ەنەرگەتيكا ءمينيسترى مەملەكەت باسشىسىنا نە جايىندا باياندادى
قانات بوزىمبايەۆ قازاقستان پرەزيدەنتىنە وتكەن جەتى ايدىڭ قورتىندىسىن بايانداپ، ەنەرگەتيكا سالاسىنىڭ جوسپارلى دامىپ جاتقانىن حابارلادى. بايانداماعا سايكەس، مۇناي ءوندىرۋ كولەمى 52,23 ميلليون توننانى قۇراپ، بيىلعى جوسپار 101,2 پايىزعا ورىندالعان. ونىڭ ىشىندە ءۇش ءىرى جوبانىڭ ۇلەسىنە 31,6 ميلليون توننا تيەسىلى. (قاشاعاندا - 7,2 ميلليون توننا، تەڭىزدە- 17,5، ميلليون توننا قاراشىعاناقتا - 6,9 ميلليون توننا.)
«شىنى كەرەك، وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا قاشاعاندا كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ، ءوندىرۋ كولەمى تۇراقتى تۇردە تاۋلىگىنە 380 مىڭ باررەلگە شىقتى. ال، مۇناي ءوندىرۋدىڭ اعىمداعى قارقىنى جىلدىق جوسپاردى 89 ميلليون توننا كولەمىندە ورىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى مينيستر.
سونىمەن قاتار، مۇناي ونىمدەرىن وڭدەۋ سالاسىندا دا وڭ ديناميكا ساقتاۋلى. ياعني وڭدەۋ كولەمى 9,58 ميلليون تونناعا جەتىپ، بىلتىرعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا 3,1 پايىزدىق ءوسىمدى كورسەتىپ وتىر. بەنزين بويىنشا وڭدەۋ 10,8 پايىزعا ، ديزەل 7,8 پايىزعا ، اۆياوتىن 2,2 ەسەگە ءوسىپ وتىر. وسىنىڭ ناتيجەسىندە جىل باسىنان بەرى نارىقتاعى بولشەك ساۋدادا باعا تومەندەگەن. اسىرەسە بەنزيننىڭ اي-92 ماركاسى 6 پايىزعا ارزانداعان.
ايتا كەتۋ كەرەك، اعىمداعى جىلى قازاقستان ە ە ق- تان تىس جەرلەرگە اي-92 ماركاسىن 70 مىڭ تونناعا دەيىن، اي سايىن اي-95 ماركاسى بويىنشا 15 مىڭ تونناعا دەيىن تازا- ەكسپورتتاۋشى بولىپ وتىر.
وتكەن جەتى ايدا، گاز ءوندىرۋ كولەمى 33,1 ميلليارد تەكشە مەتردى قۇراپ، جوسپار 101,8 پايىزعا، ال تاۋارلى گاز ءوندىرىسى 19,6 ميلليارد تەكشە مەترگە جەتىپ، بەلگىلەنگەن جوسپار 104,8 پايىزعا ورىندالدى. سوندىقتان ىشكى نارىقتا تۇراقتىلىق ورناتىلىپ، گاز باعاسىن نەگىزسىز وسۋىنە جول بەرىلمەي كەلە جاتىر. حالىقتى گازبەن قامتۋ 49,7 پايىزعا جەتكەن. قازىر 9 ميلليونعا جۋىق ادام كوگىلدىر وتىنعا قول جەتكىزگەن.
كەزدەسۋ بارىسىندا مينيستر مۇناي حيميا سالاسىنا دا توقتالىپ، ءبىرقاتار جۇيەلى جۇمىستاردى باياندادى. بيتۋم ءوندىرىسى 464 مىڭ تونناعا جەتىپ، بەلگىلەنگەن جوسپار 103 پايىزعا ورىندالعان.
