اكىراندىك

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - اۋىلدا تىعىلىسپاق، قۋالاسپاق ويناعاندا ءبىرىنشى بولىپ قۋاتىن ادامدى، كوز جۇمىپ ىزدەيتىن ادامدى انىقتاعاندا ءارتۇرلى ساناماق ايتۋشى ەدىك قوي.

«اپام توقاش ءپىسىردى، ساناپ ەدىم ون ەكى» دەگەن سياقتى. ءبىزدىڭ اۋىلدا سونىڭ ءبىر ءتۇرى بولعان. «ءبىر شام، ەكى شام، ءۇش شام، ءتورت شام، بەس شام،.. ون شام، مەكتەپتىڭ اكىراندىگى ءشامشان»، - دەپ سانايتىنبىز.

ءيا، مارقۇم ءشامشان اتامىز شىندىعىندا اكىراندىك ەدى. مەكتەپتى كۇزەتەتىن. سول سياقتى قىرماننىڭ، كولحوزدىڭ گاراجىنىڭ، ديىرمەننىڭ، ءارقايسىسىنىڭ ءوزىنىڭ كۇزەتشىسى بولاتىن. جانە ءبارىن اكىراندىك دەيتىن. جانە ءبارىنىڭ جاسى سول ءشامشان اتامىزدىڭ جاسىمەن قارايلاس ەدى. سودان بولار ءبىزدىڭ ۇعىمىمىزدا اكىراندىك دەگەن شال-شاۋقاندار ىستەيتىن جۇمىس سياقتى كورىنەتىن.

اكىراندىك دەگەنىڭىز ورىستىڭ وحراننيك دەگەن ءسوزىنىڭ قازاقشاسى ەكەنىن دە كەيىن كەلە بىلدىك ەمەس پە. شىندىعى سول، اكىراندىك دەگەن اناۋ ايتقانداي ابىرويلى جۇمىس ەدى. بويىنان قۋاتى قايتقان قارتتاردىڭ تىرلىگى بولىپ سانالاتىن. سول اكىراندىگىڭىزدىڭ ارادا جىلدار وتكەندە كەرەمەت قىزمەت بولىپ كەتەتىنىن كىم بىلگەن. كادىمگى كەرۋەن كەرى بۇرىلعاندا العا شىققان اقساق تۇيەنىڭ كەرى.

سوقتالداي-سوقتالداي جىگىتتەردىڭ قىزمەتى بولدى. جانە بۇرىنعى اكىراندىك دەگەن ابىرويسىز ات جوق. شەتتەرىنەن سەكيۋريتي، شەتتەرىنەن وحرانا. قارسىلاسقانىن الىپ تا جىعاتىن، شالىپ تا جىعاتىن جىگىتتەر ۇيىندە جاتادى شالجيىپ.

- ءناعىپ جاتسىڭ؟ - دەگەن سۇراعىڭىزدىڭ جالعىز جاۋابى بار. - جۇمىس كۇتىپ جاتىرمىن، - دەيدى. نە جۇمىس دەسەڭىز، باياعى سول اكىراندىك. كۇتىپ جاتقانىنا ءتورت ايدان اسىپتى. ەندى قانشا كۇتەتىنى تاعى بەلگىسىز. التى اي كۇتۋگە بار. 143-مەكتەپتە قازاق تىلىنەن ساباق بەرەتىن ايەلى امان بولسا، اش قالمايتىنىنا سەنەدى.

مىسالعا، مەديتسينا قىزمەتكەرى جۇمىس كۇتىپ جاتۋىنا بولادى. ويتكەنى ول دوعدىردىڭ وقۋىن وقىعان. دوعدىر بولۋى كەرەك. ولاردىڭ ءوزى كەيدە باسقا جۇمىس ىستەي تۇرادى. ۋاقىتشا. ال، اكىراندىك ويتپەيدى. نامىسى جىبەرمەيدى. - گەليۋستىڭ زاپراۆكاسىنا پيستالەتچيك(ماي قۇيۋ پۋنكىتىنە ماي قۇيۋشى – رەد.) بولشى، ءبىرىنشى ايىندا ەلۋ مىڭ، كەلەسى ايىندا الپىس مىڭ تولەيدى ەكەن. ۋاقىت وتە كەلە ءجۇز مىڭعا دەيىن الادى ەكەنسىڭ، - دەشى. بەتىڭە باجىرايىپ قارايدى. كەكەسىنمەن، مىسقىلمەن. - نە ايتىپ تۇرسىڭ؟ - دەيدى.

تومەندەپ قالام دەيتىندەي جوعارى جۇمىس بولسا ءبىر ءسارى ەكەن-اۋ. ءاي، اكىراندىكسىڭ عوي. جانە وحرانا بولعاندا دا سولار ءبىر قاۋىپتىڭ بەتىن قايتارىپ جاتقان جوق. توناپ جاتقان جەرىنەن ۇرىنى ۇستاپ العان وحرانانى كورگەن تاعى ەشكىم جوق. باۋكەسپەنىڭ سازايىن تارتقىزعان سەكيۋريتيدى سەگىز اي ساندالساڭىز دا كەزدەستىرە المايسىز.

ويلانا كەلە، بۇل وحرانادا ىستەيتىن جىگىتتەردىڭ ءبارىن مەنت بولسام دەگەن ارمانى ءسال عانا ورىندالماي قالعان ادامدار دەپ شەشتىم. شىندىعى سول.

اناۋ كۇنى اۋرۋحاناعا تاماق اپارعام. بارسام، ءبىرقاۋىم ەل كوشەدە ەسىكتىڭ اشىلۋىن تاعاتسىزدانا كۇتىپ تۇر ەكەن. اۋرۋحانا اۋلاسىنىڭ قاقپاسى بەستە اشىلادى ەكەن. ءارقايسىسى ءارتۇرلى سەبەپتەرمەن اسىعىس. بىرەۋى ىشتەگى كۇتىپ جاتقان ناۋقاسقا تەزىرەك ءدارىسىن جەتكىزىپ بەرگىسى كەلىپ تۇر. ەندى بىرەۋى تەزىرەك قاتىنىنا تاماعىن بەرىپ، التىعا دەيىن بالاباقشاداعى بالاسىنا جەتسەم دەيدى. ءبارى اسىعىس. ءبىرى تاعاتسىز.

بۇندايدا ۋاقىت تا ءوتىپ بولمايدى ەمەس پە. بەسكە بەس مينۋت قالدى. ءبىر اپا: - بالام، از عانا قالدى عوي، اشا سالشى، - دەدى. اشپادى. بەسكە ءتورت مينۋت قالدى. ءبىر كوكەمىز دە ءوتىنىش قىلدى. اشپادى. ءۇش مينۋت قالدى. ءبىر تاتەنىڭ جۇيكەسى سىر بەردى. ايقايلاپ بەردى. اشپادى. ەكى مينۋت قالدى. اشپادى. ەگەر اناۋ اكىراندىك اۋلانىڭ قاقپاسىن بەس مينۋت بۇرىن اشسا، مىنا تۇرعان ەل ايدالاداعى اۋرۋحانانىڭ ەسىگىنە جەتەم دەگەنشە سول بەس مينۋت وتەتىن ەدى. ءبىر مينۋت قالدى. - ءاي، بولدى، اشساڭشى، وتىراردىڭ قاقپاسى ەمەس قوي، - دەدىم. اشپادى. ساباز ەكەن. نولمە-ءنول ۋاقىتىندا اشتى.

ويپىرموي، ءتۇرىن كورسەڭ. ۆاجنىي عوي، ۆاجنىي. كاك بۋد تو ا پ- نىڭ تۇتقاسىن ۇستاپ تۇرعانداي. شىركىن-اي، بارلىق سالا قىزمەتكەرلەرى انانداي بولسا، دامىعان وتىز ەلىڭە الدەقاشان كىرىپ، ەندى قاتتى دامىپ كەتكەن بەس ەلدىڭ قاتارىنا كىرەيىك دەپ، الاقانىمىزدى ىسقىلاپ وتىرماس پا ەدىك، ەلباسىن بەكەرگە ەنتىكتىرە بەرمەي.

مىسالعا، ءبىزدىڭ مىنا جازۋشىلار وداعىنىڭ عيماراتىندا جوعالاتىنداي ەشتەڭە جوق. قازىرگى ۇرىلارىڭىز مىنا مەن وتىرعان كومپيۋتەردى ءتىرى بوپ مەنسىنبەيدى. ءوزىمىزدىڭ بەتكە ۇستارىمىز دا، ءىلىپ الارىمىز دا وسى كومپيۋتەر. الدا-جالدا جولاي سوققان ۇرى بولسا، كىرگەن ەڭبەگى ەش، تۇزى سور بولادى. ويتكەنى، بۇدان وڭگە ەشتەڭە جوق. سوندا ءبىزدىڭ وحرانالارىمىز نە كۇزەتەدى؟ بۋعالتەريا دەرسىز. جو- جو- جوق، اعاتاي، انداي دەمەڭىز. بۋعالتىرىمىز اۆانس سۇراعاندارعا ۇستاتا قوياتىن التى مىڭ تاپپاي وتىر.

