اپتاپ ىستىق قانداي اۋرۋلاردى قوزدىرادى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ۇلتتىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعىنىڭ مامانى داليدا مۇقاشيەۆا اپتاپ ىستىقتا قانداي اۋرۋعا شالدىعۋ مۇمكىن ەكەنىن، كۇن وتپەس ءۇشىن قالاي ساقتانۋ كەرەكتىگىن ايتىپ بەردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.

«ەگەر اۋا تەمپەراتۋراسى 38 گرادۋستان از بولسا، اعزا تەرى استىنداعى قان اعىنىن كۇشەيتە وتىرىپ، دەنەنى قىزۋدان ساقتايدى. ءبىراق ىستىق كۇشەيگەندە، سىرتقى تەمپەراتۋرا ىشكى تەمپەراتۋرادان جوعارىلايدى دا، اعزا «رەسۋرستاردى ۇنەمدەۋگە» كوشەدى. ءسويتىپ قان اعىنىن ورتالىقتاندىرۋ مەحانيزمى ىسكە قوسىلادى. بۇل جۇرەك-قانتامىر جۇيەسىنە تۇسەتىن سالماقتى ارتتىرادى»، - دەدى داليدا مۇقاشيەۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، قاتتى ىستىق كەزىندە دەنە قۇرعاپ نەمەسە قىزىپ كەتۋى مۇمكىن.

«قاتتى ىستىقتا كۇن ءوتۋ، شارشاپ-شالدىعۋ، ىستىق سالدارىنان تىرىسۋ سياقتى بەلگىلەر پايدا بولادى. كۇن وتۋدەن سوققى العان جاعدايدا ومىرلىك ماڭىزدى ورگاندار قايتىمسىز زاقىمدانىپ، كەيدە ءتىپتى ولىمگە اكەلۋى مۇمكىن. اپتاپ ىستىق بارلىق ادامدارعا، سونىڭ ىشىندە جاس جانە دەنى ساۋ ادامدارعا دە اسەر ەتۋى مۇمكىن»، - دەدى ساراپشى.

دەگەنمەن، 65-تەن اسقان ەگدە جاستاعىلار، بۇيرەك، پسيحيكالىق، ديابەت اۋرۋلارى بار ادامدار؛ اللەرگياعا قارسى ءدارى-دارمەك پەن قان قىسىمىن تۇراقتاندىراتىن ءدارى ىشەتىن، جۇرەك-وكپە جانە قۇرىسۋعا قارسى پرەپاراتتار قولداناتىن، اعزانىڭ رەاكسياسىنا جانە ىستىققا اسەر ەتۋى مۇمكىن انتيدەپرەسسانتتار ىشەتىن ادامدار؛ مۇگەدەكتىگى بار ادامدار؛ جۇكتى ايەلدەر مەن بالا ەمىزەتىن انالار؛ سابيلەر مەن كىشكەنتاي بالالار؛ ارتىق سالماعى بار ادامدار؛ اشىق جەردە جۇمىس ىستەيتىن جانە سپورتپەن شۇعىلداناتىن ادامدار؛ سونداي-اق سالقىن كليماتى بار ەلدەردەن كەلگەن ادامدار ىستىقتان جيىرەك زارداپ شەگەتىن كورىنەدى.

مامان كۇن وتۋدەن ساقتانۋدىڭ قاراپايىم ەرەجەلەرى بار ەكەنىن ايتادى.

«ءشول قىسپاسا دا، مۇمكىندىگىنشە سۋدى كوپ ءىشىڭىز. دەنى ساۋ ادام كۇنىنە 2-2,5 ليتر تازا سۋ تۇتىنادى. الايدا، سالقىنداتىلعان سۋ قان تامىرلارىن قىسادى، وسىلايشا اس قورىتۋ ناشارلايدى. سالدارىنان اعزا اس قورىتۋدان باس تارتادى، ويتكەنى ول ءسىزدىڭ دەنەڭىزدىڭ تەمپەراتۋراسى مەن سۋ تەمپەراتۋراسىن رەتتەۋگە تىرىسادى. بۇل اعزانىڭ قۇرعاۋىنا اكەلىپ سوعادى»، - دەپ ءتۇسىندىردى باس مامان.

دارىگەرلەر اسىرەسە ءتۇس مەزگىلىندە تىكەلەي كۇن ساۋلەسىنەن اۋلاق بولۋعا كەڭەس بەرەدى. ال ەگەر كوشەدە جۇمىس ىستەيتىن بولساڭىز، وندا ۇنەمى ءۇزىلىس جاساپ، سالقىن بولمەدە 10-15 مينۋت دەمالۋ قاجەت.

«كوشەدە قالپاق كيىپ جۇرگەن ابزال. دەنە مەن بەتكە كۇننەن قورعايتىن كرەم جاعىپ، تىكەلەي كۇن اسەرىنەن اۋلاق بولىڭىز. مۇمكىندىگىنشە كۇن استىنداعى ساياحاتتاردان باس تارتىپ، كەيىنگە قالدىرىڭىز. كۇن ساۋلەسى ساعات 11 دەن 16 عا دەيىن قاتتى اسەر ەتەدى. وسى ارالىقتا كۇن استىندا ۇزاق بولماۋ ۇسىنىلادى. ماقتا جانە زىعىر سياقتى تابيعي تالشىقتاردان تىگىلگەن اشىق ءتۇستى كيىم كيىڭىز. ديەتاعا جەڭىل جانە كوكونىس تاعامدارىن قوسىپ، ولاردى از مولشەردە ءىشىڭىز. سالقىنداتۋدى قاجەت ەتەتىن ونىمدەردىڭ دۇرىس ساقتالعانىنا كوز جەتكىزىڭىز»، - دەيدى داليدا مۇقاشيەۆا.

سونىمەن قاتار، ىستىق تۇسكەن شاقتا قيمىلدى ازايتىپ، جاتتىعۋلار مەن اۋىر ەڭبەكتى تاڭ مەن كەشكە قالدىرۋ قاجەت.

دارىگەر قانداي جاعداي بولسا دا، بالانى كولىك سالونىندا قالدىرۋعا بولمايتىنىن ەسكەرتەدى.

«مايلى جانە اشى تاماق ىشپەۋ كەرەك. ءتاتتى گازدى سۋ مەن شىرىندار ءشولدى جەڭۋگە كومەكتەسپەيدى. كەرىسىنشە كۇشەيتۋى مۇمكىن. سوندىقتان، قاتتى ىستىقتا قالىپتى مينەرالدانعان، گازسىز سۋ ىشكەن ءجون. بالانىڭ دەنەسى ەرەسەك ادام دەنەسىنە قاراعاندا ءۇش- بەس ەسە جىلدام قىزاتىنىن ۇمىتپاڭىز. ەشقانداي جاعدايدا بالانى اۆتوكولىك سالونىندا قالدىرۋعا بولمايدى. ماشيناداعى تەمپەراتۋرا بار بولعانى 10 مينۋت ىشىندە 20 گرادۋسقا، ال ءبىر ساعات ارالىعىندا 40 گرادۋسقا دەيىن قىزادى. ءتىپتى تەرەزەلەردى اشىق قالدىرساڭىز دا، بۇل جاعدايدى جەڭىلدەتە المايدى»، - دەپ تۇيىندەدى ول.

سينوپتيكتەردىڭ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا ىستىق اۋا رايى اپتا سوڭىنا دەيىن ساقتالادى. رەسپۋبليكانىڭ وڭتۇستىك وبلىستارىندا تەرمومەتر 35-40 گرادۋستى كورسەتسە، كەي جەرلەردە 45° گرادۋستى، ال سولتۇستىك وڭىرلەردە 30 گرادۋستان جوعارى بولادى.