وتاندىق مۇناي- گاز حيمياسىنداعى وسى جىلدىڭ ماڭىزدى وقيعاسى - اتىراۋ م ءو ز- دە حوش ءيىستى كومىرسۋتەكتەردىڭ (بەنزول، پاراكسيلول) ونەركاسىپتىك ءوندىرىسىن باستاۋى. ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا 95 مىڭ توننا حوش ءيىستى كومىرسۋتەكتەر ءوندىرىلىپ، ولار ەكسپورتقا (رەسەي) جىبەرىلدى. 2019 -جىلعا جوسپار - 180 مىڭ توننا.
ال، ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ جالپى تۇتىنۋعا سايكەس 60,4 ميلليارد ك ۆ ت س ا ع قۇراپ وتىر.
سونداي- اق، كەزدەسۋدە مينيستر پرەزيدەنتكە ەنەرگەتيكا سالاسىنا جاسالىپ جاتقان ينۆەستيتسيالار تۋرالى دا مالىمەت بەردى.
مۇناي وندىرىسىندە ءۇش ءىرى جوبانى ىسكە اسىرۋعا قۇيىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى 44,5 ميلليارد ا ق ش دوللارىن قۇرادى. بۇل قاراجات ءۇش ءىرى جوبانى ىسكە اسىرۋعا - تەڭىزدى بولاشاقتا كەڭەيتۋ جوباسى (38 ميلليارد ا ق ش دوللارى)، قاراشىعاناق ءوندىرۋ دەڭگەيىن ۇزارتۋ جوبالارىنا (4,5 ميلليارد ا ق ش) جۇمسالادى.
وسىلايشا، تەڭىزدى بولاشاقتا كەڭەيتۋ جوباسى ساپالى وندىرۋگە سەرپىلىس بەرمەك. ياعني جىل سايىنعى دەڭگەيدى 2023 -جىلدان باستاپ، بىردەن 12 ميلليون تونناعا ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇناي- گاز حيميا سالاسىندا جالپى قۇنى 12,3 ميلليارد ا ق ش دوللارىن قۇرايتىن 8 ينۆەستيتسيالىق جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇل - پوليپروپيلەن مەن پوليەتيلەن جوبالارى جاقىن شەت ەلدەر اراسىندا پوليمەرلەر وندىرىسىندەگى ەڭ ءىرى جوبالارى. ەكى جوبا بويىنشا ينۆەستيتسيا كولەمى - 9 ميلليارد دوللار. قۇرىلىس كەزىندە كەمىندە 3 مىڭ جۇمىس ورنى جانە پايدالانۋ كەزەڭىندە - 1 مىڭ ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلادى.
پوليپروپيلەن جوباسى بويىنشا قۇرىلىس كەستە بويىنشا ءجۇرىپ، 2021 -جىلى اياقتالادى.
ايتا كەتۋ كەرەك، قازىرگى تاڭدا جاڭارتىلاتىن ەنەرگەتيكانى دامىتۋ دا تۇراقتى جولعا قويىلعان. وسى سالاداعى كورسەتىلەتىن مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى ينۆەستورلاردىڭ بەلسەندى تۇردە قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرادى. قازىردىڭ وزىندە ينۆەستيتسيالىق كولەمى 2 ميلليارد ا ق ش دوللارىن قۇرايتىن 82 ر ر ا كەلىسىمشارتقا قول قويىلدى.
جىل سوڭىنا دەيىن، ج ە ك وبەكتىلەرىنىڭ جيىنتىق قۋاتى 733-تەن (77 نىسان) 967 م ۆ ت- قا (85 نىسان) دەيىن ارتادى. 2020 -جىلى جەك سانىن 95-كە (1483 م ۆ ت) دەيىن، 2021 -جىلى 119-عا (بۇل 2096 م ۆ ت) دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانۋدا.
ءسوز سوڭىندا پرەزيدەنت ەنەرگەتيكا سالاسىنىڭ دامۋىنا وڭ باعاسىن بەرىپ، الداعى ۋاقىتتا قالىپتاسقان تۇراقتىلىقتى ساقتاۋدى تاپسىردى.
اۆتور: ايان بەكەن ۇلى