بورىش جۇكتەمەسىن ازايتۋ: مينيسترلىك ەڭ ءجيى قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات – ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى بورىش جۇكتەمەسىن ازايتۋ تۋرالى ەڭ ءجيى قويىلاتىن سۇراقتارعا جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.

بورىش جۇكتەمەسىن ازايتۋعا كىم قۇقىلى؟

تومەندە كورسەتىلگەن ساناتتاعى بورىشكەر ازاماتتاردىڭ كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق قارىزدار بويىنشا بورىشتىق جۇكتەمەسىن ازايتۋعا قۇقىعى بار (2019-جىلعى 26- ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا):

كوپبالالى وتباسىلار؛

اسىراۋشىسىنان ايرىلۋ جاعدايىنا بايلانىستى تولەمدەر الاتىن وتباسىلار؛

مۇگەدەك بالالارى بار جانە 18 جاستان اسقان بالا كەزىنەن مۇگەدەك بالالارى بار وتباسىلار؛

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الاتىن وتباسىلار؛

جەتىم بالالار؛

اتا-اناسىنان كامەلەتتىك جاسقا تولعانعا دەيىن ايىرىلعان، 29 جاسقا تولماعان اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالار

بۇل رەتتە تۇتىنۋشىلىق قارىز شارتتارى بويىنشا جالپى بەرەشەك سوماسى 2019-جىلعى 1- ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا 3 ميلليون تەڭگەدەن اسپاۋعا ءتيىس.

تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەردى وتەۋ مەحانيزمى قانداي؟

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى اتالعان ساناتتارعا سايكەس كەلەتىن ازاماتتاردىڭ ءتىزىمىن قالىپتاستىرادى. بۇل ءتىزىم «مەملەكەتتىك كرەديتتىك بيۋرو» ا ق- عا ۇسىنىلادى، ول ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەرمەن (ە د ب) جانە ميكروقارجى ۇيىمدارىمەن (م ق ۇ) ءوزارا ءىس-قيمىل جاساي وتىرىپ، بورىشكەرلەر ءتىزىمىن قالىپتاستىردى، بەرەشەك سومانى ەسەپتەپ، اقپاراتتى پروبلەمالىق نەسيەلەر قورىنا بەرەدى.

قور ءاربىر ە د ب- مەن جانە م ق ۇ- مەن 2019-جىلعى 9- تامىزعا دەيىن بەرەشەكتى وتەۋ تۋرالى كەلىسىم جاسايدى.

سونداي-اق، اتالعان ءتىزىم نەگىزىندە پروبلەمالىق كرەديتتەر قورى ءوتىنىم قالىپتاستىرىپ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە قارجىلاندىرۋ ءۇشىن ۇسىنادى. مينيسترلىك ءۇش جۇمىس كۇنى ىشىندە قاراجاتتى قورعا اۋدارادى.

2019-جىلعى 2- قىركۇيەككە دەيىن قور بانكتەر مەن ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ شوتتارىنا اقشا اۋدارىپ، ازاماتتاردىڭ قارىزدارىن 2019-جىلعى 5- قىركۇيەككە دەيىن وتەيدى دە، بورىشكەرلەردى بەرەشەكتىڭ وتەلگەنى جانە بەرەشەك قالدىعىنىڭ مولشەرى تۋرالى حاباردار ەتەدى.

ە د ب جانە م ق ۇ 2019-جىلعى 9- قىركۇيەككە دەيىن قارىزدار بويىنشا تولەمدەر گرافيگىن قايتا قاراۋدى جۇزەگە اسىرادى جانە قورعا ءاربىر بورىشكەر بويىنشا بەرەشەكتىڭ وتەلگەنى جانە ونىڭ قارىزى تۋرالى اقپارات ۇسىنادى.

قور 2019-جىلعى 13- قىركۇيەككە دەيىن ق ر ۇلتتىق بانكى مەن ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنە بەرەشەكتى وتەۋدىڭ جۇزەگە اسىرىلعاندىعى تۋرالى اقپاراتپەن قوسا ادامداردىڭ ءتىزىمىن ۇسىنادى.

بورىش جۇكتەمەسى ازايتىلعان ادامداردىڭ ساناتىنا جاتاتىنىمدى قالاي بىلە الامىن؟

بورىشكەرلەر ءتىزىمىن قالىپتاستىرۋ ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ قاتىسۋىنسىز مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى.

2019-جىلعى 18- قىركۇيەكتەن باستاپ، بارلىق راسىمدەر اياقتالعاننان كەيىن بەرەشەكتى وتەۋ جونىندەگى اقپاراتتى «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىنا حابارلاسۋ نەمەسە «ەلەكتروندىق ۇكىمەت» egov.kz ۆ ە ب- پورتالى ارقىلى الۋعا بولادى.

الەۋمەتتىك ستاتۋستى «ەلەكتروندىق ۇكىمەت» ۆ ە ب- پورتالىنداعى ءتيىستى قىزمەتتى پايدالانا وتىرىپ بىلۋگە بولادى. قىزمەت 2019-جىلعى 22- شىلدەدەن باستاپ قولجەتىمدى.

