل كيىنگەنى ابزال جانە دالادا توڭىپ قالماس ءۇشىن قالىڭ كۇرتەشەسىن كيىپ الۋى كەرەك. وسى ماسەلەنى سىنىپ جەتەكشىسىمەن تالقىلاۋدى ۇمىتپاڭىز: سىنىپ كۇن تۇسەتىن جاقتا ورنالاسسا سىنىپتاعى تەمپەراتۋرا دا جوعارى بولادى. قاتتى ىستىق باس اۋرۋىنا اكەلىپ، اعزاداعى تەرمورەگۋلياتسيا بۇزىلىسىنىڭ سەبەبىنە اينالۋى مۇمكىن. ەگەر بالا توڭىپ قالسا، ونىڭ يممۋنيتەتى دە السىرەيدى، ونىڭ ناتيجەسىندە بالاعا سۋىق ءتيىپ، سىرقاتتانۋى مۇمكىن»، - دەلىنگەن حابارلامادا.

ۇشىنشىدەن، بالا وقۋشى بولعان ساتتەن باستاپ، ارتىق جۇكتەمەدەن ونىڭ كورۋ قابىلەتى ناشارلاي باستايدى. وعان قوسا، مۋلتفيلمدەر مەن كومپيۋتەر ويىندارىنان دا قوسىمشا ناشارلاي بەرەدى. تولىعىمەن قالىپتاسپاعان كورۋ ورگاندارىنىڭ دامۋىن اسىرا سالىنعان جۇكتەمەدەن جانە ەڭبەك پەن دەمالىس رەجىمىنىڭ بولماۋىنان تەز قۇرتىپ الۋعا بولادى. ددۇ ستاتيستيكاسى بويىنشا، مەكتەپ جاسىنداعى ءاربىر ءتورتىنشى بالا كوز اۋرۋىنان زارداپ شەگەدى. سولاردىڭ اراسىندا الىستان ناشار كورۋ كەڭ تارالعان.

«بالانى ءوز دەنساۋلىعىنا مۇقيات قاراۋعا ۇيرەتىڭىز - ولارعا قاعيدالاردى ايتىپ، سولاردى ساقتاۋعا كومەكتەسىڭىز. بالالار جارىق جەردە وقىپ، جازۋى، كومپيۋتەر مەن تەلەديدار الدىندا كوپ وتىرماۋى، كوزىن ءتۇرلى سوققىلاردان، شانشۋلاردان جانە جاراقاتتاردان ساقتاۋى، كوزگە كۇش سالاتىن تاپسىرمالاردى ورىنداعان كەزدە كوزگە ارنالعان جاتتىعۋلاردى جاساۋى كەرەك. سونداي-اق، قاجەت بولعان جاعدايدا كوزىلدىرىك كيۋدەن ۇيالماۋى قاجەت»، - دەلىنگەن حابارلامادا.

تورتىنشىدەن، وقۋشىلارعا قانداي اۋىرلىقتى كوتەرىپ ءجۇرۋ كەرەكتىگىن باقىلاڭىز. بارلىق كىتاپتاردى، قالامساۋىتتى، داپتەرلەردى، اۋىستىراتىن اياق-كيىمدى ولشەگەن كەزدە سالماعى 3-5 كەلىنى قۇرايدى. مۇنداي اۋىرلىق بالاعا زيان كەلتىرمەۋ ءۇشىن يىقباۋى كەڭىرەك جانە قاتتى ورتوپەديالىق ارقاشاسى بار ىڭعايلى سومكەنى تاڭداعان ءجون. وقۋشىنىڭ دۇرىس دەنە ءمۇسىنى -  تەك سۇلۋلىعى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار دۇرىس دەنساۋلىعىن كورسەتەدى.

«بالا كۇندەلىكتى ءومىرىنىڭ ايتارلىقتاي كوپ بولىگىن مەكتەپ پارتاسىندا وتكىزەدى. سوندىقتان وقۋ ورنىنىڭ دۇرىس جاراقتانۋى وتە ماڭىزدى. وتىرعان بالانىڭ قولى، اياقتارى جانە ارقاسى سۇيەنىپ وتىرۋى ءتيىس. ورىندىقتىڭ اياقتارى بالانىڭ جىلىنشەگىنەن ۇزىن بولماۋى ءتيىس. اياقتارى ەدەنگە ءتيۋى قاجەت. ورىندىقتىڭ ارقالىعىندا بەلى بۇگىلەتىندەي تىرەگى بولۋى كەرەك. يممۋنيتەتتى نىعايتۋ ءۇشىن بالاعا كۇن سايىن تازا اۋادا قوزعالمالى ويىندار ويناپ، سپورتپەن اينالىسۋ قاجەت. مىقتى جانە ءتوزىمدى اعزا اۋرۋلارعا توتەپ بەرە الادى. مەكتەپ وقۋشىلارىنا سالىناتىن ينتەللەكتۋالدى جۇكتەمە دە ۇلكەن. بالانىڭ دۇرىس تاماقتانۋىنا، جاسىنا ساي دارۋمەندەر مەن ميكروەلەمەنتتەرگە باي ازىق- تۇلىك جەۋىنە ايرىقشا كوڭىل اۋدارۋ قاجەت. بالانىڭ اس ۇلەسىنەن گازدالعان، قۇرامىندا قانتى بار ءتاتتى سۋسىنداردى جانە مايلى تاماقتار مەن فاست-فۋدتى الىپ تاستاعان دۇرىس»، - دەپ كەڭەس بەرەدى ماماندار.

سوڭعى جاڭالىقتار