امەريكا قازاقستان جۇرگىزگەن «جۋسان» وپەراتسياسىن جوعارى باعالادى

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - ا ق ش- قا رەسمي ساپارىنىڭ نەگىزگى كۇنى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بەيبىت اتامقۇلوۆ پرەزيدەنتتىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەڭەسشىسى دجون بولتونمەن جانە مەملەكەتتىك حاتشى مايكل پومپەومەن كەلىسسوزدەر جۇرگىزدى، دەپ حابارلايدى ق ر س ءى م باسپا ءسوز قىزمەتى.

كەزدەسۋ بارىسىندا تاراپتار ەكىجاقتى كۇن ءتارتىبىنىڭ نەگىزگى ماسەلەلەرىن جانە ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن ا ق ش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ 2018-جىلعى قاڭتاردا قول جەتكىزگەن ۋاعدالاستىقتاردى جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادى.

ا ق ش وكىلدەرى قازاقستانداعى كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋدىڭ قورىتىندىسىن قولداپ، قازاقستان-امەريكا قارىم-قاتىناسىنىڭ بارلىق سپەكترى بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى دامىتۋعا دايىن ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى.

ا ق ش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىندە ب. اتامقۇلوۆ ەلباسى ن. نازاربايەۆ جانە ق ر پرەزيدەنتى ق. توقايەۆتىڭ ا ق ش- تىڭ الداعى 243-تاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي اق ءۇيدىڭ باسشىسى د. ترامپقا جولداعان قۇتتىقتاۋ حاتتارىن تابىس ەتتى.

قازاقستاندىق سىرتقى ساياسات ۆەدومستۆوسىنىڭ باسشىسى سايلانعان پرەزيدەنت ا ق ش- پەن كەڭەيتىلگەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى دامىتۋعا ەرەكشە نازار اۋداراتىنىن اتاپ ءوتتى.

كەلىسسوزدەر بارىسىندا امەريكالىق تاراپ پرەزيدەنت ق. توقايەۆتىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي قايتا قۇرۋ باعدارلاماسىنا قولداۋ كورسەتىپ، بەلگىلەنگەن رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا قاجەتتى كومەك كورسەتۋگە دايىن ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى.

ەكىجاقتى قاتىناستاردىڭ ەكونوميكالىق كۇن ءتارتىبىن تالقىلاي وتىرىپ، تاراپتار جاھاندىق ەكونوميكاداعى قيىندىقتارعا قاراماستان، ق ر مەن ا ق ش اراسىنداعى ساۋدا-ينۆەستيتسيالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ جوعارى دەڭگەيىن اتاپ ءوتتى.

2018-جىلى ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرى ايتارلىقتاي ءوسىمدى كورسەتتى، ساۋدا اينالىمى ءۇش ەسە ءوستى، ال امەريكاندىق ينۆەستيتسيالاردىڭ اعىنى ەكى ەسە ۇلعايدى. اق ۇيدە كەزدەسۋ كەزىندە دج. بولتون ا ق ش- تىڭ قازاقستانمەن كەڭەيتىلگەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە بەرەتىن ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.

تاراپتار قولداعى ۋاعدالاستىقتار مەن جوسپارلاردى ساپالى يمپلەمەنتاتسيالاۋدى جالعاستىرۋ نيەتىن راستادى، سونداي-اق وڭىرلىك جانە حالىقارالىق كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا ناقتى پىكىر الماستى.

بۇل كونتەكستە دج. بولتون مەن م. پومپەو ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتىڭ وسى باعىتىن ودان ءارى ارتتىرۋعا بەيىلدىلىگىن راستادى.

اتاپ ايتقاندا، ق ر ەكونوميكاسىندا ەنەرگەتيكا، كولىك ونەركاسىبى، ينفراقۇرىلىم، قارجى، فارماتسيەۆتيكا، اەروعارىش سالاسى، اۋىل شارۋاشىلىعى، ا و ك، IT- تەحنولوگيالار، كيبەرقاۋىپسىزدىك جانە ت. ب. سالالاردا امەريكالىق ينۆەستيتسيالار مەن تەحنولوگيالاردىڭ قاتىسۋىن ءارتاراپتاندىرۋ تۋرالى ءسوز بولدى. تاراپتار ەكى مەملەكەتتىڭ حالىقارالىق تەرروريزمگە قارسى كۇرەس، وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ، اۋعانستانداعى جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىن جانە باسقا دا حالىقارالىق ماسەلەلەردى تالقىلادى. الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق جوبالاردى ەكىجاقتى فورماتتا دا، كوپجاقتى پلاتفورمالار شەڭبەرىندە دا ىسكە اسىرۋ جولىمەن اۋعانستاننىڭ تۇراقتى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا بىرلەسكەن كۇش-جىگەردى جالعاستىرۋعا ۋاعدالاستى.

امەريكالىق تاراپ «جۋسان» قازاقستاندىق وپەراتسياسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ تابىستىلىعىن جوعارى باعالادى، ونىڭ اياسىندا قازاقستان سيرياداعى ۇرىس قيمىلدارىنان 600 گە جۋىق ازاماتتى قايتارىپ الدى. مەملەكەتتىك حاتشى م. پومپەو ق ر- دىڭ ءىس-قيمىلدارىن حالىقارالىق تەرروريزمگە قارسى ءىس-قيمىلداعى ناقتى ۇلەسى جانە الەمنىڭ باسقا مەملەكەتتەرى ءۇشىن ۇلگى دەپ اتادى.

قازاقستان مەن ا ق ش قايتىپ كەلگەن ازاماتتاردى ءتيىمدى قايتا الەۋمەتتەندىرۋ ماسەلەلەرىندە ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرادى. ورتالىق ازيا مەن ا ق ش مەملەكەتتەرى اراسىنداعى «س5+1» وڭىرلىك تۇعىرناماسىن ودان ءارى دامىتۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى.