مەكتەپپەن تانىسۋ
الدا بالانى كوپتەگەن جاڭاشىلدىقتار كۇتىپ تۇر: جاڭا مىندەتتەر، كۇن ءتارتىبى، جاڭا تانىستار. بۇل كەزەڭ بارىنشا جەڭىل ءوتۋى ءۇشىن الدىن الا دايىندالعان دۇرىس.
پسيحولوگ ماماندار اتا-انالارعا مۇنداي كەزدە جۇمىسىنان دەمالىس الۋىن ۇسىنادى. سەبەبى بالانى مەكتەپكە دايىنداپ، شىعارىپ سالىپ، كۇتىپ الۋ كەرەك. بالانى بالا باقشاعا بەرمەيتىن وتباسىلارى دا بار. ونداي بالاعا كوبىرەك كوڭىل ءبولۋ تالاپ ەتىلەدى. ولارعا جاڭا ورتاعا ۇيرەنۋگە اپتا ەمەس، تۇگەلدەي وقۋ جىلى قاجەت بولۋى مۇمكىن.
بالالارعا جاڭا ورتادا ءوزىن قاۋىپسىز سەزىنۋ ماڭىزدى
بالانىڭ مەكتەپكە باراتىن ۋاقىتى جاقىنداعان سايىن، سوعۇرلىم بولاشاق وقۋشى ەرەسەكتەردەن مەكتەپ جايلى كوپ ەستيدى. سانالى اتا- انا بالانىڭ مەكتەپتە ءبىلىم الۋىن ساپالى، ءارى جاقسى ءومىر سۇرۋمەن بايلانىستىرادى. «مەكتەپتە ءبىلىم الاسىڭ، كوپ قىزىق نارسە ۇيرەنەسىڭ» دەگەن ويلار ايتادى. الايدا، مۇندا اسىرا سىلتەمەۋ ماڭىزدى. العاشىندا ءسىزدىڭ «ەسكە سالۋلارىڭىز»، بالانى جالىقتىرسا، كەيىن ولار ءتىپتى قاجىتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. اتا- انانىڭ كەلەسى جىبەرەتىن قاتەلىگى - بالانىڭ بولاشاق «وقۋشى» مارتەبەسىن جازا رەتىندە كورسەتۋ. مىسالى، «وسەسىڭ، مەكتەپكە باراسىڭ، سول كەزدە تۇسىنەسىڭ!»، «مەكتەپتە بىلاي ىستەۋگە بولمايدى»، «وقۋشىلارعا بىلاي ىستەۋگە بولمايدى» جانە ت. س. س. بالالار ەرەسەكتەردىڭ ويىن بىردەن دۇرىس تۇسىنە الماۋى ىقتيمال. اتا- انا ءۇشىن بالاعا وقۋ بارىسىنىڭ جاعىمسىز تۇستارى جايلى كوپ ءسوز قوزعاماۋ ماڭىزدى. بولاشاق وقۋشىنىڭ بارلىق نازارىن مەكتەپ ءومىرىنىڭ جاعىمدى تۇستارىن قابىلداۋعا باعىتتاۋ كەرەك.
بالانى باراتىن مەكتەبىمەن الدىن الا تانىستىرۋ جاقسى اسەر قالدىرادى. سەبەبى ەڭ ءبىرىنشى العان اسەر ەڭ مىقتى، ءارى ەڭ تۇراقتى بولىپ كەلەدى. سول سەبەپتى مەكتەپتەگى دەمالىس كەزەڭى تاپتىرماس ۋاقىت. ۇيالشاق، تۇيىق بالانى شۋلاعان ءبىر توپ جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى قورقىتىپ جىبەرۋى مۇمكىن.
ءۇي مەن مەكتەپ اراسىنداعى جول بالاعا تانىس بولۋ كەرەك. ۇيدەن شىققاندا جان- جاعىڭىزعا قاراپ، ءجۇرۋ باعىتى وتەتىن جولداعى نىساندار مەن عيماراتتاردى ايتىپ وتىرىڭىز. قايتار جولدا بالاڭىزدان جولدا كەزدەسەتىن نىساندار مەن عيماراتتار تۋرالى قايتا سۇراڭىز. بالاڭىزدىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن باعالاپ، ماقتاپ قويىڭىز.
بالانىڭ نازارىن مەكتەپتىڭ اينالاسىندا ورنالاسقان نىساندارعا اۋدارىڭىز. سپورت الاڭى نەمەسە باۋ- باقشا بولسا، ولاردىڭ اتقاراتىن ءرولىن ايتىپ بەرىڭىز. سپورت الاڭىندا دەنە شىنىقتىرۋمەن اينالىساتىنىن، ەپتىلىك پەن جىلدامدىققا، مىقتى بولۋعا ۇيرەتەتىنىن ايتىپ، بالامەن بىرگە قاشىقتىققا سەكىرىپ كورىڭىز.
باۋ-باقشادا ءتۇرلى وسىمدىكتەر وتىرعىزىلىپ، جىل بويى ولاردىڭ ءوسۋىن باقىلاۋعا بولاتىنىن ءتۇسىندىرىڭىز. مەكتەپ عيماراتىن مۇقيات قاراپ، ورتالىق كىرە بەرىس پەن قىزمەتتىك كىرە بەرىستى، اسحانا مەن كىتاپحانانىڭ ورنالاسۋىن انىقتاڭىز. اسحانادا بالاڭىزدى ءدامدى تاماقتاندىراتىنىن، كىتاپحانادا قىزىقتى كىتاپتار ارقىلى ءۇي جۇمىسىنا دايىندالۋعا بولاتىنىن ايتىڭىز. عيماراتتىڭ نەشە قاباتتان تۇراتىنىن بىرگە ساناڭىز. تەرەزە الدىندا تۇرعان وسىمدىكتەرگە دەيىن نازار اۋدارىڭىز، مۇنىڭ بارلىعى بالا مەكتەپكە كەلگەندە وعان تانىس بولىپ كورىنەدى. بۇل كەزەڭ ءجاسوسپىرىمنىڭ ەستە ساقتاۋ، قيالداۋ، ويلاۋ جانە زەرتتەۋ قابىلەتتەرىنىڭ قارقىندى داميتىن ۋاقىتى. وسى مەكتەپكە جاساعان العاشقى ساياحاتىن بالاڭىز مىندەتتى تۇردە ءتيىستى دەڭگەيدە باعالايتىن بولادى.
bilimland.kz