سچەتقا اۋدارىلادى، سچەتقا اۋدارادى. بولدى. ەندى وسى اياۋلى وداعىمىزدى ءۇش جىگىت بەس ءجۇز مىڭعا كۇزەتەدى. مىنا قىزىقتى قاراڭىز، ەندى وسى سوقتالداي ءۇش جىگىت بەس ءجۇز مىڭعا كۇزەتەتىن عيماراتىمىزدى تەتيا رايا مەن ايمان اپاي ەكەۋى وسىعان دەيىن توقسان مىڭعا كۇزەتىپ كەلىپ ەدى. تەت رايا 45000، ايمان اپاي 45000 الاتىن. ويتكەنى ول كىسىلەر زەينەتكەر. مىنا جۇمىس راحات. كەشكە ەسىكتى ءىلىپ ال دا ۇيىقتا. تاڭەرتەڭ ەرتە ويانىپ اش. ويانباساڭ دا تۇك ەتپەيدى، ەرتە كەلگەن بىرەۋى تەرەزەنى قاعىپ وياتىپ الادى. جاتقان ءبىر دەمالىس.

ءجا، مەن جىگىتتەردىڭ نەسىبەسىن قىزعانىپ وتىرعان جوقپىن. قانشا السا دا قازاق السىن. بۇنىڭ بارلىعى مىسال عانا. مىسال ءۇشىن ايتىپ وتىرمىن. مەن وسىنشاما كوكەزۋ مىلجىڭ بولىپ وتىرعاندا، وحرانادا ىستەيتىن جىگىتتەردىڭ ابىرويىن تومەندەتەتەيىن دەپ وتىرعان جوقپىن. تەك وحرانانىڭ اناۋ ايتقانداي ابىرويلى قىزمەت ەمەس ەكەنىن تۇسىندىرگىم كەلدى.

راس، اباي اتامىز ەسەكتىڭ ارتىن جۋساڭ دا مال تاپ دەدى. ىستەۋ كەرەك. ءبىراق، وحرانادان جۇمىستان شىعىپ كەتسەڭ، كەلەسى جەرگە وحراناعا جۇمىسقا تۇرعانشا، كۇتىپ جاتپا. بۇل ونداي كەرەمەت جۇمىس ەمەس. سەنىڭ قولىڭنان ءبارى كەلەدى. سەن ءبارىن ىستە، - دەگىم كەلەدى.

قۇداي باسقا سالماسىن، ەگەر مەندە باسقا تابىس كوزى بولماسا، مەن زاپراۆكادا پيستالەتچيك بولۋعا ارلانبايمىن. ويتكەنى مەن ءۇشىن بالالارىمنىڭ قارنى توق، كيىمى كوك بولسا بولدى.

مەن ءۇشىن ۇيدە قۇرى جاتىپ قالۋ عانا نامىس. ونسىزدا قازىر ىستەمەيتىن پالەم جوق. تويعا دا شىعامىن، باعدارلامالارعا، كونسەرتتەرگە سەناري دە جازامىن، قولدان كەلسىن، كەلمەسىن سول كونسەرتىن جۇرگىزە دە بەرەمىن. ويتكەنى ءار ەڭبەكتىڭ وتەۋى بار.

شىنىمدى ايتسام، مەن بۇنىڭ بارلىعىن ءبىر جىگىتكە عانا اشىنعاندىقتان جازدىم. جاستايىنان جەسىر قالعان، بالام امان بولسىن دەپ، كوپ بەينەت شەككەن ءبىر اپانىڭ سول جالعىز ۇلى وحرانادا ىستەپ جۇرگەن جەرىنەن جۇمىستان شىعىپ قالىپتى. ەندى سول قۋ جالعىز ءتورت ايدان بەرى جۇمىس كۇتىپ جاتىر. سول باياعى وحرانا! اپامنىڭ مۇڭى مۇڭ بولىپ تۇر. قۇدايدان، سول جالعىزىنا اكىراندىكتىڭ جۇمىسىن تىلەپ ءجۇر. الگىنىڭ باسقا جۇمىستاردى ىستەۋگە قۇلقى جوق. اكىراندىك. تۆايمايت.

P. S. وسىدان سوڭ مەنى ءبىراز اكىراندىكتىڭ جەك كورىپ كەتەتىنىن بىلەمىن. مىنا ەكىنشى سۋرەتتەگى تەستتى بەس-التى كۇننەن كەيىن، قايتا جاساسام، مەنى جەك كورەتىندەر سانى 45-كە جەتۋى مۇمكىن. بەسەۋىن، ءبىر قۇدايىم ءبىلسىن، قىرىعى سول اكىراندىكتەر بولاتىن شىعار. ە، بوپتى، 658 ادامنىڭ ماحابباتى ولتىرمەس. ءبىر باۋىرىما دەگەن بازىنام، ءبىراز ادامنىڭ شامىنا ءتيىپ كەتسە، كەشىرىم وتىنەم. نەگىزىندە وحرانادا ىستەيتىن جىگىتتەر اق كوڭىل بولادى دەۋشى ەدى عوي. ايتپاقشى، كوتتەن تەبۋىم جوق، ەي، جىگىتتەر.

بەيبىت سارىباي