انكارادا قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «تاريح جاساعان تۇلعا» اتتى كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى
30 جىل بويى ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆپەن بىرگە قىزمەت اتقارىپ كەلە جاتقان قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلباسىنىڭ ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى، قاراپايىمدىلىعى سىندى ەرەكشەلىكتەرىمەن قاتار، قىزمەتتىك بەلەستەرى، ونىڭ قيىن-قىستاۋ كەزەڭدەردەگى يگى ىستەرى جايلى ەستەلىكتەرىن جيناقتاعان.
كىتاپتا ەلباسىنىڭ سارابدال ساياساتى، كورەگەن كوشباسشىلىعىمەن جۇزەگە اسقان حالىقارالىق دەڭگەيدەگى باستامالارى دا كورىنىس تاپقان. كىتاپتى بەلگىلى قالامگەر، ديپلومات، حالىقارالىق «جامبىل» سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى مالىك وتاربايەۆ تۇرىك تىلىنە اۋدارعان.
اتالعان جيىنعا قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىسى ابزال ساپاربەك ۇلى، تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باس كەڭەسشىسى يالچىن توپچۋ، تۇركى كەڭەسىنىڭ باس حاتشىسى باعدات امىرەيەۆ، تۇركى كەڭەسى اقساقالدار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى پروفەسسور، عىلىم دوكتورى ءادىل احمەتوۆ، تۇركى كەڭەسىنىڭ قۇرۋشى باس حاتشىسى، ەلشى حاليل اكىنجى، تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى مالىك وتاربايەۆ، سونداي-اق كوپتەگەن مەملەكەت قايراتكەرلەرى، عالىمدار، زيالى قاۋىم جانە ديپلوماتيالىق ميسسيا وكىلدەرى قاتىستى.
سونىمەن قاتار، تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ورىنباسارى فۋات وكتاي، تۇركيا ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسىنىڭ ءتوراعاسى مۇستافا شەنتوپ اتىنان قۇتتىقتاۋ جەدەلحاتى كەلىپ ءتۇستى. كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەر سالتاناتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇركياداعى ەلشىسى ابزال ساپاربەك ۇلىنىڭ العى سوزىمەن اشىلدى.
«تۇڭعىش پرەزيدەنتىمىز - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ۇسىنىسى ءارى قولداۋىمەن ەل تىزگىنىن ۇستاعان مايتالمان مەملەكەتتىك قايراتكەر، قازاق ديپلوماتياسىنىڭ مارقاسقاسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستاندى جاڭا بەلەستەرگە باستايتىنى انىق»، - دەدى ول تۇساۋكەسەردە.
قازاقستان ەلشىسى ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 9- ماۋسىمىندا جاڭا سايلانعان مەملەكەت باسشىسى ەلباسىنىڭ قول جەتكىزگەن تابىستارىن ەسەلەپ ارتتىراتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى. سونداي-اق، قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قازاقستاننىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى تەڭدەستىرىلگەن، كونسترۋكتيۆتى جانە پروگرەسسيۆتى تۇلعاسى جايلى اڭگىمەلەدى.
ول ەلباسىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتتىك بەلەستەرىمەن قاتار، مەملەكەتتىڭ قۇرىلۋ كەزەڭى مەن زاماناۋي قازاقستان تۋرالى جازىلعان بۇل كىتاپتىڭ ادەبي ءستيلى جانە وقيعالارعا كۋا بولۋ وزگەشەلىگىن ەسكەرسەك، قۇندى ادەبيەتتەر قاتارىنان ورىن الاتىنى ءسوزسىز ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
تۇركى كەڭەسى اقساقالدار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، پروفەسسور ءادىل احمەتوۆ قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ قالامىنان شىققان تۋىندى تۋرالى جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.
«توقايەۆ سىندى سالماقتى دا ساليقالى، كاسىبي، تانىم كوكجيەگى كەڭ ديپلوماتتىڭ قولىنان شىققان بۇل كىتاپتا كەڭەس وداعىنىڭ كۇيزەلىسىنەن تۇلەپ ۇشقان ەگەمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزىن قالاعان جانە قالاپ قانا قويماي، ەلىمىزدىڭ تەرەزەسىن وزگە مەملەكەتتەرمەن تەز ارادا تەڭەستىرىپ، كۇللى الەم ەسەپتەسەتىن ورتالىق ازياداعى ەڭ ىرگەلى مەملەكەتتەردىڭ قاتارىنا قوسقان ەلباسى ن. نازاربايەۆتىڭ تاريحي ءرولى جان-جاقتى اشىلعان»، - دەدى ول.
سونداي-اق، ول ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جانە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ دا ۇلى تۇركى وركەنيەتىنىڭ وكىلدەرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
تۇركى كەڭەسىنىڭ باس حاتشىسى باعدات امىرەيەۆ قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ تاريحى نازاربايەۆتىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى ەكەنىن ايتىپ ءوتتى.
«نۇرسۇلتان نازاربايەۆ - سوڭعى شيرەك عاسىرداعى تۇركى ينتەگراتسياسىنىڭ كوشباسشىسىنا اينالعان تۇلعا. سودان دا بولسا كەرەك، تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى رەجەپ تايپ ەردوعاننىڭ ۇسىنىسىمەن باۋىرلاس مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارى قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەر ىنتىماقتاستىعى كەڭەسىنىڭ ءومىر بويعى قۇرمەتتى ءتوراعاسى مارتەبەسىن بەردى»، - دەدى باعدات امىرەيەۆ.
تۇركيا رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ باس كەڭەسشىسى يالچىن توپچۋ تۇرىك حالىقتارىنىڭ جەتىستىكتەرىن بولاشاق ۇرپاققا جەتكىزۋ كەرەكتىگىن، سول تۇرعىدان «تاريح جاساعان تۇلعا» كىتابىنىڭ قۇندى ەڭبەك ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
جيىننىڭ ەكىنشى ءبولىمى قازاق ەلىنىڭ تۇركى الەمىمەن بايلانىسىنا ارنالدى. قازاقستان-تۇركيا مادەني، ەكونوميكالىق، ساياسي، ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناسى تىلگە تيەك ەتىلىپ، عالىمداردىڭ تۇجىرىمى تىڭدالدى. وتىرىس باسشىلىعى انكاسام ساراپتاما زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ باس كەڭەسشىسى، پروفەسسور سەندجەر يمەرگە جۇكتەلدى.
تۇركىستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى مالىك وتاربايەۆ «قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى جانە تۇركىستاننىڭ دامۋ كەزەڭى» اتتى بايانداماسىندا تۇركىستان قالاسىنىڭ تۇركى الەمى ءۇشىن رۋحاني ماڭىزىن اتاپ ءوتتى. سونداي-اق، ول تۇركىستان وبلىسىنىڭ قۇرىلعانىنا ءبىر جىل وتكەنىن ءسوز ەتتى.
بۇگىنگى تاڭدا تۇركىستان قالاسىندا 170كە جۋىق ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلۋدا، ونىڭ ەڭ ءىرىسى - اۋەجايدى تۇركيا رەسپۋبليكاسى ينۆەستورلارى سالىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.
الداعى كەزەڭدەردە تۇركى الەمىنىڭ استاناسى، رۋحاني مەكەنى، كىشى مەككەسى سانالاتىن تۇركىستاندا تۋريزم سالاسىنىڭ جاڭا قارقىنمەن داميتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى. تۇركى كەڭەسىنىڭ قۇرۋشى باس حاتشىسى، ەلشى حاليل اكىنجى «تۇركى الەمى جانە نازاربايەۆ» اتتى بايانداماسىندا ەلباسىنىڭ تۇركى كەڭەسى قۇرىلۋ كەزەڭىندەگى ەڭبەكتەرىنە توقتالىپ، ەلباسىنىڭ تەك قازاقستان ءۇشىن عانا ەمەس تۇركى الەمى ءۇشىن اتاقارعان قىزمەتتەرىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.
انكارا ساياسات تانۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى حاسان كانبولات «دەموكراتيا كەزەڭى - 9- ماۋسىم - پرەزيدەنت سايلاۋى» اتتى بايانداماسىندا، قازاقستاندا وتكەن سايلاۋدىڭ دەموكراتيالىق تالاپتارعا ساي جوعارى دارەجەدە وتكەنىن مالىمدەدى.
سەتا سىرتقى ساياسات زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، پروفەسسور، دوكتور مۋحۋددين اتامان «جاڭا كەزەڭدە: قازاقستان-تۇركيا قارىم-قاتىناسى» اتتى بايانداماسىندا قازاقستان مەن تۇركيا اراسىنداعى باۋىرلاستىققا نەگىزدەلگەن قارىم-قاتىناستىڭ الداعى ۋاقىتتا دا كۇشەيە تۇسەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى. جيىن سوڭىندا بايانداماشىلارعا ەستەلىك سىيلىقتار تابىس ەتىلدى.