قۇربان شالۋدىڭ حالال تالاپتارى قانداي؟
وسىعان وراي، قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى قۇرباندىق شالۋ بارىسىندا ورىندالۋى ءتيىس تالاپتاردى اتادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
«بۇل كۇنى مەككەگە بارعان قاجىلار مينا القابىندا قۇرباندىق شالۋ ءراسىمى مەن قاجىلىقتىڭ باسقا دا تالاپ-شارتتارىن اتقارسا، قاجىلىق جاساۋعا شاماسى كەلمەگەن مۇسىلماندار مەشىتتەردە ايت نامازىن وقىپ، ايتۋلى مەرەكەنىڭ ەڭ ماڭىزدى ءراسىمى - قۇرباندىق شالادى»، - دەلىنگەن باسقارمانىڭ سايتىندا جاريالانعان اقپاراتتا.
قۇرباندىق شالاتىن ادامعا قويىلاتىن تالاپتار:
- اقىل-ەسى دۇرىس، باليعات جاسىنا تولعان مۇسىلمان بولۋى؛
- تۇرعىلىقتى مەكەندە بولعانى، ياعني، ساپاردا بولماعانى ابزال؛
- نيساپ مولشەرىندا ارتىق داۋلەتى بار ادام بولۋى.
«ءبىراق، بۇل جاعدايى تومەن ادام قۇربان شالماسىن دەگەن ءسوز ەمەس. ونداي قۇرباندىق ءناپىل قۇربان ۇكىمىنە جاتادى»، - دەلىنگەن باسقارمانىڭ مالىمەتىندە.
قۇربانعا قانداي مال شالىنۋى ءتيىس؟
- بەس جاسار تۇيەنى 7 ادام بىرىگىپ نەمەسە ءبىر ادام شالا الادى.
- ەكى جاسار سيىر مالىن 7 ادام بىرىگىپ نەمەسە 1 ادام شالۋىنا بولادى.
- ءبىر جاسار قويدى 1 ادام شالادى.
«قۇربان مالىن نيەتتى ادامنىڭ ءوزى شالسا، ساۋابى الدەقايدا كوپ دەپ سانالادى. الايدا، باسقا ادامعا وكىلدىك بەرۋگە دە بولادى. ول ءۇشىن تەلەفون ارقىلى نەمەسە حات-حابار ارقىلى شارانى بىرەۋگە ناقتى ۋاقىتىن ايتىپ تاپسىرۋ قاجەت. وكىلدىكتى قابىلداعان ادام قۇرباندىق شارتىن نيەتتى ادامنىڭ ايتۋى بويىنشا اتقارادى»، - دەيدى ءدىن وكىلدەرى.
قۇربان شالۋ ءتارتىبى قانداي؟
- پىشاق مالدىڭ كوزىنىڭ الدىندا قايرالماۋى كەرەك؛
- مالدى سول جامباسىنا جىعىپ، كەۋدەسىمەن قۇبىلاعا قاراتۋ قاجەت؛
- قۇربان شالۋعا نيەت ەتۋ (ءوز اتىنان نەمەسە وزگەنىڭ اتىنان)؛
- باۋىزدار الدىندا «ءبيسميللا، اللاھۋ اكبار!» دەپ ايتۋ؛
- مالدىڭ وڭەشىن، كەڭىردەكتى جانە مويىننىڭ ەكى جاعىنداعى تامىردى ءبىر مەزەتتە كەسۋ؛
- مالدىڭ قانى تولىق اعىپ، جانى شىققانشا كۇتۋ قاجەت.
قۇرباندىققا قانداي مال شالىنبايدى؟
- مالدىڭ ءبىر نەمەسە ەكى كوزى بىردەي سوقىر بولسا؛
- قۇربان شالۋ ورنىنا ءوز بەتىمەن جەتە المايتىنداي اقساق بولسا؛
- تىستەرىنىڭ كوبى جوق بولسا؛
- مۇيىزدەرى سىنعان نەمەسە ءبىر سىڭارى تۇبىنە دەيىن جوق بولسا؛
- ءبىر نەمەسە ەكى ءمۇيىزى تۇبىنە دەيىن كەسىلگەن بولسا؛
- قۇيرىعىنىڭ جارتىسى نەمەسە ودان كوپ بولىگى جوق بولسا؛
- مال تىم السىرەگەن كۇيدە بولسا؛
- تۋعاننان قۇلاعى نەمەسە قۇيىرىعى بولماسا؛
- لاس قالدىقپەن تاماقتانىپ جۇرگەن مال جارامسىز.
قانداي كەمشىلىگى بار مال قۇرباندىققا جارامدى؟
- كورۋى ناشار؛
- ءبىر اياعى اقساق بولسا دا، جۇرە الاتىن بولسا؛
- ءمۇيىزىنىڭ بولشەگى سىنىق بولسا نەمەسە تۋعاننان توقال بولسا؛
- ساناۋلى ءتىسى جوق بولسا؛
- قۇيرىعىنىڭ نەمەسە قۇلاعىنىڭ كىشكەنە بولىگى جوق بولسا؛
- قۇلاعى تەسىلگەن بولسا؛
- قىشىما؛
- پىشىلگەن بولسا قۇرباندىققا شالۋعا بولادى.
قۇربانعا شالىنعان مالدىڭ ەتىن قالاي ۇلەستىرۋ قاجەت؟
- ەتتىڭ 3/1 بولىگىن ءوزىنىڭ وتباسىنا، بالا-شاعاسىنا؛
- 3/1 بولىگى تۋعان-تۋىستارى مەن كورشىلەرىنە؛
- 3/1 بولىگىن كەدەي جانە مۇقتاج جاندارعا ۇلەستىرۋ ابزال.
ءدىن ماماندارى قۇربانعا شالىنعان مالدىڭ تەرىسى قاساپشىعا قىزمەت اقىسى رەتىندە بەرىلمەيتىنىن ەسكەرتەدى. ونى ساتىپ، اقشاسىن ساداقا ەتۋ قاجەت.
قۇربان شالۋدىڭ تىيىمدارى قانداي؟
- شالىنعان مالدىڭ تەرىسى مەن قالعان ەتى، باسى مەن باسقا دا بولشەكتەرى ساتىلماۋى ءتيىس؛
- مالدىڭ كوزىنشە پىشاق قايراۋعا بولمايدى؛
- سوياتىن مالعا قاتىگەزدىك تانىتۋعا بولمايدى؛
- وتپەيتىن پىشاقپەن باۋىزداۋعا تىيىم سالىنادى.
ەسكە سالايىق، بيىل قۇربان ايت مەرەكەسى 11- تامىز - جەكسەنبى كۇنى باستالادى.
بۇعان دەيىن ەلوردا اكىمدىگى قۇرباندىق شالۋعا بولاتىن ورىنداردى بەلگىلەگەنىن جازعان بولاتىنبىز.