ەگەر وتباسىنىڭ ءبىر مۇشەسىندە بىرنەشە قارىز بولسا، تۇتىنۋشىلىق كرەديتتى وتەۋ شارتتارى قانداي؟

بىرىنشىدەن، تۇتىنۋشىلىق قارىزداردىڭ بارلىق شارتتارى بويىنشا جالپى بەرەشەك سوماسى 2019-جىلعى 1- ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا 3 ميلليون تەڭگەدەن اسپاۋعا ءتيىس.

ەكىنشىدەن، ءبىر قارىز الۋشىعا قارىزدىڭ جالپى سوماسىنىڭ 300 مىڭ تەڭگەگە دەيىنگى بەرەشەگى وتەلەدى.

مىسالى، ا ا ك الاتىن وتباسىندا وتباسى مۇشەسىنىڭ بىرەۋىنە رەسىمدەلگەن جالپى سوماسى 2,5 ميلليون تەڭگە مولشەرىندە ەكى تۇتىنۋشىلىق كرەديتى بار. بۇل جاعدايدا ەكى كرەديت بويىنشا جالپى سوماسى 300 مىڭ تەڭگەگە دەيىنگى بەرەشەك وتەلەتىن بولادى.

ەگەر وتباسىنىڭ بىرنەشە مۇشەسىندە تۇتىنۋشىلىق كرەديت بولعان جاعدايدا قارىز قالاي وتەلەدى؟

ەگەر وتباسىنىڭ بىرنەشە مۇشەسىندە كرەديت بولسا، ياعني قارىز شارتتارى ءارقايسىسىنا بولەك جاسالسا، وندا بەرەشەكتى وتەۋ ءاربىر قارىز شارتى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلادى.

مىسالى، ەگەر وتباسىنىڭ ەكى مۇشەسىنە ەكى كرەديت رەسىمدەلگەن بولسا، وندا ءاربىر قارىز شارتى بويىنشا ولار 300 مىڭ تەڭگەگە دەيىن وتەۋگە قۇقىلى. ياعني، بەرەشەكتى وتەۋدىڭ جالپى سوماسى - وتباسىنىڭ ەكى مۇشەسىنە 600 مىڭ تەڭگە.

تۇتىنۋشىلىق قارىزدار بويىنشا بەرەشەكتى وتەۋدىڭ باسىمدىقتارى قانداي؟

كرەديتتىك بيۋرو نەگىزگى بورىش پەن سىياقى بويىنشا بەرەشەكتى وتەۋ جۇزەگە اسىرىلاتىن بورىشكەرلەردى جانە ولاردىڭ قارىزدارى مەن (نەمەسە) ميكروكرەديتتەرىن ايقىندايدى جانە مىناداي باسىمدىقتاردى ەسكەرە وتىرىپ، تولەۋگە ارنالعان ءتىزىمدى قالىپتاستىرادى:

- ءبىرىنشى كەزەكتە جىلدىق ءتيىمدى سىياقى مولشەرى ەڭ كوپ قارىزدار جانە (نەمەسە) ميكروكرەديتتەر بويىنشا بەرەشەك وتەلەدى؛

- ەكىنشى كەزەكتە 2019-جىلعى 1- ماۋسىمداعى جاعداي بويىنشا نەگىزگى بورىش جانە سىياقى بويىنشا ەڭ كوپ بەرەشەگى بار قارىزدار جانە (نەمەسە) ميكروكرەديتتەر بويىنشا بەرەشەك وتەلەدى؛

- ءۇشىنشى كەزەكتە قارىز جانە (نەمەسە) ميكروكرەديت شارتىن جاساۋ مەرزىمى اناعۇرلىم ەرتە قارىزدار جانە (نەمەسە) ميكروكرەديتتەر بويىنشا بەرەشەك وتەلەدى.

بورىش جۇكتەمەسىن ازايتۋ مەرزىمى قانداي؟

تۇتىنۋشىلىق قارىزدار بويىنشا بەرەشەكتى وتەۋ پروتسەسىن 2019-جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا اياقتاۋ جوسپارلانۋدا.

ايىپپۇلدار مەن ءوسىمپۇلدار كىمگە جانە قالاي كەشىرىلەدى؟

ق ر پرەزيدەنتىنىڭ جارلىعىنا سايكەس ايىپپۇلدار مەن ءوسىمپۇلدارعا كەشىرۋ كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق قارىزدارى بار قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بارلىق ازاماتتارىنا جۇرگىزىلەدى.

ق ر ۇلتتىق بانكى باسقارماسىنىڭ قاۋلىسىنا سايكەس ە د ب جانە م ق ۇ بەرەشەكتى كەشىرۋدى ەسەپتەلگەن تۇراقسىزدىق ايىبى بويىنشا (ءوسىمپۇلدار مەن ايىپپۇلدار) 2019-جىلعى 30- شىلدەگە دەيىنگى مەرزىمدە جۇزەگە اسىرادى.